Viêm Amidan Hốc Mủ: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Điều Trị

Viêm amidan hốc mủ là gì?

Viêm amidan hốc mủ là tình trạng viêm nhiễm tại amidan. Trong đó các hốc trên bề mặt amidan tích tụ mủ, gây sưng đau và khó chịu. Mủ hình thành do sự tấn công của vi khuẩn hoặc virus, làm cho người bệnh cảm thấy đau họng, khó nuốt, hôi miệng, sốt hoặc sưng hạch bạch huyết. Bệnh dễ tái phát nhiều lần. Nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến các biến chứng như viêm họng mãn tính, áp xe amidan hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Triệu chứng nhận biết

Triệu chứng nhận biết viêm amidan hốc mủ bao gồm:

• Đau họng kéo dài: Cảm giác đau, rát, khó chịu ở cổ họng, đặc biệt khi nuốt.
• Mủ trắng hoặc vàng trên amidan: Khi nhìn vào cổ họng, có thể thấy các đốm mủ trắng hoặc vàng bám trên bề mặt amidan.
• Hơi thở có mùi hôi: Mủ tích tụ gây ra mùi hôi miệng khó chịu.
• Sốt: Nhiệt độ cơ thể tăng, thường là sốt nhẹ đến vừa.
• Mệt mỏi, đau nhức cơ thể: Cơ thể có cảm giác mệt mỏi, uể oải.
• Khó nuốt: Cảm giác đau, khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc nước.
• Sưng hạch bạch huyết: Các hạch ở cổ có thể sưng lên và đau khi chạm vào.

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân gây viêm amidan hốc mủ bao gồm:

• Nhiễm vi khuẩn hoặc virus: Đây là nguyên nhân chính, đặc biệt là các vi khuẩn như liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus), tụ cầu khuẩn (Staphylococcus) và các virus gây cảm cúm, viêm họng.
• Vệ sinh răng miệng kém: Việc không chăm sóc và vệ sinh răng miệng thường xuyên tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và tấn công amidan.
• Môi trường ô nhiễm: Hít thở không khí ô nhiễm, chứa nhiều khói bụi, hóa chất hoặc tác nhân gây dị ứng cũng có thể gây kích ứng và viêm amidan.
• Sức đề kháng yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu dễ bị vi khuẩn và virus tấn công, gây viêm nhiễm amidan.
• Tái phát viêm amidan cấp tính: Khi viêm amidan cấp tính không được điều trị dứt điểm, bệnh có thể tái phát nhiều lần và chuyển sang viêm amidan hốc mủ.
• Cơ địa dễ bị viêm nhiễm: Một số người có cơ địa dễ bị viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, từ đó tăng nguy cơ viêm amidan.

Biến chứng viêm amidan hốc mủ

Viêm amidan hốc mủ nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Áp xe quanh amidan: Đây là biến chứng phổ biến khi mủ lan ra các vùng xung quanh amidan, gây áp xe, sưng đau và khó khăn trong việc nuốt, thậm chí làm nghẹt thở.
• Viêm xoang: Vi khuẩn từ amidan có thể lan sang các vùng lân cận như xoang, gây viêm xoang và làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng mạn tính.
• Viêm tai giữa: Viêm nhiễm từ amidan có thể lan sang tai giữa, dẫn đến viêm tai giữa, gây đau tai và giảm thính lực.
• Viêm cầu thận: Viêm amidan hốc mủ do liên cầu khuẩn nếu không điều trị sẽ gây ra viêm cầu thận, dẫn đến tổn thương thận nghiêm trọng.
• Thấp tim: Đây là biến chứng nguy hiểm, xảy ra khi viêm amidan không được điều trị dứt điểm, gây tổn thương cho van tim và dẫn đến thấp tim.
• Nhiễm trùng huyết: Mủ từ amidan lan vào máu, gây nhiễm trùng huyết, một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
• Ngưng thở khi ngủ: Viêm amidan nặng có thể gây sưng amidan, làm hẹp đường thở, dẫn đến ngưng thở khi ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Phương pháp chuẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán bệnh viêm amidan hốc mủ, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra họng để phát hiện dấu hiệu sưng, đỏ, mủ trên bề mặt amidan. 
• Nội soi tai mũi họng: Bác sĩ dùng một ống nội soi nhỏ có gắn camera để kiểm tra kỹ hơn vùng amidan và các cơ quan liên quan trong cổ họng, mũi, tai để đánh giá mức độ viêm nhiễm.
• Xét nghiệm máu: Bác sĩ yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra chỉ số bạch cầu, nhằm xác định tình trạng nhiễm trùng và phân biệt giữa viêm do vi khuẩn hay virus.
• Xét nghiệm dịch họng: Bác sĩ lấy mẫu dịch nhầy từ họng để xét nghiệm, giúp xác định loại vi khuẩn gây viêm amidan, đặc biệt là để phát hiện liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus).
• X-quang hoặc CT scan: Trong một số trường hợp nghi ngờ biến chứng, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang hoặc CT scan để đánh giá tình trạng sưng viêm và kiểm tra các cơ quan xung quanh như xoang, tai.

Đối tượng dễ bị bệnh

Những đối tượng dễ bị bệnh viêm amidan hốc mủ bao gồm:

• Trẻ em và thanh thiếu niên.
• Bệnh nhân có tiền sử viêm amidan mạn tính.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu.
• Đối tượng sống trong môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi, hóa chất.
• Những người có thói quen chăm sóc, vệ sinh răng miệng kém.
• Người hay mắc bệnh hô hấp như viêm xoang, viêm mũi, cảm lạnh.
• Người nghiện thuốc lá, thuốc lào hoặc tiếp xúc nhiều với khói thuốc.

Phòng ngừa viêm amidan hốc mủ

Để phòng ngừa viêm amidan hốc mủ, có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn, thay bàn chải định kỳ và vệ sinh lưỡi để loại bỏ vi khuẩn trong khoang miệng.
• Duy trì việc uống đủ nước mỗi ngày giúp giữ ẩm cho cổ họng, tránh khô rát và giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Hạn chế tiếp xúc gần với những người bị cảm cúm, viêm họng hoặc nhiễm khuẩn đường hô hấp để tránh lây nhiễm vi khuẩn, virus gây bệnh.
• Bổ sung vitamin, khoáng chất và ăn uống cân đối, đặc biệt là các thực phẩm giàu vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
• Tránh để cơ thể đặc biệt là vùng cổ họng, bị lạnh, đặc biệt vào mùa đông hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường. Sử dụng khăn ấm để bảo vệ cổ khi ra ngoài.
• Sử dụng khẩu trang khi đi ra ngoài, đặc biệt là trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi hoặc khi tiếp xúc với hóa chất độc hại.
• Hạn chế hút thuốc lá, uống rượu bia, vì các chất kích thích này có thể làm tổn thương niêm mạc họng và làm tăng nguy cơ viêm amidan.
• Khi có các triệu chứng như viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, cần điều trị sớm để tránh lây lan sang amidan và gây viêm nhiễm.
• Rửa tay thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ không gian sống và làm việc để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và virus.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Người bị viêm amidan hốc mủ nên gặp bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu sau:

• Cơn đau họng không giảm sau vài ngày hoặc trở nên nặng hơn.
• Người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc thở hoặc nuốt, có cảm giác nghẹt thở hoặc bị cản trở đường thở.
• Bị sốt kéo dài trên 38,5°C không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt, kèm theo run rẩy, đau đầu.
• Các hạch bạch huyết ở cổ hoặc hàm sưng lên nhanh chóng và gây đau.
• Xuất hiện các đốm mủ trắng hoặc vàng trên amidan hoặc có mùi hôi miệng khó chịu.
• Có dấu hiệu ngưng thở hoặc khó thở trong lúc ngủ, thở khò khè hoặc cảm giác mệt mỏi sau khi ngủ dậy.
• Viêm amidan tái phát nhiều lần trong năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Có các dấu hiệu như đau tai, viêm xoang hoặc sưng đỏ ở vùng cổ họng.

Điều trị viêm amidan hốc mủ

Các phương pháp điều trị viêm amidan hốc mủ được áp dụng bao gồm:

Điều trị nội khoa:

• Kháng sinh: Đây là phương pháp điều trị chủ yếu cho viêm amidan hốc mủ do vi khuẩn. Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh phù hợp dựa trên loại vi khuẩn gây bệnh và tình trạng của bạn.
• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Paracetamol hoặc ibuprofen có thể được sử dụng để giảm đau họng, hạ sốt và giảm các triệu chứng khó chịu khác.
• Thuốc chống viêm: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê thêm thuốc chống viêm để giảm sưng và viêm amidan.

Điều trị ngoại khoa:

• Cắt amidan: Đây là phương pháp điều trị triệt để cho viêm amidan hốc mủ tái phát nhiều lần hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa. Cắt amidan có thể giúp loại bỏ hoàn toàn ổ viêm nhiễm và ngăn ngừa biến chứng.
• Chọc hút mủ: Trong trường hợp áp xe amidan, bác sĩ có thể tiến hành chọc hút mủ để giảm áp lực và giảm đau.

Viêm amidan hốc mủ tuy không phải là bệnh lý quá nguy hiểm. Nhưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, khi có các dấu hiệu nghi ngờ viêm amidan hốc mủ, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.