Viêm Xoang: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Chữa

Bệnh viêm xoang là gì? Phân loại bệnh viêm xoang

Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc lót trong các xoang cạnh mũi. Các xoang này là những hốc rỗng trong xương sọ, thông với mũi qua các lỗ nhỏ. Khi bị viêm, các lỗ thông này bị tắc nghẽn, dịch nhầy ứ đọng trong xoang, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm.

Viêm xoang được phân loại dựa trên thời gian mắc bệnh:

• Viêm xoang cấp tính: Kéo dài dưới 4 tuần
• Viêm xoang bán cấp: Kéo dài từ 4 đến 12 tuần
• Viêm xoang mạn tính: Kéo dài trên 12 tuần, thậm chí có thể tái phát nhiều lần trong năm.

Triệu chứng bệnh viêm xoang

• Đau nhức vùng mặt, trán, má, quanh mắt
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi đặc hoặc có màu vàng, xanh
• Giảm hoặc mất khứu giác
• Đau đầu, mệt mỏi
• Sốt (trong trường hợp viêm nhiễm nặng)
• Ho, đau họng (do dịch nhầy chảy xuống họng)

Nguyên nhân gây viêm xoang

• Nhiễm trùng: Vi khuẩn, virus hoặc nấm gây viêm nhiễm niêm mạc xoang.
• Dị ứng: Phản ứng dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi, lông động vật...
• Polyp mũi: Tình trạng các khối u lành tính phát triển trong mũi hoặc xoang, cản trở đường thở và dẫn đến viêm nhiễm.
• Vẹo vách ngăn mũi: Vách ngăn mũi bị lệch sang một bên, gây cản trở luồng không khí và làm tăng nguy cơ viêm xoang.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch kém dễ bị viêm nhiễm hơn, bao gồm cả viêm xoang.

Viêm xoang có gây biến chứng nguy hiểm không?

Viêm xoang không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:

• Tổn thương mắt: Viêm xoang có thể lan sang ổ mắt, gây giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
• Nhiễm trùng não: Trong trường hợp hiếm gặp, nhiễm trùng có thể lan đến não, gây viêm màng não, một tình trạng đe dọa tính mạng.
• Các vấn đề về hô hấp: Viêm xoang mạn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Biện pháp chẩn đoán viêm xoang

Bác sĩ sẽ chẩn đoán viêm xoang dựa trên:

• Triệu chứng lâm sàng: Hỏi về các triệu chứng bạn gặp phải và thời gian mắc bệnh.
• Khám thực thể: Quan sát bên trong mũi bằng đèn soi hoặc nội soi mũi xoang.
• Chụp X-quang hoặc CT scan: Để đánh giá tình trạng viêm nhiễm và cấu trúc xoang.

Đối tượng dễ mắc bệnh

• Người có tiền sử dị ứng: Viêm mũi dị ứng làm tăng nguy cơ viêm xoang
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Trẻ em, người già, người mắc bệnh mạn tính...
• Người tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Bụi, hóa chất, khói thuốc...
• Người có cấu trúc mũi xoang bất thường: Vẹo vách ngăn mũi, polyp mũi...

Phòng ngừa bệnh viêm xoang

• Giữ vệ sinh mũi họng: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày, đặc biệt khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc có nguy cơ dị ứng.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: Nếu bạn biết mình dị ứng với phấn hoa, bụi, lông động vật..., hãy cố gắng hạn chế tiếp xúc với chúng.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, tiêm phòng đầy đủ.
• Điều trị các bệnh lý liên quan: Nếu bạn mắc các bệnh như dị ứng, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản..., hãy điều trị tốt để giảm nguy cơ viêm xoang.
• Không hút thuốc: Hút thuốc lá làm tổn thương niêm mạc mũi xoang, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đừng chủ quan với viêm xoang! Nếu bạn gặp các triệu chứng sau, hãy đến gặp bác sĩ ngay:

• Các triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày: Viêm xoang cấp tính thường tự khỏi trong vòng 7-10 ngày. Nếu các triệu chứng kéo dài hơn, có thể bạn đã chuyển sang viêm xoang mạn tính và cần được điều trị chuyên sâu.
• Sốt cao, đau đầu dữ dội, nhìn mờ: Đây có thể là dấu hiệu của biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não hoặc áp xe ổ mắt, cần được cấp cứu ngay lập tức.
• Các triệu chứng tái phát thường xuyên: Nếu bạn bị viêm xoang nhiều lần trong năm, hãy đến bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và có kế hoạch điều trị dự phòng.

Các phương pháp điều trị bệnh an toàn, hiệu quả

Mục tiêu chính của điều trị viêm xoang là giảm viêm nhiễm, cải thiện thông khí xoang, kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị sau:

Điều trị nội khoa:

• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Paracetamol, ibuprofen... được sử dụng để kiểm soát triệu chứng đau đầu, sốt và khó chịu.
• Thuốc kháng histamine: Giúp giảm các triệu chứng dị ứng như chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi...
• Thuốc co mạch: Giúp làm thông thoáng đường thở bằng cách giảm sưng nề niêm mạc mũi.
• Corticoid: Dạng xịt mũi hoặc uống, có tác dụng kháng viêm mạnh, giảm sưng nề niêm mạc xoang. Tuy nhiên, cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
• Kháng sinh: Chỉ được sử dụng khi có bằng chứng nhiễm khuẩn (như sốt cao, đau nhức dữ dội, chảy mủ vàng xanh...). Việc lạm dụng kháng sinh có thể gây ra tình trạng kháng thuốc, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Rửa mũi:

• Nước muối sinh lý: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày giúp làm sạch xoang, loại bỏ dịch nhầy và các tác nhân gây dị ứng, giảm viêm nhiễm và cải thiện thông khí xoang.
• Dung dịch rửa mũi chuyên dụng: Có thể chứa thêm các thành phần kháng khuẩn, kháng viêm, làm dịu niêm mạc mũi.

Phẫu thuật:

• Nội soi mũi xoang: Đây là phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay, được thực hiện bằng cách đưa một ống nội soi nhỏ qua lỗ mũi để quan sát và loại bỏ các mô viêm, polyp, hoặc chỉnh hình vách ngăn mũi bị lệch. Phẫu thuật nội soi có nhiều ưu điểm như ít xâm lấn, ít đau, thời gian hồi phục nhanh.
• Phẫu thuật mở xoang: Chỉ định trong trường hợp viêm xoang nặng, biến chứng hoặc không thể thực hiện nội soi. Phẫu thuật mở đòi hỏi rạch một đường nhỏ trên mặt để tiếp cận xoang, có thể để lại sẹo và thời gian hồi phục lâu hơn.

Viêm xoang tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời là rất quan trọng để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm xoang, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.