Y TẾ THÁI NGUYÊN
Sở dĩ cây cỏ mực được nhiều người tận dụng để trị ho là bởi vì trong dược liệu này có chứa lượng lớn thành phần hoạt chất có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và giảm ngứa cổ họng. Hơn thế nữa, một số dưỡng chất khác còn giúp chữa lành các tổn thương ở niêm mạc hầu họng. Tuy nhiên trên thực tế, việc sử dụng cây cỏ mực trị ho chỉ mang tính chất truyền miệng chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh. Vì vậy, người bệnh cần trao đổi với chuyên gia trước khi sử dụng.
Tìm hiểu công dụng của cây cỏ mực trong việc điều trị ho
Trong dân gian, cây cỏ mực được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như cỏ nhọ nồi, hàn liên thảo, bạch hoa thảo, thủy hạn liên,… Đây là một loại cây mọc hoang nhiều ở những vùng đất ẩm ướt, đặc biệt là vùng đồng bằng. Đặc điểm của cây cỏ mực khá dễ nhận biết. Thân cây có màu đỏ tía hoặc màu lục. Lá dài có lông tơ nhỏ mọc trên toàn cây. Hoa nhỏ, nhiều cánh, có màu trắng, mọc ở ngọn hoặc kẽ lá. Quả có cạnh và hơi dài.Một số tài liệu y học cổ truyền cho biết, cây cỏ mực có vị ngọt, chua, tính hàn, được quy vào kinh Can và Thận. Loại dược liệu này có tác dụng chỉ huyết, tính lương, thanh can nhiệt, bổ thận âm và chỉ huyết lỵ.
Nhờ những tác dụng này mà cây cỏ mực được dùng để chữa xuất huyết nội tạng (tiểu tiện ra máu, xuất huyết dạ dày,…), bệnh viêm gan mãn tính, bệnh ngoài da, té ngã sưng tấy,… Ngoài ra, dân gian còn tận dụng loại thảo dược này để trị rong kinh, ho hen, ho lao và viêm họng.Song, nền y học hiện đại cũng đã chỉ ra, trong cây cỏ mực có chứa nhiều thành phần hóa học có tác dụng tốt trong việc cầm máu mũi hoặc chảy máu âm đạo, như: tanin, caroten, chất ancaloit, chất đắng, ít tinh dầu,… Vì không chứa độc chất nên sử dụng cây cỏ mực sẽ không làm giãn mạch, không làm tăng huyết áp và không gây ngộ độc cho cơ thể.
Mặc dù mang bản chất lành tính và được nhiều người tin dùng để trị ho nhưng cho đến thời điểm hiện tại chưa có nghiên cứu nào chứng minh tác dụng của cây cỏ mực trong việc trị ho. Do đó, trước khi áp dụng mẹo vặt này cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, bạn nên tham vấn ý kiến của chuyên khoa để phòng tránh một số rủi ro không may xảy ra.
Chia sẻ các cách dùng cây cỏ mực trị ho hiệu quả tại nhà
Có khá nhiều cách dùng cây cỏ mực trị ho được lưu truyền rộng rãi hiện nay, nhưng phổ biến nhất là 3 cách dưới đây, người bệnh có thể tham khảo:
1. Bài thuốc từ cây cỏ mực trị ho khan, ho gió do nhiễm lạnh
Đối với các trường hợp vừa khởi phát cơn ho hoặc bị ho khan, ho gió do nhiễm lạnh thì nên áp dụng bài thuốc sắc hoặc dùng nước cốt cây cỏ mực để cải thiện triệu chứng. Bên cạnh việc sử dụng bài thuốc này, người bệnh cần trang bị thêm một số vật dụng cá nhân khi đi ra ngoài, đặc biệt là những ngày có nhiều gió, ngày giá rét để tránh các tác nhân xâm nhập vào cơ thể khiến triệu chứng ho tiến triển xấu hơn.
– Hướng dẫn thực hiện:
- Chuẩn bị khoảng một nắm cây cỏ mực tươi và một ít muối hạt;
- Mang toàn bộ thảo dược vừa được chuẩn bị ngâm rửa cùng với nước muối pha loãng để diệt khuẩn, sau đó vớt ra để ráo;
- Dùng dao thái thảo dược thành từng đoạn nhỏ rồi giã nát hoặc cho vào máy xay sinh tố để tiến hành xây nhuyễn;
- Vắt lấy phần nước cốt và loại bỏ bã;
- Chia thành 2 phần nhỏ để dùng hết trong ngày. Kiên trì sử dụng 3 – 4 ngày sẽ cảm nhận được triệu chứng dần thuyên giảm.
Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng 20g cây cỏ mực để sắc lấy nước dùng. Lưu ý, nên dùng hết phần nước trong ngày, không dùng nước sắc đã để qua đêm.
2. Trị ho kèm sốt cao bằng cây cỏ mực kết hợp với nguyên liệu khác
Trường hợp người bệnh có triệu chứng sốt cao khi bị ho, dân gian thường kết hợp cây cỏ mực với củ sắn và cây sài đất. Trong tài liệu y học cổ truyền cho biết, hai dược liệu này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên thích hợp sử dụng để hạ nhiệt. Bên cạnh đó, dân gian còn kết hợp thêm ké đầu ngựa, cây cối xay và cam thảo đất để gia tăng công dụng giảm đau cổ họng và tiêu đờm.
– Hướng dẫn thực hiện:
- Chuẩn bị cây cỏ mực, củ sắn dây và cây sài đất mỗi vị 20g, cây cối cây và cam thảo đất mỗi vị 16g, ké đầu ngựa 12g;
- Mang hết nguyên liệu rửa qua vài lần nước để loại bỏ bụi bẩn, sau đó vớt ra để ráo;
- Cho nguyên liệu vào nồi cùng với 1 lít nước;
- Bắc lên bếp đun sôi trong khoảng 30 – 45 phút hoặc cho đến khi nước cô đặc lại còn phân nửa thì tắt bếp;
- Gạn lấy phần nước cốt và chia thành nhiều phần nhỏ để dùng hết trong ngày;
- Duy trì sử dụng trong 3 – 4 ngày để triệu chứng ho kèm sốt khỏi hẳn.
Lưu ý: Đối với trẻ nhỏ dưới 12 tuổi, nên gia giảm liều lượng để tránh gây tác dụng phụ.
3. Trị ho do viêm họng, viêm phế quản bằng cây cỏ mực
Trường hợp ho do viêm họng hay viêm phế quản, ngoài việc sử dụng độc vị cây cỏ mực bạn có thể kết hợp với một số thảo dược khác để tăng công dụng như kim ngân hoa, bồ công anh, cam thảo đất, củ rẻ quạt,… Ngoài công dụng giảm ho, bài thuốc này còn giúp cải thiện tình trạng đau rát cổ họng, tiêu đờm và hạn chế tình trạng khàn tiếng, tắt tiếng.
– Hướng dẫn thực hiện:
- Chuẩn bị cây cỏ mực và bồ công anh mỗi vị 20g, cam thảo đất và kim ngân hoa mỗi vị 16g và củ rẻ quạt 12g;
- Đem toàn bộ dược liệu đã chuẩn bị rửa sạch qua nhiều lần nước để loại bỏ bụi bẩn, lớp đất cát và tạp chất, sau đó vớt ra để ráo;
- Cho hết nguyên liệu vào trong ấm đất cùng với 1 lít nước lọc;
- Bắc lên bếp và tiến hành đun sôi cho đến khi lượng nước cô đặc còn lại phân nửa thì tắt bếp;
- Gạn lấy phần nước, chia thành 2 – 3 phần nhỏ để dùng hết trong ngày;
- Kiên trì sử dụng 3 – 5 ngày để cải thiện triệu chứng ho do viêm họng, viêm phế quản.
Trị ho bằng cây cỏ mực có thực sự hiệu quả không?
Dùng cây cỏ mọc trị ho là mẹo vặt chữa bệnh khá phổ biến và được lưu truyền trong phạm vi dân gian. Cho đến thời điểm hiện nay, chưa có bài báo cáo nào chứng minh công dụng của loại thảo dược này trong việc trị bệnh. Vì thế, trước khi áp dụng mẹo vặt, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Các đối tượng bị dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào có trong cây cỏ mực tuyệt đối không nên sử dụng;
- Chỉ thu hái và sử dụng nguyên liệu sạch, cây mọc hoang tự nhiên. Hạn chế thu hái cây mọc ở những vùng đất bị bón nhiều phân hóa học và phun nhiều thuốc trừ sâu;
- Phụ huynh không nên tự tiện cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dùng bài thuốc từ cây cỏ mực. Nếu trẻ có dấu hiệu ho, nghẹt mũi hay viêm họng, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và có những giải pháp khắc phục phù hợp;
- Trong quá trình sử dụng cây cỏ mực để trị ho, nếu cơ thể xuất hiện bất kỳ biểu hiện nào không rõ nguyên do, đặc biệt là chứng đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy kéo dài, bạn nên tạm ngưng việc sử dụng để tránh bệnh tình chuyển biến nghiêm trọng;
- Bài thuốc từ cây cỏ mực chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh, phù hợp với các trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ hoặc vừa mới khởi phát. Vì vậy, trong các trường hợp cần thiết, bạn nên phối hợp với việc điều trị bằng thuốc để bệnh tình được khỏi dứt điểm;
- Tác dụng chữa bệnh của bài thuốc dân gian nói chung và bài thuốc từ cây cỏ mực nói riêng thường khá chậm so với thuốc đặc trị. Do đó, người bệnh cần có sự kiên trì nhất định trong việc điều trị. Song, không lạm dụng hay dùng dồn dập để bệnh tình chóng khỏi. Điều này không chỉ không giúp bệnh thuyên giảm mà còn khiến bệnh trở nặng hơn;
- Người bệnh nên kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh hằng ngày để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh chuyển biến nặng nề.
Bài viết đã chia sẻ cho bạn đọc các cách trị ho bằng cây cỏ mực hay còn gọi là cây nhọ nồi và một số lưu ý khi sử dụng. Mặc dù phương pháp điều trị này được đánh giá cao về mức độ an toàn và bản chất lành tính nhưng chưa được giới nghiên cứu khoa học chứng minh và công nhận về tác dụng điều trị các vấn đề liên quan đến viêm nhiễm đường hô hấp. Do đó, người bệnh cần tham vấn ý kiến của chuyên gia nếu có ý định điều trị bệnh bằng phương pháp này.
