Chàm khô là bệnh lý khởi phát do da bị mất đi độ ẩm cần thiết và tình trạng khô da diễn ra ở mức độ nghiêm trọng. Bệnh thường có diễn biến rất phức tạp, nếu người bệnh không tiến hành điều trị đúng cách sẽ khiến da bị tổn thương nghiêm trọng và để lại sẹo vĩnh viễn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra bệnh chàm khô, dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị hiệu quả.
Bệnh chàm khô ở da là gì?
Chàm khô là dạng bệnh chàm thường gặp nhất, bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào kể cả người lớn và trẻ nhỏ. Đây là tình trạng viêm da mãn tính thường gặp do lớp sừng Keratin của da không được cung cấp đủ nước gây mất cân bằng và dẫn đến các triệu chứng như nứt nẻ, mưng mủ, chảy máu.
Thông thường, bệnh chàm khô sẽ xuất hiện ở các vùng da tay và chân, bệnh bùng phát mạnh mẽ vào mùa đông khi thời tiết hanh khô và có độ ẩm không khí thấp. Bệnh sẽ phát triển theo 3 giai đoạn với các triệu chứng đặc trưng là khô ráp, ngứa ngáy và căng da.
- Giai đoạn cấp tính: Các triệu chứng ngứa ngáy, sưng tấy trên da khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu. Vùng da bị tổn thương bị chảy dịch nếu không được vệ sinh đúng cách sẽ có nguy cơ bội nhiễm hình thành nên mụn mủ và để lại sẹo.
- Giai đoạn bán cấp: Khi bệnh phát triển sang giai đoạn bán cấp người bệnh sẽ cảm thấy ngứa ngáy dữ dội hơn, da bị thiếu nước gây bong tróc và rỉ máu.
- Giai đoạn mãn tính: Da có dấu hiệu thiếu nước nghiêm trọng, bị bong tróc từng mảng lớn gây nứt nẻ. Lúc này ngứa ngáy đã giảm bớt thay vào đó là cảm giác da căng và khô ráp.
Chàm khô là bệnh lý cơ địa nên không có khả năng lây nhiễm từ người này sang các người khác. Tuy nhiên, nếu người bệnh không tiến hành điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ khiến vùng tổn thương lan rộng, nguy cơ gây ra các biến chứng không mong muốn.
Dấu hiệu nhận biết bệnh chàm khô
Chàm khô thường bùng phát mạnh mẽ vào những ngày thời tiết hanh khô và độ ẩm không khí thấp. Các triệu chứng của bệnh sẽ xuất hiện ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất gây hại như bàn tay, bàn chân và da mặt. Nếu người bệnh cào gãi sẽ khiến bệnh lan rộng sang các vùng da xung quanh. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp của bệnh chàm khô bạn có thể tham khảo:
- Da bị sưng tấy, phù nề: Khi bệnh mới phát triển trên da người bệnh sẽ xuất hiện rải rác các mảng da màu hồng và hơi sưng. Các mảng da này thường khô và gây ra triệu chứng ngứa ngáy rất khó chịu. Nếu người bệnh cào gãi hoặc chà xát sẽ khiến các triệu chứng này trở nên nghiêm trọng hơn.
- Xuất hiện mụn nước: Ngay tại vùng da bị tổn thương sẽ xuất hiện các mụn trắng li ti chứa đầy dịch gây ra cảm giác ngứa ngáy rất khó chịu. Theo thời gian các mụn nước sẽ dần lớn lên, dễ vỡ và hình thành nên các mảng chàm lớn. Nếu người bệnh không có các biện pháp chăm sóc đúng cách sẽ khiến vi khuẩn dễ xâm nhập vào gây nhiễm khuẩn.
- Bong tróc da: Sau khi mụn nước vỡ ra và chảy hết dịch thì da sẽ bắt đầu khô lại và đóng vảy. Khi người bệnh cử động khiến vùng da này bị co kéo sẽ khiến gây nứt nẻ, bong tróc và chảy máu. Các lớp da đóng vảy sẽ khiến bề mặt da trở nên thô ráp, xù xì gây mất thẩm mỹ.
- Nguy cơ bội nhiễm: Da sau khi bong tróc mà không được phục hồi nhanh chóng, mụn nước tiếp tục mọc lên sẽ gia tăng nguy cơ bội nhiễm rất nguy hiểm và khó điều trị.
Các triệu chứng của chàm khô rất giống với các bệnh lý ngoài da khác, điều này khiến người bệnh dễ nhầm lẫn và sai lầm trong việc điều trị, gây ra các biến chứng không mong muốn. Vì vậy khi nghi ngờ bản thân mắc bệnh bạn nên đến gặp bác sĩ thăm khám để được chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây bệnh chàm khô ở da
Việc xác định chính xác nguyên nhân gây ra bệnh chàm khô sẽ có tác động rất tích cực đến việc điều trị và phòng tránh bệnh. Hiện nay y học vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây ra bệnh chàm khô, tuy nhiên bệnh có thể khởi phát do tác động của một số yếu tố sau đây:
- Di truyền: Chuyên gia cho biết, chàm khô là bệnh lý có khả năng di truyền do sự thiếu hụt hoạt chất filaggrin bên trong cơ thể. Những đối tượng có ba hoặc mẹ mắc bệnh chàm khô sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường lên đến 50%.
- Thời tiết thay đổi: Thời tiết có sự thay đổi thất thường khiến cơ thể không kịp thích ứng cũng là nguyên nhân gây ra bệnh chàm khô thường gặp. Chàm khô thường bùng phát mạnh mẽ vào thời điểm thời tiết hanh khô và có độ ẩm không khí thấp.
- Dị ứng: Cơ địa nhạy cảm dễ dị ứng với các dị nguyên bên ngoài môi trường cũng là yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh chàm khô. Một số bệnh dị ứng có thể kích thích khởi phát bệnh chàm khô là dị ứng thời tiết, dị ứng thực phẩm, dị ứng hóa chất...
- Rối loạn trao đổi chất: Cơ thể bị rối loạn chức năng của các cơ quan như tiêu hóa, bài tiết, thải độc,... rối loạn nội tiết tố cũng là nguyên nhân khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh chàm khô. Tình trạng này sẽ khiến hàng rào lipid có chức năng bảo vệ da bị ảnh hưởng, từ đó da dễ bị tổn thương hơn.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Bệnh chàm khô cũng có thể khởi phát ở những người có hệ miễn dịch bị suy yếu do thường xuyên sử dụng chất kích thích hoặc mắc các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, suy giảm chức năng gan thận, mắc bệnh truyền nhiễm,...
- Nguyên nhân khác: Ngoài những yếu tố được kể ở trên thì bệnh chàm khô cũng có thể xảy ra do một số yếu tố khác như nhiễm khuẩn, vệ sinh da không sạch sẽ, sống trong môi trường ô nhiễm, căng thẳng stress kéo dài,..
Bệnh chàm khô có nguy hiểm không?
Chàm khô là bệnh lý xảy ra khá phổ biến, các triệu chứng của bệnh thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, các cơn ngứa ngáy bong tróc trên da sẽ khiến bạn cảm thấy rất khó chịu, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và tâm lý của người bệnh. Nếu để bệnh kéo dài mà không tiến hành điều trị dứt điểm sẽ gây ra một số hậu quả nghiêm trọng sâu đây:
- Hành động cào gãi để giảm ngứa của người bệnh sẽ khiến da bị tổn thương, hình thành nên các vết loét và dễ lan rộng sang các vùng da khác.
- Bệnh gây ra các vết thương hở trên da, tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập vào bên trong gây nhiễm trùng, gia tăng nguy cơ bội nhiễm.
- Triệu chứng ngứa ngáy bong tróc trên da do bệnh gây ra khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu, căng thẳng và không tập trung vào công việc. Điều này khiến năng suất làm việc bị suy giảm, đời sống sinh hoạt hàng ngày cũng bị ảnh hưởng.
- Bệnh phát triển ở giai đoạn mãn tính sẽ gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý người bệnh. Da bong tróc gây mất thẩm mỹ khiến người bệnh cảm thấy tự ti khi giao tiếp với người khác, ngứa ngáy khiến người bệnh mất ngủ, cơ thể suy nhược, căng thẳng kéo dài và nguy cơ bị trầm cảm.
Chuyên gia cho biết, chàm khô là một loại viêm da mãn tính, dễ tái phát và khó để điều trị dứt điểm.Tốt nhất khi nghi ngờ bản thân mắc bệnh thì bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiến hành thăm khám, xác định chính xác nguyên nhân để có phương pháp điều trị và phòng ngừa tích cực. Việc phát hiện sớm và hình thành thói quen sinh hoạt tích cực sẽ có tác dụng tăng khả năng điều trị khỏi bệnh.
Biện pháp phòng tránh và hỗ trợ điều trị chàm khô tại nhà
Ngoài các phương pháp điều trị bệnh chàm khô ở trên người bệnh cũng nên có các biện pháp chăm sóc da phù hợp sẽ có tác động rất tích cực trong việc cải thiện triệu chứng của bệnh. Chuyên gia khuyến cáo, để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh chàm khô tái phát trở lại thì người bệnh cần phải lưu ý một số điều dưới đây:
- Vệ sinh da sạch sẽ và đúng cách, không nên tắm nước nóng khiến da bị mất đi độ ẩm tự nhiên và tình trạng khô da trở nên nghiêm trọng hơn. Thay vào đó, người bệnh nên tắm bằng nước có độ ấm vừa phải và chỉ nên tắm từ 5 - 10 phút, không nên ngâm da trong nước quá lâu khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong gây viêm nhiễm.
- Tuyệt đối không dùng tay cào gãi hoặc chà xát lên vùng da bị tổn thương. Điều này sẽ khiến da bị tổn thương, hình thành nên các vết thương hở khiến tình trạng bệnh trở nên nặng hơn và gia tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Vào những ngày thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp thì người bệnh nên có các biện pháp chăm sóc da hợp lý. Bôi kem dưỡng ẩm hàng ngày giúp cấp ẩm cho da, tránh để da khô ráp và bong tróc.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia để lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da phù hợp, tránh tình trạng da bị dị ứng, kích ứng. Để đảm bảo an toàn thì bạn nên ưu tiên lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da chiết xuất từ thiên nhiên.
- Nên có các biện pháp bảo vệ da đi ra ngoài như bôi kem chống nắng, mặc áo chống nắng,... tránh để cho da tiếp xúc với các tác nhân gây hại bên ngoài môi trường như ánh nắng mặt trời, bụi bẩn.
- Không để da tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại như xà phòng, nước rửa bát, bột giặt,... Đây là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ da bị kích ứng khiến tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái và làm bằng chất liệu thấm hút tốt như cotton. Không nên mặc quần áo quá chất gây cọ xát lên da, tránh các trang phục làm bằng chất liệu len sợi tổng hợp khiến da dễ bị kích ứng gây ngứa ngáy.
- Bổ sung vào chế độ ăn uống các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và omega-3 để tăng cường sức đề kháng và giữ ẩm cho da. Người bệnh nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm như rau xanh, trái cây tươi, cá béo,...
- Uống đủ nước mỗi ngày nhằm cấp ẩm cho da, thúc đẩy quá trình đào thải độc tố bên trong cơ thể. Bạn cũng có thể uống nước ép trái cây tươi để bổ sung vitamin A, C, E cho cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ làm lành vết thương.
- Tuyệt đối tránh xa các nhóm thực phẩm gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và quá trình điều trị bệnh như đồ ăn chế biến sẵn chứa chất bảo quản, thực phẩm dễ gây dị ứng, đồ ăn cay nóng nhiều gia vị, đồ uống có cồn, chất kích thích,...
- Xây dựng lối sống sinh hoạt khoa học, luôn giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng stress kéo dài và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
- Khi nghi ngờ bản thân mắc bệnh, bạn nên đến gặp bác sĩ tiến hành thăm khám để được hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị đúng cách. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về điều trị tại nhà khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Các phương pháp điều trị chàm khô hiệu quả
Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị bệnh chàm khô giúp mang lại hiệu quả tốt như sử dụng thuốc Tây y, áp dụng các mẹo dân gian, thực hiện quang trị liệu,... Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ tiến triển của bệnh mà người bệnh hãy lựa chọn cho mình phương pháp điều trị phù hợp nhất, giúp mang lại hiệu quả tối ưu. Dưới đây là các cách điều trị bệnh chàm khô bạn có thể tham khảo:
Chữa chàm khô bằng thuốc Tây y
Sử dụng thuốc Tây y để điều trị chàm khô là phương pháp được áp dụng phổ biến trong y khoa, các loại thuốc này có tác dụng chính là giảm nhẹ các triệu chứng ngứa ngáy, bong da do bệnh gây ra. Tùy thuộc vào tình trạng tổn thương da và mức độ nặng nhẹ của bệnh bác sĩ sẽ tiến hành kê toa điều trị phù hợp. Các loại thuốc thường được chỉ định điều trị bệnh chàm khô là:
- Dung dịch sát trùng: Ở trường hợp bệnh nhẹ người bệnh nên sử dụng dung dịch sát trùng để làm sạch da, ngăn ngừa viêm nhiễm. Một số dung dịch sát trùng thường được sử dụng là Milian, Eosin 2%...
- Thuốc kháng Histamine: Thường được sử dụng là Diphenhydramine với công dụng an thần nhẹ, đẩy lùi các triệu chứng của bệnh và ngăn chặn tổn thương lan rộng.
- Thuốc bôi chứa corticoid: Các loại thuốc bôi có chứa corticoid thường được chỉ định sử dụng trong những đợt bệnh bùng phát cấp tính là Ellome, Eumovate...với tác dụng chính là giảm ngứa, giảm viêm. Tuy nhiên, thuốc có khả năng bào mòn da vì vậy người bệnh chỉ nên sử dụng điều trị trong thời gian ngắn, không quá 7 ngày.
- Thuốc kháng sinh: Ở những trường hợp bệnh có dấu hiệu bị nhiễm khuẩn sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh, tùy thuộc vào từng trường hợp bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh phù hợp.
- Kem dưỡng ẩm: Ở những trường hợp bệnh gây khô da nghiêm trọng, người bệnh cần bôi kem dưỡng ẩm nhằm cấp ẩm cho da, đẩy lùi tình trạng da bị khô ráp, bong tróc và nứt nẻ. Người bệnh nên bôi kem từ 2 - 3 lần ngay khi da có dấu hiệu khô và sau khi tắm. Các loại kem bôi có tác dụng làm mềm da và cấp ẩm cao người bệnh có thể sử dụng là Ellgy, Softerin.
Dùng thuốc Tây y điều trị bệnh chàm khô mang lại hiệu quả rất nhanh chóng, nhưng chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như chóng mặt, hoa mắt, suy giảm chức năng gan thận,... Vì vậy trong quá trình điều trị, người bệnh cần phải tuân thủ theo đúng phác đồ bác sĩ chuyên khoa đưa ra để đảm bảo an toàn. Tuyệt đối không được tự ý kê đơn thuốc điều trị cho bản thân sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khiến bệnh chuyển biến nặng.
Ở những trường hợp bệnh nặng gây ra tổn thương trên diện tích rộng và việc điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả thì người bệnh sẽ được tư vấn điều trị bằng quang trị liệu. Phương pháp này được tiến hành bằng cách chiếu tia cực tím qua da để đẩy lùi các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này có chi phí điều trị khá cao và có thể gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.
Chữa chàm khô bằng mẹo dân gian
Sử dụng các mẹo dân gian để điều trị chàm khô là phương pháp được rất nhiều người áp dụng tại nhà để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh ở giai đoạn vừa và nhẹ. Đây là phương pháp rất an toàn, tiết kiệm chi phí, nếu người bệnh sử dụng trong thời gian dài sẽ không gây tác động xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên, khi áp dụng bạn cần phải vệ sinh da và nguyên liệu sạch sẽ để tránh tình trạng vi khuẩn xâm nhập sâu vào bên trong da gây nhiễm khuẩn.
- Trị chàm khô bằng dầu dừa
- Vệ sinh sạch sẽ vùng da cần điều trị rồi dùng khăn sạch lau khô nước. Lấy một lượng dầu dừa vừa đủ bôi lên da, kết hợp massage nhẹ nhàng để dưỡng chất bên trong dầu dừa thẩm thấu vào trong da.
- Để yên như vậy trong khoảng 20 phút rồi vệ sinh da lại với nước sạch. Áp dụng cách này 2 - 3 lần/ngày, kiên trì thực hiện đều đặn mỗi ngày để mang lại hiệu quả điều trị.
- Trị chàm khô bằng lá trà xanh
- Lấy 1 nắm lá chè xanh tươi đem rửa sạch, ngâm với nước muối loãng trong 15 phút để sát khuẩn.
- Vớt lá chè ra cho vào nồi đun với khoảng 200ml nước, đun trong 5 phút để hoạt chất trong lá trà tan vào nước thì tắt bếp.
- Sử dụng nước nấu lá trà xanh để vệ sinh da giúp làm dịu cơn ngứa, ngừa viêm nhiễm và hỗ trợ làm lành vết thương trên da.
- Bạn có thể thực hiện điều trị bệnh chàm khô bằng lá trầu không, lá ổi, lá khế,... tương tự như cách trên.
Trên đây là các thông tin về bệnh chàm khô chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn về bệnh. Hy vọng chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc sớm nhận biết ra bệnh và có các phương pháp điều trị kịp thời, tránh để lâu gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hàng ngày. Bên cạnh đó, bạn cũng nên có các biện pháp chăm sóc da hợp lý, ngăn ngừa tình trạng da khô và kích ứng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Eczema hay còn gọi là viêm da cơ địa, là một bệnh lý da liễu mãn tính gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu bệnh eczema có chữa khỏi được hoàn toàn không?
- Thực tế điều trị: Hiện nay, chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh eczema.
- Tập trung kiểm soát: Mục tiêu điều trị chính là kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa bùng phát, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
- Các biện pháp hỗ trợ: Sử dụng thuốc, chăm sóc da đúng cách, và tránh các tác nhân kích thích là những yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát bệnh eczema.
Dù chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, việc tìm hiểu và áp dụng các biện pháp kiểm soát eczema hiệu quả sẽ giúp người bệnh giảm thiểu khó chịu và sống chung hòa bình với bệnh.
- Chàm là bệnh mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn.
- Tuy nhiên, các triệu chứng có thể được kiểm soát hiệu quả bằng:
- Thuốc bôi, thuốc uống theo chỉ định của bác sĩ.
- Chăm sóc da đúng cách, tránh các tác nhân gây kích ứng.
- Thay đổi lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh.
Mục tiêu điều trị: Giảm triệu chứng, ngăn ngừa bùng phát, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Chàm sữa, hay còn gọi là viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh, thường không gây ra sẹo vĩnh viễn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt khi trẻ gãi mạnh gây tổn thương da hoặc nhiễm trùng, sẹo có thể hình thành.
-
Nguy cơ để lại sẹo:
- Gãi ngứa mạnh làm tổn thương da
- Nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập vào vết thương hở
- Chàm sữa tiến triển thành chàm thể tạng, khó điều trị hơn
-
Phòng ngừa sẹo:
- Cắt ngắn móng tay trẻ, đeo bao tay cho trẻ
- Giữ vệ sinh vùng da bị chàm
- Điều trị chàm sữa kịp thời, đúng cách
Bệnh chàm (eczema) thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.
-
Các biến chứng tiềm ẩn:
- Nhiễm trùng da: do gãi ngứa gây trầy xước
- Mất ngủ: do ngứa ngáy khó chịu
- Tổn thương tâm lý: do ảnh hưởng đến ngoại hình
-
Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay:
- Chàm lan rộng, có dấu hiệu nhiễm trùng (đỏ, sưng, mủ)
- Ngứa ngáy dữ dội, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày
- Các biện pháp tự chăm sóc không hiệu quả
Lời khuyên: Đừng chủ quan với bệnh chàm, hãy thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Câu trả lời là KHÔNG.
- Eczema không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó không thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp.
- Tuy nhiên, eczema có yếu tố di truyền, nghĩa là nếu cha mẹ mắc bệnh, con cái có nguy cơ cao hơn bị eczema.
- Các tác nhân môi trường như bụi bẩn, hóa chất, dị ứng nguyên cũng có thể kích hoạt eczema ở những người có cơ địa nhạy cảm.
Hiểu rõ về tính không lây nhiễm của eczema giúp chúng ta yên tâm hơn trong việc chăm sóc và hỗ trợ người bệnh, đồng thời tránh những hiểu lầm không đáng có.
Chàm sữa, một tình trạng viêm da thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường gây ra nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh. Câu hỏi thường trực là liệu bệnh chàm sữa có tự khỏi không? Trên thực tế, chàm sữa CÓ KHẢ NĂNG TỰ KHỎI trong một số trường hợp, đặc biệt là khi bệnh ở mức độ nhẹ và được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, điều này không phải là quy luật chung.