Bệnh Hắc Lào: Triệu Chứng, Phương Pháp Chẩn Đoán Và Điều Trị

Bệnh hắc lào là gì? Các vị trí thường bị bệnh

Hắc lào còn được gọi là bệnh nấm da, là một bệnh nhiễm trùng da do nấm dermatophytes gây ra. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến nhiều vùng trên cơ thể, nhưng một số vị trí thường bị bệnh hắc lào bao gồm:

• Ở thân mình: Thường xuất hiện ở ngực, lưng, bụng.
• Chân: Thường gặp ở kẽ ngón chân, lòng bàn chân.
• Bẹn: Xuất hiện ở vùng bẹn, đùi trong, có thể lan ra vùng mông.
• Móng: Bao gồm các vị trí móng tay hoặc móng chân.
• Da đầu: Gây ra các mảng da đầu có vảy, rụng tóc, ngứa ngáy.

Ngoài ra, hắc lào cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác như mặt, cổ, tay, tuy nhiên ít phổ biến hơn.

Triệu chứng bệnh hắc lào

Dưới đây là những triệu chứng phổ biến của bệnh hắc lào:

Triệu chứng da:

• Ngứa ngáy: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, đặc biệt là khi ra mồ hôi hoặc về đêm.
• Nổi mẩn đỏ: Vùng da bị nhiễm nấm thường nổi mẩn đỏ, có thể có hình tròn hoặc bầu dục.
• Mụn nước hoặc vảy: Trên vùng da tổn thương có thể xuất hiện mụn nước nhỏ hoặc vảy trắng.
• Viền đỏ và hơi gồ lên: Vùng da bị hắc lào thường có viền đỏ rõ rệt và hơi gồ lên so với vùng da xung quanh.
• Bong tróc da: Trong một số trường hợp, da có thể bị bong tróc, nứt nẻ.

Triệu chứng theo vị trí:

• Hắc lào thân mình: Xuất hiện các mảng da tròn hoặc bầu dục, có viền đỏ, ngứa ngáy.
• Hắc lào chân: Thường có triệu chứng như ngứa, nứt nẻ, bong tróc da, có mùi hôi.
• Hắc lào bẹn: Xuất hiện các mảng da đỏ, ngứa, có thể lan ra vùng mông.
• Hắc lào móng: Móng dày lên, đổi màu (trắng, vàng, nâu), giòn, dễ gãy hoặc bong tróc.
• Hắc lào da đầu: Xuất hiện vảy da đầu, rụng tóc, ngứa ngáy, có mụn mủ hoặc sưng đau.

Nguyên nhân gây hắc lào

Bệnh khởi phát do các loại nấm thuộc nhóm dermatophytes gây ra. Ba loại nấm gây bệnh thường gặp nhất là:

• Trichophyton: Đây là loại nấm phổ biến nhất gây hắc lào, ảnh hưởng đến da, tóc và móng.
• Microsporum: Loại nấm này thường gây hắc lào da đầu và thân mình.
• Epidermophyton: Loại nấm này thường gây hắc lào chân và bẹn.

Dưới đây là một số yếu tố được đánh giá làm tăng nguy cơ mắc bệnh hắc lào:

• Tiếp xúc môi trường ẩm ướt, nóng bức khiến nấm phát triển mạnh và kích phát gây bệnh.
• Vệ sinh cá nhân kém, không lau khô người kỹ sau khi tắm, dùng chung đồ dùng cá nhân với người bị hắc lào.
• Mặc quần áo chật hoặc không thấm hút mồ hôi tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Tiếp xúc với động vật bị nhiễm nấm như chó, mèo cũng có thể bị nhiễm nấm và lây sang người.
• Một số nguyên nhân khác như hiện miễn dịch kém, bị béo phì, tiểu đường,...

Hắc lào có nguy hiểm không?

Mặc dù bệnh thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lại gây ra một số vấn đề sức khỏe và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống:

Ảnh hưởng trực tiếp:

• Ngứa ngáy, khó chịu: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của hắc lào, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày và giấc ngủ.
• Mất thẩm mỹ: Các tổn thương trên da do hắc lào có thể gây mất thẩm mỹ, khiến người bệnh tự ti, ngại giao tiếp.
• Nhiễm trùng thứ phát: Nếu gãi nhiều, vùng da bị hắc lào có thể bị trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng thứ phát.

Ảnh hưởng lâu dài:

• Lây lan: Hắc lào lây lan sang các vùng khác trên cơ thể hoặc lây sang người khác nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
• Tái phát: Nếu không điều trị triệt để hoặc không phòng ngừa đúng cách, hắc lào sẽ tái phát nhiều lần, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.
• Biến chứng hiếm gặp: Trong một số trường hợp hiếm gặp, hắc lào gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm mô tế bào, nhiễm trùng huyết.

Chẩn đoán bệnh hắc lào

Để chẩn đoán bệnh hắc lào, các phương pháp sau thường được chỉ định thực hiện:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ da liễu quan sát các tổn thương trên da, sau đó đánh giá các đặc điểm như vị trí, hình dạng, màu sắc, sự hiện diện của mụn nước, vảy, ngứa,... để đưa ra chẩn đoán sơ bộ.
• Soi tươi: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu vảy da từ vùng tổn thương, sau đó nhuộm bằng dung dịch KOH và quan sát dưới kính hiển vi để tìm kiếm sự hiện diện của sợi nấm.
• Nuôi cấy nấm: Trong một số trường hợp, bác sĩ chỉ định nuôi cấy mẫu vảy da trên môi trường đặc biệt để xác định chính xác loại nấm gây bệnh. Phương pháp này mất nhiều thời gian hơn nhưng cho kết quả chính xác cao, giúp lựa chọn thuốc điều trị phù hợp.
• Đèn Wood: Đây là một loại đèn phát ra tia cực tím có bước sóng dài, khi chiếu vào vùng da bị hắc lào, một số loại nấm sẽ phát huỳnh quang, giúp bác sĩ dễ dàng nhận biết. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại nấm đều phát huỳnh quang dưới đèn Wood.
• Sinh thiết da: Trong một số trường hợp hiếm gặp, khi chẩn đoán gặp khó khăn hoặc nghi ngờ các bệnh lý khác, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết da để lấy mẫu mô da và kiểm tra dưới kính hiển vi.

Đối tượng có nguy cơ cao bị bệnh hắc lào

• Người thường xuyên tiếp xúc với môi trường ẩm ướt như nông dân, công nhân xây dựng, vận động viên bơi lội,...
• Người có hệ miễn dịch yếu như người mắc HIV/AIDS, ung thư, người già, trẻ em,...
• Bệnh nhân bị tiểu đường.
• Người bị béo phì.
• Người mang giày dép quá chật hoặc bí hơi.
• Người dùng chung đồ dùng cá nhân với người bị hắc lào.
• Người sống trong môi trường tập thể như ký túc xá, quân đội, trại giam dễ dàng lây nhiễm từ người khác.

Phương pháp phòng ngừa hắc lào

Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bạn có thể áp dụng như sau:

• Tắm rửa thường xuyên: Giữ cơ thể sạch sẽ bằng cách tắm rửa hàng ngày, đặc biệt là sau khi vận động hoặc ra nhiều mồ hôi.
• Lau khô người kỹ: Sau khi tắm, lau khô người kỹ, đặc biệt là ở những vùng da có nếp gấp như kẽ ngón chân, bẹn, nách.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân: Tránh dùng chung khăn tắm, quần áo, giày dép, lược, mũ,... với người khác, đặc biệt là khi họ có dấu hiệu bị hắc lào.
• Giặt giũ sạch sẽ: Giặt quần áo, khăn tắm, ga trải giường thường xuyên bằng nước nóng và xà phòng để tiêu diệt nấm.
• Giữ nhà cửa thông thoáng: Đảm bảo nhà cửa luôn thông thoáng, khô ráo, tránh ẩm ướt.
• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người hoặc động vật bị hắc lào.
• Mặc quần áo thoáng mát: Chọn quần áo làm từ chất liệu cotton, thấm hút mồ hôi tốt, tránh mặc quần áo quá chật.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bác sĩ khuyến nghị nên đến gặp da liễu ngay khi có những dấu hiệu sau:

• Xuất hiện các triệu chứng như ngứa, mẩn đỏ, mụn nước, vảy da, đặc biệt là ở những vùng da thường bị hắc lào như chân, bẹn, thân mình,...
• Tự chăm sóc tại nhà hoặc sử dụng thuốc không kê đơn nhưng không thấy cải thiện sau 1 - 2 tuần, thậm chí triệu chứng còn nặng hơn.
• Nếu vùng da bị tổn thương lan rộng nhanh chóng hoặc xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể.
• Nếu bạn có hệ miễn dịch yếu do mắc các bệnh mãn tính như HIV/AIDS, tiểu đường, ung thư,...

Phương pháp điều trị bệnh hắc lào

Điều trị hắc lào bằng Y học hiện đại chủ yếu dựa trên việc sử dụng thuốc chống nấm, bao gồm cả thuốc bôi ngoài da và thuốc uống.

Thuốc bôi ngoài da:

• Kem, thuốc mỡ, gel chống nấm: Đây là phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với các trường hợp hắc lào nhẹ và vừa, thường được áp dụng cho hắc lào thân mình, chân, tay.
• Một số loại thuốc bôi phổ biến: Clotrimazole, Miconazole, Ketoconazole,...

Thuốc uống:

• Thuốc kháng nấm đường uống: Được chỉ định trong các trường hợp hắc lào nặng, lan rộng hoặc hắc lào ở da đầu, móng. 
• Một số loại thuốc uống phổ biến: Terbinafine, Itraconazole, Fluconazole, Griseofulvin,...

Trên đây là những kiến thức hữu ích về bệnh hắc lào. Nếu nghi ngờ mình bị bệnh lý này, hãy đến khám bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng tự ý mua thuốc điều trị vì có thể làm bệnh nặng hơn hoặc gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.