Vảy Nến Là Gì? Triệu Chứng, Chẩn Đoán Và Phương Pháp Trị Bệnh

Vảy nến là gì?

Bệnh vảy nến là một rối loạn tự miễn, trong đó hệ miễn dịch nhầm lẫn và tấn công các tế bào da bình thường, dẫn đến sự phát triển quá nhanh của chúng. Hậu quả là da xuất hiện các mảng đỏ, dày và phủ đầy lớp vảy màu trắng bạc. Những mảng này thường thấy ở những khu vực như khuỷu tay, đầu gối, da đầu và lưng dưới, nhưng cũng có thể lan ra bất kỳ vùng da nào trên cơ thể.

Các loại vảy nến phổ biến:

• Vảy nến thể mảng: Gây viêm đỏ và vảy bạc trắng, thường xuất hiện ở đầu gối, khuỷu tay, da đầu. Dễ gây ngứa và đau rát.
• Vảy nến thể giọt: Xuất hiện dưới dạng đốm hồng nhỏ, thường thấy ở thân, cánh tay, chân, ít dày và ít nhô lên so với thể mảng.
• Vảy nến thể mủ: Gây mụn mủ trắng trên da đỏ viêm, thường ở bàn tay, chân, có thể lan rộng.
• Vảy nến thể đảo ngược: Da đỏ, bóng ở nách, bẹn, vùng da có nếp gấp.
• Vảy nến thể đỏ da toàn thân: Gây đỏ rực toàn thân, da bong tróc, có thể nguy hiểm nếu không điều trị.

Triệu chứng của bệnh vảy nến

Triệu chứng của vảy nến có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại bệnh và mức độ nặng nhẹ.

• Mảng da đỏ và có vảy: Đây là triệu chứng điển hình nhất, thường thấy ở đầu gối, khuỷu tay, da đầu và lưng. Vùng da này đỏ, viêm và có lớp vảy bạc phủ lên trên.
• Ngứa: Người mắc vảy nến thường cảm thấy ngứa, từ mức độ nhẹ đến rất nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc ngủ.
• Đau rát: Các mảng vảy nến có thể gây đau, đặc biệt nếu da bị nứt nẻ hoặc có nguy cơ nhiễm trùng.
• Biến đổi móng: Vảy nến cũng có thể làm móng tay và móng chân trở nên dày, dễ gãy, đổi màu hoặc bong tróc.
• Viêm khớp: Một số người bệnh vảy nến còn gặp tình trạng viêm khớp, gây đau và cứng khớp, ảnh hưởng đến vận động.

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng các nhà khoa học đã xác định một số yếu tố góp phần vào sự phát triển của bệnh như sau:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc vảy nến, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn, do yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.
• Nhiễm trùng: Các loại nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm liên cầu khuẩn, có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của vảy nến.
• Chấn thương da: Các vết thương, vết cắt hay chấn thương trên da, dù nhỏ, cũng có thể làm bùng phát triệu chứng vảy nến ở một số người.
• Căng thẳng: Tâm lý căng thẳng kéo dài hoặc stress mãn tính có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, gây phản ứng viêm và làm cho bệnh vảy nến trở nên nặng hơn.
• Thuốc: Một số loại thuốc như lithium, thuốc chẹn beta, thuốc chống sốt rét và thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể góp phần làm kích hoạt hoặc nặng thêm triệu chứng vảy nến.
• Lối sống: Những thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia quá mức và béo phì cũng là các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh vảy nến, hoặc khiến bệnh khó kiểm soát hơn.

Biến chứng của bệnh

Vảy nến có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, điển hình người bệnh có nguy cơ cao gặp phải một số bệnh lý như:

• Tiểu đường: Bệnh nhân vảy nến dễ có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 do tình trạng viêm mãn tính.
• Rối loạn mỡ máu: Tăng cholesterol và triglyceride trong máu, thường được biết đến với tên gọi tăng mỡ máu.
• Đột quỵ: Tăng nguy cơ đột quỵ do các vấn đề về mạch máu liên quan đến vảy nến.
• Đau thắt ngực: Người mắc vảy nến dễ bị đau ngực do tình trạng xơ vữa động mạch.
• Bệnh tự miễn: Các bệnh lý khác như bệnh celiac, xơ cứng bì và bệnh Crohn có thể xuất hiện cùng với vảy nến.
• Bệnh về mắt: Người bệnh có thể gặp các tình trạng như viêm kết mạc, viêm bờ mi hoặc viêm màng bồ đào.
• Vấn đề tâm lý: Vảy nến cũng tác động lớn đến tinh thần, gây ra lo âu, trầm cảm, và cảm giác tự ti trong cuộc sống hàng ngày.

Chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán bệnh vảy nến, các bác sĩ thường dựa trên những đặc điểm của làn da để nhận biết dấu hiệu của bệnh. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể hỏi một số câu hỏi như:

• Tiền sử về các bệnh da liễu hoặc các bệnh mãn tính khác mà bạn đã mắc phải.
• Có ai trong gia đình từng bị vảy nến hay không?
• Các triệu chứng da bất thường xuất hiện từ khi nào?
• Bạn đã áp dụng bất kỳ biện pháp điều trị nào tại nhà chưa?

Nếu các thông tin trên vẫn chưa đủ để đưa ra chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện sinh thiết da. 

Ngoài ra, nếu có những biểu hiện nghi ngờ viêm khớp do vảy nến, bác sĩ sẽ đề nghị chụp X-quang các khớp liên quan nhằm đánh giá tình trạng và đưa ra kết luận chính xác về bệnh lý.

Phòng ngừa bệnh

Dưới đây là những cách giúp bạn chủ động trong việc ngăn ngừa và kiểm soát căn bệnh này:

• Tăng cường hệ miễn dịch bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung vitamin và khoáng chất, tránh nhiễm trùng và chấn thương.
• Giữ vệ sinh da sạch sẽ, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, tránh làm tổn thương da.
• Tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp, sử dụng kem chống nắng và che chắn da khi ra ngoài.
• Không sử dụng rượu bia và thuốc lá, hạn chế các thói quen có thể làm bệnh nặng thêm.
• Hạn chế ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ, thay vào đó bổ sung các thực phẩm lành mạnh.
• Bổ sung thực phẩm chứa acid folic và omega 3 như cá thu, cá hồi để cung cấp dinh dưỡng tốt cho da và hệ miễn dịch.
• Điều trị theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều lượng và không tự ý ngưng thuốc.
• Tầm soát và phát hiện sớm nếu gia đình có người mắc bệnh, kiểm tra định kỳ để can thiệp kịp thời.

Khi nào nên tìm đến bác sĩ?

Nếu bạn gặp phải các vấn đề bất thường trên da, đặc biệt khi xuất hiện những vùng da dày bất thường, kèm theo các dấu hiệu sau đây, hãy cân nhắc gặp bác sĩ sớm:

• Vùng da bị dày và đỏ dần lan rộng ra nhiều khu vực trên cơ thể.
• Tổn thương da gây cảm giác khó chịu, đau đớn hoặc ngứa ngáy dai dẳng.
• Lớp da dày không biến mất và không có dấu hiệu cải thiện dù đã thử các phương pháp điều trị tại nhà.

Việc thăm khám kịp thời sẽ giúp bạn nhận được chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị phù hợp, ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Điều trị bệnh vảy nến

Các phương pháp điều trị vảy nến thường được chia thành ba nhóm chính:

Sử dụng thuốc bôi ngoài da

Các loại kem bôi và thuốc mỡ bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương có thể giúp giảm bớt tình trạng bệnh, đặc biệt đối với những trường hợp vảy nến từ nhẹ đến trung bình, bao gồm:

• Thuốc corticoid dạng bôi.
• Retinoid dạng bôi.
• Anthralin.
• Các loại thuốc chứa vitamin D hoặc các dẫn xuất tương tự.
• Axit salicylic.
• Kem dưỡng ẩm giúp làm mềm da.

Thuốc ức chế hệ miễn dịch

Những loại thuốc này giúp điều chỉnh và kiềm chế hệ miễn dịch để giảm viêm và tổn thương da. Các loại thuốc bao gồm:

• Methotrexate
• Sandimmune (thuốc ức chế miễn dịch)
• Các liệu pháp sinh học
• Retinoid

Phương pháp quang trị liệu

Quang trị liệu sử dụng tia UV hoặc ánh sáng tự nhiên để điều trị. Ánh sáng mặt trời tự nhiên hoặc tia cực tím giúp loại bỏ các tế bào bạch cầu hoạt động quá mức, nguyên nhân gây ra tình trạng tăng sinh tế bào da. Cả tia UVA và UVB đều có thể hỗ trợ trong việc giảm triệu chứng của bệnh vảy nến, đặc biệt đối với các trường hợp từ nhẹ đến trung bình.

Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về bệnh vảy nến. Đây là căn bệnh có tính chất dễ tái phát, vì vậy người bệnh cần cẩn trọng và kiên trì trong quá trình điều trị. Đồng thời, tránh tự ý sử dụng thuốc mà không có sự chỉ định từ chuyên gia, bởi điều này có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.