Chàm Bìu Do Đâu? Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả Tốt

Chàm bìu là gì?

Chàm bìu (tên khoa học: Eczema scroti) là một bệnh da liễu mãn tính thường xuất hiện ở vùng da bìu – bộ phận da bao quanh tinh hoàn ở nam giới, thường mỏng manh và nhạy cảm hơn các vùng da khác trên cơ thể.

Chàm bìu không phải bệnh lý lây truyền qua đường tình dục. Tuy nhiên, bệnh có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và gây ra tâm lý tự ti, mặc cảm.

Triệu chứng chàm bìu

Dưới đây là những triệu chứng thường gặp của chàm bìu:

Triệu chứng chính:

• Ngứa ngáy dữ dội: Đây là triệu chứng dai dẳng và phổ biến nhất, thường dữ dội hơn vào ban đêm.
• Da khô, bong tróc: Vùng da bìu trở nên khô ráp, bong vảy như da cá.
• Da đỏ, viêm: Vùng da bìu bị ảnh hưởng thường có màu đỏ, sưng và nóng hơn bình thường.

Triệu chứng khác:

• Mụn nước: Trên da bìu có thể xuất hiện những mụn nước nhỏ, chứa dịch trong. Khi các mụn nước này vỡ ra, chúng có thể gây ra rỉ dịch và đóng vảy.
• Nứt nẻ da: Da bìu bị khô và căng có thể dẫn đến nứt nẻ, gây đau đớn và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Da dày lên, sần sùi: Theo thời gian, da bìu có thể trở nên dày hơn và sần sùi do gãi ngứa liên tục.
• Cảm giác nóng rát: Một số người có thể cảm thấy nóng rát hoặc châm chích ở vùng bìu bị ảnh hưởng.
• Thay đổi màu da: Sau khi viêm giảm, vùng da bìu có thể bị tăng sắc tố hoặc giảm sắc tố, dẫn đến thay đổi màu da.

Nguyên nhân gây chàm bìu

Chàm bìu có thể do nhiều nguyên nhân kết hợp, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh chàm, hen suyễn hoặc dị ứng có nguy cơ cao bị chàm bìu.
• Nhiễm khuẩn, nhiễm nấm: Vùng bìu ẩm ướt là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển, đặc biệt là nấm men Candida albicans gây chàm bìu.
• Kích ứng, dị ứng: Xảy ra khi da bìu tiếp xúc trực tiếp với các chất gây kích ứng, dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, vật liệu may mặc (len, sợi tổng hợp),..
• Bệnh lý toàn thân: Một số bệnh lý như tiểu đường, suy thận, HIV/AIDS có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh về da, bao gồm cả chàm bìu.
• Các yếu tố khác: Thời tiết nóng ẩm, đổ mồ hôi nhiều, vệ sinh kém, mặc quần áo chật, stress cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Biến chứng của chàm bìu gây ra

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, chàm bìu có thể dẫn đến một số biến chứng như:

• Nhiễm trùng da: Vùng da bị tổn thương tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng (sưng tấy, đỏ, đau, nóng, chảy mủ,...).
• Nhiễm trùng huyết: Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm trùng da nặng có thể lan rộng vào máu, gây nhiễm trùng huyết - một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
• Viêm tinh hoàn: Viêm nhiễm lan đến tinh hoàn, gây đau, sưng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
• Rối loạn chức năng tình dục: Ngứa ngáy, khó chịu kéo dài do chàm bìu có thể ảnh hưởng đến tâm lý và ham muốn tình dục.
• Ảnh hưởng tâm lý: Chàm bìu gây ngứa ngáy, khó chịu kéo dài, ảnh hưởng đến giấc ngủ, công việc và cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán chàm bìu thường dựa trên sự kết hợp của các bước thăm khám như sau:

Hỏi bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng nam giới đang gặp phải như:

• Vị trí, đặc điểm của tổn thương (mẩn đỏ, ngứa, khô, bong tróc,...)
• Thời gian phát bệnh và tiền sử bệnh,...
• Thói quen sinh hoạt và thói quen vệ sinh cá nhân.

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát kỹ vùng bìu để đánh giá các tổn thương da, bao gồm:

• Vị trí, kích thước, hình dạng, màu sắc của tổn thương.
• Các dấu hiệu viêm nhiễm (sưng, nóng, đỏ, đau).

Các xét nghiệm:

• Xét nghiệm dị ứng: Thường được thực hiện bằng cách thử nghiệm áp da (patch test) để xác định các chất gây dị ứng có thể liên quan đến chàm bìu.
• Soi nấm: Giúp loại trừ các bệnh nhiễm trùng nấm có thể gây ra các triệu chứng tương tự chàm bìu.
• Sinh thiết da: Chỉ định sinh thiết da để quan sát dưới kính hiển vi, giúp chẩn đoán xác định và loại trừ các bệnh lý da khác.
• Xét nghiệm máu: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để loại trừ các bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm trùng hệ thống.

Đối tượng nam giới có nguy cơ bị chàm bìu

Một số đối tượng có nguy cơ cao bị chàm bìu hơn, bao gồm:

• Người có tiền sử hoặc gia đình có người bị dị ứng, bệnh chàm hoặc hen suyễn.
• Nam giới thường xuyên tiếp xúc với những chất kích ứng.
• Nam giới vệ sinh vùng kín sai cách hoặc không sạch sẽ.
• Người mắc một số bệnh lý như HIV/AIDS, tiểu đường, suy thận,... làm giảm miễn dịch.

Phòng ngừa chàm bìu ở nam giới

Bác sĩ hướng dẫn phương pháp giúp nam giới chủ động phòng ngừa bệnh chàm bìu như sau:

• Giữ vệ sinh sạch sẽ: Vệ sinh vùng kín hàng ngày bằng nước sạch, không chứa hương liệu, xà phòng mạnh, lau khô vùng kín kỹ sau khi tắm.
• Mặc quần rộng rãi: Mặc quần lót rộng rãi, thoáng mát, làm từ chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt.
• Tránh các tác nhân kích ứng: Xác định và tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng hoặc dị ứng như chất tẩy rửa, xà phòng, nước hoa, bao cao su, chất bôi trơn,...
• Chăm sóc da: Dưỡng ẩm da vùng kín thường xuyên bằng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu.
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe nam khoa định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý vùng kín, bao gồm cả chàm bìu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng sau, cần đi khám ngay:

• Triệu chứng ngứa không thuyên giảm dù đã dùng thuốc.
• Da rỉ dịch kéo dài hoặc xuất hiện mùi hôi.
• Vùng bìu bị nhiễm trùng, sưng đau hoặc chảy máu.

Phương pháp điều trị chàm bìu

Điều trị chàm bìu cần tập trung vào việc giảm triệu chứng, kiểm soát viêm nhiễm và ngăn ngừa tái phát.

Sử dụng thuốc Tây

Loại thuốc được chỉ định cụ thể sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây bệnh.

Thuốc bôi:

• Kem bôi steroid: Phổ biến là Corticosteroid (Hydrocortisone, Betamethasone, Clobetasol) có tác dụng giảm viêm và ngứa.
• Thuốc ức chế calcineurin: Như tacrolimus (Protopic) và pimecrolimus (Elidel), có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, giảm viêm và ngứa. Thường được sử dụng cho trường hợp chàm nhẹ đến trung bình hoặc khi không đáp ứng với steroid.
• Kem dưỡng ẩm: Bôi kem dưỡng ẩm như Cetaphil, Eucerin, Vaseline giúp làm mềm da, giảm khô và ngứa, hỗ trợ quá trình phục hồi da. 

Thuốc uống:

• Thuốc kháng histamin: Bao gồm Loratadine, Cetirizine, Diphenhydramine, giúp giảm ngứa, đặc biệt là ngứa về đêm.
• Thuốc kháng nấm: Được sử dụng trong trường hợp chàm bìu do nhiễm nấm, phổ biến là thuốc Fluconazole, Itraconazole.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Dùng Cyclosporine hoặc Methotrexate cho các trường hợp chàm bìu mạn tính, kháng trị.

Liệu pháp ánh sáng

Liệu pháp ánh sáng sẽ sử dụng tia cực tím B (UVB) chiếu lên vùng da bị chàm để giảm viêm và ngứa. Phương pháp này thường áp dụng cho trường hợp chàm bìu từ trung bình đến nặng. 

Quy trình điều trị:

• Tần suất: Thông thường, bệnh nhân cần thực hiện 2 - 3 buổi chiếu tia UVB mỗi tuần.
• Thời gian: Mỗi buổi chiếu kéo dài vài phút, tùy thuộc vào mức độ và diện tích da bị ảnh hưởng.
• Thời gian điều trị: Liệu trình kéo dài từ 1 - 2 tháng, tùy theo đáp ứng của da.

Chàm bìu là bệnh lý da liễu phổ biến, gây nhiều phiền toái. Hiểu rõ về bệnh, chủ động phòng ngừa và điều trị sớm sẽ giúp nam giới kiểm soát bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe bản thân.