Viêm phế quản mạn tính thường gây ho có đờm kéo dài kèm theo các biểu hiện nghiêm trọng khác như khó thở, thở khò khè. Bệnh nhân thường được điều trị bằng thuốc hoặc liệu pháp oxy kết hợp điều chỉnh lối sống để giảm nguy cơ gặp biến chứng và hạn chế các đợt tái phát bệnh trong tương lai.
Bệnh viêm phế quản mạn tính là gì?
Viêm phế quản mạn tính là tình trạng viêm kéo dài ở các ống phế quản trong phổi, gây ra sự kích thích và tổn thương niêm mạc phế quản. Tình trạng này diễn ra liên tục trong thời gian dài, ít nhất 3 tháng trong một năm và kéo dài ít nhất 2 năm liên tiếp. Viêm phế quản mạn tính là một dạng bệnh lý thuộc nhóm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp, dẫn đến việc giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Triệu chứng viêm phế quản mạn tính
Triệu chứng của viêm phế quản mạn tính thường phát triển dần dần và có thể trở nên nặng hơn theo thời gian. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Ho kéo dài: Ho khan hoặc ho có đờm kéo dài, đặc biệt là vào buổi sáng. Đờm thường có màu trắng, nhưng trong trường hợp nhiễm trùng, đờm có thể chuyển sang màu vàng hoặc xanh.
- Khó thở: Người bệnh cảm thấy khó thở, đặc biệt là sau khi gắng sức hoặc vào ban đêm.
- Thở khò khè: Khi hít thở, người bệnh có thể nghe thấy tiếng khò khè hoặc rít.
- Cảm giác tức ngực: Một số người có thể cảm thấy ngực bị chèn ép, khó chịu, nhất là khi ho kéo dài.
- Mệt mỏi: Ho và khó thở kéo dài có thể dẫn đến mệt mỏi, thiếu năng lượng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên nhân gây viêm phế quản mạn tính
Nguyên nhân chính của viêm phế quản mạn tính là do sự kích thích liên tục và kéo dài của niêm mạc phế quản bởi các tác nhân gây hại. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Hút thuốc lá: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm phế quản mạn tính. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại, gây tổn thương niêm mạc phế quản và dẫn đến viêm nhiễm kéo dài.
- Ô nhiễm không khí: Sống và làm việc trong môi trường có nhiều khói bụi, hóa chất độc hại cũng có thể gây kích ứng phế quản, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Hít phải hóa chất: Những người làm việc trong các ngành công nghiệp tiếp xúc thường xuyên với các hóa chất như sơn, bụi mịn, amoniac hoặc khí độc khác cũng có nguy cơ cao bị viêm phế quản mạn tính.
- Nhiễm trùng đường hô hấp tái phát: Các đợt nhiễm trùng đường hô hấp lặp đi lặp lại có thể làm yếu hệ miễn dịch và gây tổn thương phế quản, dẫn đến viêm mạn tính.
Biến chứng của bệnh viêm phế quản mạn tính
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm phế quản mạn tính có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Viêm phế quản mạn tính là một phần của COPD, gây ra tắc nghẽn luồng khí, làm suy giảm chức năng hô hấp nghiêm trọng.
- Khí phế thũng: Đây là tình trạng khi các túi phế nang trong phổi bị tổn thương, mất khả năng co giãn, làm giảm khả năng trao đổi khí.
- Suy tim phải: Khi phổi bị tổn thương nặng, tim phải phải làm việc quá sức để bơm máu qua phổi, dẫn đến suy tim phải.
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Người bị viêm phế quản mạn tính dễ bị nhiễm trùng phổi hơn do khả năng lọc sạch không khí của phổi bị suy giảm.
Chẩn đoán viêm phế quản mạn tính
Để chẩn đoán chính xác viêm phế quản mạn tính, bác sĩ sẽ sử dụng một số phương pháp sau:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh và các yếu tố nguy cơ như hút thuốc hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.
- Chụp X-quang phổi: Hình ảnh X-quang có thể giúp phát hiện các tổn thương trong phổi và loại trừ các bệnh lý khác như viêm phổi hoặc lao.
- Đo chức năng hô hấp (spirometry): Đây là phương pháp đo lượng không khí mà phổi có thể hít vào và thở ra. Kết quả đo sẽ giúp đánh giá mức độ tắc nghẽn đường thở và mức độ tổn thương phổi.
- Xét nghiệm đờm: Đờm của người bệnh sẽ được xét nghiệm để phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn hoặc virus gây nhiễm trùng.
Biện pháp phòng ngừa bệnh
Để phòng ngừa viêm phế quản mạn tính, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Bỏ thuốc lá: Đây là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa và giảm nguy cơ viêm phế quản mạn tính. Ngừng hút thuốc sẽ giúp giảm tổn thương niêm mạc phế quản và cải thiện chức năng phổi.
- Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất độc hại và các chất kích thích trong không khí.
- Sử dụng thiết bị bảo vệ: Nếu bạn làm việc trong môi trường ô nhiễm, hãy sử dụng khẩu trang hoặc mặt nạ chống bụi để bảo vệ đường hô hấp.
- Duy trì lối sống lành mạnh rất quan trọng: Chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ đường hô hấp.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Nếu bạn có các triệu chứng sau đây, hãy gặp bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời:
- Ho kéo dài hơn 3 tuần mà không thuyên giảm.
- Khó thở hoặc cảm thấy thở khò khè liên tục.
- Ho ra đờm màu xanh, vàng hoặc có máu.
- Đau tức ngực, mệt mỏi nghiêm trọng, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân.
Cách điều trị viêm phế quản mạn tính
Việc điều trị viêm phế quản mạn tính tập trung vào kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:
Sử dụng thuốc
- Thuốc giãn phế quản: Loại thuốc này giúp mở rộng đường thở, làm giảm triệu chứng khó thở và thở khò khè. Các loại thuốc này thường được sử dụng dưới dạng hít.
- Corticosteroid: Corticosteroid có thể được dùng qua đường uống hoặc hít để giảm viêm trong phổi. Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài cần thận trọng vì có thể gây ra nhiều tác dụng phụ.
- Kháng sinh: Trong trường hợp nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh để điều trị viêm phế quản do vi khuẩn.
- Thuốc long đờm: Những loại thuốc này giúp làm loãng đờm, dễ dàng ho ra và giảm tắc nghẽn trong phế quản.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu hô hấp có thể giúp cải thiện chức năng hô hấp, tăng cường sức mạnh của cơ hô hấp và giảm triệu chứng khó thở. Các bài tập hô hấp và các phương pháp như dẫn lưu tư thế có thể giúp loại bỏ đờm và cải thiện khả năng thông khí của phổi.
Phẫu thuật
Trong các trường hợp viêm phế quản mạn tính nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả, phẫu thuật có thể được cân nhắc. Một số biện pháp can thiệp phẫu thuật như loại bỏ phần phổi bị tổn thương hoặc ghép phổi có thể được áp dụng.
Chăm sóc hỗ trợ
- Liệu pháp oxy: Trong các trường hợp bệnh nặng, người bệnh có thể cần sử dụng oxy bổ sung để hỗ trợ quá trình hô hấp.
- Tư vấn về chế độ dinh dưỡng: Một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng và cân bằng giúp người bệnh duy trì sức khỏe tổng quát và hỗ trợ quá trình điều trị.
Viêm phế quản mạn tính là một bệnh lý nghiêm trọng, cần được theo dõi và điều trị đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm. Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi có các triệu chứng bất thường để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị kịp thời.
TÌM HIỂU THÊM:
- Cách chữa viêm phế quản co thắt bằng đông y hiệu quả
- Bé bị viêm phế quản thở khò khè nguy hiểm không?