Những vết nám da mặt vùng má không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu của sự lão hóa và suy giảm sức khỏe. Vậy nguyên nhân gây nám da ở vùng má là gì? Làm thế nào để điều trị và phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Nám da mặt vùng má là gì? Đặc điểm nhận biết
Nám da mặt vùng má là một tình trạng tăng sắc tố da phổ biến, đặc trưng bởi sự xuất hiện của các mảng da sẫm màu, thường có màu nâu nhạt đến nâu sẫm, trên vùng má. Nám da thường xuất hiện đối xứng hai bên má, có thể lan rộng ra trán, mũi, cằm hoặc vùng môi trên. Nám da không gây ngứa hoặc đau nhưng ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và khiến chị em mất tự tin.
Đặc điểm của nám da mặt vùng má
- Màu sắc: Thường là màu nâu nhạt, nâu sẫm, hoặc nâu xám.
- Hình dạng: Có thể là những mảng da lớn, nhỏ không đều nhau, hoặc những đốm nhỏ li ti giống tàn nhang.
- Vị trí: Thường xuất hiện đối xứng ở hai bên má, có thể lan lên trán, xuống cằm hoặc ra hai bên mũi.
- Biến đổi theo thời gian: Màu sắc của nám có thể đậm hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và nhạt dần vào mùa đông.
Phân loại
- Nám mảng: Là loại nám phổ biến nhất, các mảng nám có màu nâu nhạt, giới hạn không rõ ràng, nằm ở lớp biểu bì của da.
- Nám sâu: Sắc tố melanin nằm sâu trong lớp hạ bì của da, các mảng nám có màu nâu sẫm hoặc xám xanh, khó điều trị hơn.
- Nám hỗn hợp: Là sự kết hợp của nám mảng và nám sâu.
Nguyên nhân gây nám da mặt vùng má
Ánh nắng mặt trời:
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là "thủ phạm" hàng đầu gây nám da. Khi tiếp xúc với ánh nắng, cơ thể sẽ tăng sản sinh melanin - sắc tố quyết định màu da - để bảo vệ da. Tuy nhiên, nếu tiếp xúc quá nhiều với tia UV, melanin sẽ phân bố không đều, tích tụ tại một số vùng da, hình thành nên các vết nám.
Nội tiết tố:
Sự thay đổi nội tiết tố là nguyên nhân thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh hoặc khi sử dụng thuốc tránh thai. Nồng độ estrogen và progesterone thay đổi có thể kích thích sản sinh melanin, gây nám da.
Di truyền:
Nếu trong gia đình có người bị nám da, bạn cũng có nguy cơ cao hơn bị nám. Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến khả năng sản sinh và phân bố melanin của cơ thể.
Tuổi tác:
Lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể, khiến làn da trở nên mỏng hơn, khả năng tái tạo giảm sút, dễ bị tổn thương bởi các tác nhân bên ngoài. Nám da cũng là một trong những biểu hiện của lão hóa da.
Mỹ phẩm:
Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp, chứa chất gây kích ứng hoặc lạm dụng mỹ phẩm có thể làm tăng nguy cơ nám da.
Tác dụng phụ của thuốc:
Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc điều trị nội tiết tố, thuốc chống co giật... có tác dụng phụ là nám da.
Chế độ sinh hoạt không lành mạnh:
Ăn uống thiếu chất, thiếu ngủ, stress kéo dài cũng có thể làm tăng nguy cơ nám da. Hay hói quen nặn mụn không đúng cách cũng có thể gây tổn thương da, dẫn đến hình thành vết thâm, nám.
Bệnh lý:
Một số bệnh lý gan, thận hoặc các bệnh nội tiết cũng có thể gây nám da.
Nám vùng má có tự hết không?
Nám da vùng má hình thành do sự tăng sinh quá mức của melanin, thường liên quan đến nội tiết tố, ánh nắng mặt trời và di truyền. Nám má thường không tự hết, mà có xu hướng đậm dần theo thời gian nếu không được điều trị và bảo vệ đúng cách. Tuy nhiên, một số trường hợp nám nhẹ, do thay đổi nội tiết tố tạm thời (như mang thai) có thể mờ dần sau khi nội tiết tố ổn định.
Cách chẩn đoán
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp vùng da má để đánh giá các đặc điểm của nám như màu sắc (nâu nhạt, nâu đậm, xanh xám), hình dạng (đốm, mảng), vị trí (gò má, quanh miệng), kích thước...
- Soi da: Sử dụng đèn Wood để quan sát nám rõ hơn, phân biệt với các bệnh lý da liễu khác.
- Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, tiền sử gia đình, lối sống, sử dụng mỹ phẩm... để tìm hiểu cụ thể nguyên nhân gây nám.
- Xét nghiệm: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu, sinh thiết da để loại trừ các bệnh lý khác và xác định nguyên nhân gây nám.
Đối tượng dễ bị nám vùng má
Nám da thường gặp ở phụ nữ hơn nam giới, đặc biệt là trong các trường hợp sau:
- Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh: Do sự thay đổi nội tiết tố.
- Phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh: Do suy giảm nội tiết tố estrogen.
- Người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tia UV kích thích sản sinh melanin, gây nám da.
- Người có làn da tối màu: Da tối màu dễ bị nám hơn da trắng.
- Người có tiền sử gia đình bị nám.
- Người sử dụng sản phẩm mỹ phẩm kém chất lượng.
Biện pháp ngăn ngừa nám da hiệu quả
- Sử dụng kem chống nắng phổ rộng, SPF 30+ mỗi ngày, kể cả khi trời râm mát.
- Che chắn kỹ khi ra nắng bằng mũ rộng vành, khẩu trang, kính râm.
- Hạn chế ra ngoài, tiếp xúc với ánh nắng trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều, lúc này tia UV đang hoạt động mạnh nhất.
- Làm sạch da mặt ngày 2 lần với sữa rửa mặt dịu nhẹ.
- Tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần để loại bỏ lớp sừng già, giúp da hấp thụ dưỡng chất tốt hơn.
- Dưỡng ẩm cho da đầy đủ với sản phẩm kem dưỡng phù hợp, thành phần lành tính. Sử dụng các sản phẩm dưỡng da có chứa thành phần chống oxy hóa, ức chế melanin như vitamin C, niacinamide, arbutin…
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày giúp da đủ độ ẩm, tăng cường trao đổi chất và thải độc cho da.
- Ăn nhiều rau củ quả giàu vitamin và chất chống oxy hóa như cam, chanh, bưởi, rau xanh đậm...
- Thiếu ngủ làm gia tăng quá trình lão hóa, khiến nám da dễ xuất hiện hơn. Nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
- Giảm stress vì đây cũng là một yếu tố góp phần gây nám da. Nên thư giãn, giải tỏa căng thẳng bằng các phương pháp như yoga, thiền…
- Thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc có thể gây nám da.
Phương pháp điều trị nám da mặt vùng má
Nám da vùng má là tình trạng tăng sắc tố da phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ. Vết nám khiến làn da không đều màu, làm mất thẩm mỹ và khiến nhiều người mất tự tin. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, có rất nhiều phương pháp điều trị nám da mặt vùng má hiệu quả.
Kem bôi trị nám
Các loại kem bôi trị nám thường chứa các hoạt chất ức chế sản sinh melanin, làm mờ vết nám, đồng thời bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Một số hoạt chất thường được sử dụng: Hydroquinone, tretinoin, acid azelaic, vitamin C, niacinamide…
Gợi ý sản phẩm:
- Kem trị nám Eucerin: Chứa thiamidol, một hoạt chất độc quyền của Eucerin, giúp làm mờ nám hiệu quả và an toàn.
- Kem trị nám La Roche-Posay: Chứa phức hợp Pigmentclar giúp làm mờ nám, dưỡng trắng da và ngăn ngừa nám tái phát.
- Kem trị nám Vichy: Chứa phe-resorcinol và LHA giúp làm mờ nám, tái tạo da và se khít lỗ chân lông.
- Kem trị nám Obagi: Chứa hydroquinone, tretinoin và các thành phần khác giúp điều trị nám nặng, cải thiện sắc tố da.
Điều trị bằng laser
Laser là một phương pháp điều trị nám da mặt vùng má hiện đại, mang lại hiệu quả cao và ít xâm lấn. Các tia laser tác động vào vùng da bị nám, phá vỡ các hắc sắc tố melanin, giúp làm mờ nám và cải thiện màu sắc da.
Các loại laser thường được sử dụng:
- Laser Fractional CO2
- Laser Nd:YAG
- Laser PicoSure
Lăn kim
Lăn kim là một phương pháp điều trị nám da mặt vùng má khá hiệu quả. Phương pháp này sử dụng một dụng cụ có nhiều đầu kim nhỏ để tạo ra những vết thương nhỏ trên da, kích thích quá trình tái tạo collagen và elastin, đồng thời giúp các hoạt chất trị nám thấm sâu vào da hơn.
Peel da
Peel da là phương pháp sử dụng hóa chất để loại bỏ lớp da bề mặt, kích thích tái tạo da mới, giúp cải thiện các vấn đề về da như nám, tàn nhang, sẹo mụn…
Một số loại peel da thường được sử dụng: Peel AHA, BHA, TCA...
Tiêm mesotherapy
Mesotherapy là một phương pháp điều trị nám da vùng má được ưa chuộng hiện nay. Phương pháp này sử dụng kỹ thuật tiêm vi điểm để đưa các hoạt chất trực tiếp vào lớp trung bì của da, giúp phá vỡ các mảng nám, ức chế sản sinh melanin và kích thích tái tạo collagen.
Các hoạt chất thường được sử dụng trong Mesotherapy trị nám:
- Vitamin C
- Glutathione
- Acid hyaluronic
- Chiết xuất thảo dược
Thuốc uống
Thuốc uống trị nám thường được chỉ định trong trường hợp nám da lan rộng, nám sâu, hoặc khi các phương pháp điều trị tại chỗ không hiệu quả. Một số loại thuốc uống phổ biến bao gồm:
- Thuốc ức chế men Tyrosinase: Tranexamic acid, Ascorbic acid (vitamin C), Hydroquinone... giúp ngăn chặn sự hình thành melanin, làm mờ vết nám.
- Thuốc chống oxy hóa: Vitamin E, Glutathione... giúp bảo vệ da khỏi tác hại của gốc tự do, ngăn ngừa nám tái phát.
- Thuốc nội tiết tố: Trong trường hợp nám da do rối loạn nội tiết tố, bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều hòa nội tiết.
Phương pháp tự nhiên
- Chanh: Chanh chứa nhiều vitamin C và axit citric, có tác dụng làm sáng da, mờ thâm nám. Bạn có thể thoa nước cốt chanh pha loãng lên vùng da bị nám, để khoảng 10-15 phút rồi rửa sạch.
- Nghệ: Curcumin trong nghệ có tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, giúp làm mờ nám và sáng da. Bạn có thể trộn bột nghệ với sữa chua hoặc mật ong để tạo thành mặt nạ đắp mặt.
- Khoai tây: Khoai tây chứa enzyme catecholase có tác dụng ức chế sản sinh melanin, làm mờ nám. Bạn có thể đắp mặt nạ khoai tây sống nghiền nát hoặc thoa nước ép khoai tây lên vùng da bị nám.
- Nha đam: Nha đam có tính mát, chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp dưỡng ẩm, làm dịu da và mờ nám. Bạn có thể thoa gel nha đam tươi lên vùng da bị nám.
- Cà chua: Cà chua giàu vitamin C và lycopene, có tác dụng chống oxy hóa, làm sáng da và mờ nám. Bạn có thể đắp mặt nạ cà chua nghiền nát hoặc thoa nước ép cà chua lên da.
Nám da mặt vùng má là một vấn đề khó điều trị dứt điểm, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và làm mờ nếu bạn kiên trì áp dụng đúng phương pháp. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích về nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa nám da vùng má. Chúc bạn sớm sở hữu làn da sáng mịn, đều màu và tự tin tỏa sáng!
- Vòng tránh thai nội tiết tố có thể làm tăng nguy cơ nám da do ảnh hưởng đến nội tiết tố nữ, đặc biệt là progestin.
- Không phải ai cũng bị nám khi đặt vòng, nhưng những người có cơ địa dễ bị nám, tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời có nguy cơ cao hơn.
- Nám da thường giảm hoặc hết sau khi tháo vòng, nhưng một số trường hợp có thể cần điều trị chuyên khoa.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đặt vòng để được tư vấn về loại vòng phù hợp và cách chăm sóc da để phòng ngừa nám.
- Chăm sóc da đúng cách, sử dụng kem chống nắng, che chắn khi ra ngoài, và duy trì lối sống lành mạnh cũng giúp giảm nguy cơ nám da.
- Nguy cơ để lại sẹo là CÓ THỂ.
- Phương pháp truyền thống (axit, thuốc chấm) có nguy cơ cao gây sẹo lõm, sẹo rỗ.
- Bắn laser cũng có thể để lại sẹo nếu:
- Năng lượng laser quá mạnh
- Kỹ thuật viên thực hiện không đúng
- Chăm sóc sau bắn không tốt
- Để giảm thiểu nguy cơ sẹo:
- Lựa chọn cơ sở uy tín, bác sĩ có kinh nghiệm
- Tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau bắn
- Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến gặp bác sĩ ngay
- 24 giờ đầu: Tuyệt đối KHÔNG rửa mặt hoặc để vùng da tiếp xúc với nước.
- Vệ sinh: Dùng bông tẩy trang thấm nước muối sinh lý lau nhẹ nhàng, tránh chạm vào vết thương.
- Sau 1 tuần: Khi da bong và ổn định, có thể rửa mặt nhẹ nhàng bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ.
- Lưu ý:
- Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ về cách chăm sóc da sau điều trị.
- Chống nắng kỹ càng để tránh tăng sắc tố.
- Kiên nhẫn, quá trình phục hồi cần thời gian.
Chăm sóc đúng cách sau đốt tàn nhang là chìa khóa để có làn da đẹp, đều màu.