Bong Vảy Ở Da Đầu Là Bệnh Gì? Khắc Phục Bằng Cách Nào?

Nguyên nhân gây bong vảy ở da đầu?

Bong vảy ở da đầu là tình trạng khá phổ biến. Mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng tình trạng này có thể tác động xấu đến ngoại hình, tâm lý, gây ngứa ngáy và làm giảm chất lượng cuộc sống. Hơn nữa da đầu bị bong vảy thường xuyên còn có gây hư hại nang tóc khiến tóc khô xơ, gãy rụng và kém mượt mà.

Để có các biện pháp khắc phục phù hợp, bạn nên xác định nguyên nhân cụ thể khiến da đầu bị bong vảy. Một số bệnh lý da liễu có thể gây ra tình trạng bong vảy da ở đầu có thể kể đến:

1. Bệnh á sừng da đầu

Á sừng da đầu là tình trạng da đầu bị khô ráp, bong tróc, ngứa ngáy và nứt nẻ do quá trình chuyển hóa da bị rối loạn. Ở bệnh nhân bị á sừng, cơ thể liên tục tạo ra tế bào sừng khiến bề mặt da khô, tróc vảy và nứt nẻ. Bệnh lý này có tính chất dai dẳng và rất dễ tái phát nhưng thường lành tính và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.

Để nhận biết bệnh lý này, bạn có thể dựa vào một số triệu chứng sau:

• Da khô, tróc vảy, nền da đỏ và xuất hiện các mảng da dày sừng
• Các mảng da do á sừng bám chặt vào da đầu và chân tóc. Dùng tay cạy vào da đầu thường có dấu hiệu sưng đỏ, viêm, rướm máu
• Da nứt nẻ kèm theo triệu chứng đau rát và ngứa ngáy
• Một số trường hợp da nứt nẻ nặng gây chảy máu kéo dài

2. Vảy nến da đầu

Vảy nến da đầu là một trong những bệnh da liễu có thể khiến da đầu bị bong vảy. Tương tự á sừng, vảy nến da đầu có tính chất dai dẳng, cố thủ và dễ tái phát. Tổn thương cơ bản là tình trạng da đỏ, viêm, hơi phù nề và có nhiều vảy bong màu trắng bạc trên bề mặt.

Vảy bong do bệnh vảy nến thường dễ cạo, khi cạo có thể bong thành từng mảng hoặc bong các bụi phấn mịn. Tổn thương do bệnh lý này thường đỏ và khô, khác với viêm da tiết bã nhờn có tổn thương khô và nhờn kết hợp.

Mặc dù có tính chất mãn tính nhưng hầu hết các trường hợp vảy nến đều lành tính, ít ngứa và hầu như không gây đau rát hay khó chịu. Tuy nhiên do căn nguyên của bệnh chưa được làm sáng tỏ nên quá trình điều trị và phòng ngừa còn gặp nhiều bất lợi.

3. Viêm da tiết bã da đầu

Viêm da tiết bã là một thể thường gặp của bệnh chàm. Bệnh lý này thường khởi phát triệu chứng ở những vùng da có hoạt động bài tiết dầu thừa mạnh như da mặt, cổ, ngực và da đầu.

Viêm da tiết bã da đầu đặc trưng bởi tình trạng da đầu tiết nhiều dầu, chân tóc bết rít, nền da viêm đỏ nhẹ và có vảy bong màu trắng hoặc nâu vàng. Vảy bong do bệnh lý này có kích thước nhỏ và dễ bong hơn so với á sừng da đầu. Bệnh lý này ít gây ngứa và hầu như không gây đau rát nghiêm trọng.

Viêm da tiết bã da đầu là hệ quả do rối loạn hoạt động của tuyến dầu, sự tăng sinh quá mức của nấm men cộng hưởng với các yếu tố tác động khác. Bệnh có tính chất dai dẳng và dễ tái phát nên cần kết hợp các biện pháp điều trị và chăm sóc khoa học.

4. Gàu

Gàu là một hiện tượng rối loạn da đầu thường gặp. Hiện tượng này đặc trưng bởi tình trạng da đầu đóng nhiều vảy trắng, có thể bong tróc thành từng mảng nhỏ và bám vào chân tóc. Ở những trường hợp bị gàu nặng, da đầu có thể bị viêm, đỏ và sưng nhẹ.

Nguyên nhân gây ra gàu được xác định là chủng nấm Malassezia globosa. Loại nấm này tạo ra axit oleic - thành phần này thẩm thấu vào tế bào thượng bì, gây ra phản ứng viêm, kích thích quá trình tăng sinh tế bào sừng và dẫn đến tình trạng da đầu bong nhiều vảy trắng.

5. Nấm da đầu

Nấm da đầu là tình trạng tổn thương da nông do vi nấm – chủ yếu là do nấm Malassezia và Candida. Các vi nấm này tồn tại trên da với số lượng rất hạn chế. Tuy nhiên khi có điều kiện thích hợp, nấm có thể phát triển mạnh, tạo ra các chất chuyển hóa và gây nấm da đầu.

Nấm da đầu đặc trưng bởi tình trạng da bong nhiều vảy trắng, nền da đỏ, sưng nhẹ và ngứa ngáy. Hơn nữa, sự tăng sinh bất thường của vi nấm cũng có thể kích thích hoạt động của tuyến dầu khiến da tiết nhiều bã nhờn và gây bết rít chân tóc.

6. Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, tình trạng bong vảy ở da đầu cũng có thể xảy ra do một số nguyên nhân và yếu tố tác động khác như:

• Rối loạn nội tiết tố
• Dị ứng với sản phẩm chăm sóc da đầu
• Tiếp xúc với ánh nắng trong thời gian dài
• Tác dụng phụ của thuốc điều trị

Bong vảy ở da đầu có nguy hiểm không?

Hầu hết các bệnh lý có khả năng gây bong vảy da đầu đều có mức độ nhẹ, lành tính và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, các bệnh lý này có thể tiến triển dai dẳng, gây ngứa kéo dài và tái phát khi có điều kiện thuận lợi.

Tình trạng bong vảy ở da đầu có thể làm giảm tính thẩm mỹ, gây ảnh hưởng đến ngoại hình, tạo tâm lý e ngại, thiếu tự tin trong hoạt động sinh hoạt và làm việc. Hơn nữa ở một số ít trường hợp, tổn thương ở da đầu có thể tiến triển nặng và gây ra các biến chứng như:

• Rụng tóc: Tổn thương ở da đầu có thể khiến chân tóc bị hư hại, tổn thương và dẫn đến tình trạng rụng tóc nhiều. Nếu không cải thiện kịp thời, chân tóc có thể bị hư tổn hoàn toàn và không còn khả năng hồi phục.
• Bội nhiễm: Da đầu là vị trí da tiết nhiều dầu và có mức độ nhạy cảm cao. Vì vậy nếu không chăm sóc và điều trị đúng cách, da có thể bị bội nhiễm do virus, nấm hoặc vi khuẩn. Tình trạng bội nhiễm không chỉ gây sưng viêm, nóng rát và ngứa ngáy mà còn gây rụng tóc thành từng mảng và để lại sẹo vĩnh viễn.

Chăm sóc và phòng ngừa tái phát

Da đầu bị bong vảy và ngứa ngáy có thể tái phát thường xuyên – đặc biệt ở người có thói quen vệ sinh kém và sinh sống trong điều kiện thời tiết nóng ẩm. Vì vậy sau khi áp dụng các biện pháp khắc phục, bạn nên chủ động chăm sóc để ngăn ngừa tình trạng tái phát.

Các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa tình trạng bong vảy ở da đầu tái phát:

• Nên gội đầu 2 lần/ ngày với các sản phẩm dầu gội nhẹ dịu, an toàn và có độ kích ứng thấp. Khi gội nên massage nhẹ nhàng để làm sạch da chết, bụi bẩn và kích thích quá trình tuần hoàn máu.
• Sử dụng dù hoặc đội mũ khi di chuyển dưới trời nắng. Tia UV trong ánh nắng có thể gây tổn thương chân tóc khiến tóc khô xơ, gãy rụng và kích thích da đầu tiết nhiều dầu thừa.
• Thận trọng khi sử dụng các sản phẩm tiếp xúc với da đầu như dầu gội, kem xả, kem ủ tóc, keo xịt tóc,…
• Tránh sử dụng nhiệt và tiếp xúc với hóa chất (nhuộm, uốn,…) trong thời gian điều trị.
• Nên uống nhiều nước, bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả, trứng và cá nhằm nuôi dưỡng da đầu và mái tóc.
• Nghỉ ngơi và ăn uống điều độ nhằm giảm căng thẳng thần kinh, điều hòa nội tiết và nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Không chà xát mạnh vào da. Tác động cơ học có thể kích thích tổn thương lan rộng, khiến da xây xước, chảy máu và tăng nguy cơ bội nhiễm.
• Vệ sinh không gian sống, trồng nhiều cây xanh và dùng thiết bị hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng không khí và loại bỏ các yếu tố kích thích.

Da đầu bị bong vảy – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ở một số ít trường hợp, tình trạng bong vảy ở da đầu có thể lan tỏa rộng, gây ngứa ngáy dữ dội và bắt buộc phải can thiệp các biện pháp y tế. Vì vậy bạn nên chủ động tìm gặp bác sĩ Da liễu nếu nhận thấy các triệu chứng sau:

• Tình trạng bong vảy lan tỏa ở phạm vi rộng
• Da bong vảy liên tục kèm sưng viêm và ngứa ngáy dữ dội
• Da đầu nứt nẻ, đau rát và rướm máu
• Mảng da bong có kích thước lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và ngoại hình
• Tổn thương da không có đáp ứng khi sử dụng các loại dầu gội hỗ trợ

Đối với những trường hợp này, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán và chỉ định các loại thuốc điều trị như thuốc kháng histamine H1, thuốc kháng nấm toàn thân, thuốc bôi corticoid,…

Cách khắc phục da đầu bị bong vảy

Mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng tình trạng bong vảy ở da đầu có thể gây tác động tiêu cực đến ngoại hình và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bạn nên chủ động cải thiện tình trạng này với các biện pháp sau:

1. Áp dụng biện pháp tại nhà

Thống kê cho thấy, hầu hết các trường hợp da đầu bị bong vảy đều xảy ra do gàu và các bệnh da liễu có mức độ nhẹ. Nếu triệu chứng chỉ gây tổn thương ở phạm vi nhỏ, ít ngứa và đau rát, bạn có thể cải thiện với những biện pháp đơn giản tại nhà như:

• Gội đầu bằng tinh dầu tràm trà: Tinh dầu tràm trà có đặc tính kháng viêm, tiêu sưng, ức chế nấm và vi khuẩn. Hơn nữa nguyên liệu này còn giúp giảm dầu thừa trên da đầu, cải thiện tình trạng chân tóc bết rít và hỗ trợ làm giảm số lượng tóc rụng. Do đó, bạn có thể cho vài giọt tinh dầu tràm trà vào dầu gội để cải thiện các triệu chứng trên da đầu.
• Sử dụng chanh tươi: Chanh tươi có chứa axit citric có tác dụng làm sạch tế bào chết, giảm dầu thừa và loại bỏ bã nhờn ứ đọng ở nang tóc. Ngoài ra, nguyên liệu này còn có khả năng ức chế nấm men và ngăn ngừa bội nhiễm do vi khuẩn. Để giảm tình trạng da đầu bong vảy, có thể sử dụng nước cốt chanh thoa trực tiếp lên da đầu, ủ trong 5 – 10 phút, rửa lại với nước sạch, sau đó gội đầu như bình thường.
• Lá bạc hà: Bạc hà chứa tinh dầu menthol, có tác dụng làm mát da đầu, giảm ngứa, hỗ trợ làm sạch vảy bong và tiêu viêm. Do đó, bạn có thể đun 1 nắm lá bạc hà lấy nước gội đầu để làm giảm các triệu chứng khó chịu.
• Sử dụng dầu ô liu: Nếu da đầu bong tróc mạnh, khô và nứt nẻ, bạn nên sử dụng dầu ô liu hoặc các tinh dầu tự nhiên khác. Các axit béo trong dầu ô liu có tác dụng giữ ẩm, làm mềm vùng da hư tổn, giảm tình trạng bong tróc và nứt nẻ đáng kể. Hơn nữa, tinh dầu này còn có tác dụng làm mềm tóc, cải thiện độ chắc khỏe của nang tóc và làm giảm số lượng tóc rụng. Để cải thiện triệu chứng ở da đầu, nên massage vài giọt dầu ô liu lên da đầu, ủ từ 20 – 30 phút và gội đầu như bình thường.

2. Sử dụng các loại dầu gội hỗ trợ

Trong trường hợp da đầu bong vảy nhiều, bạn có thể đến quầy thuốc tư nhân để được tư vấn về các loại dầu gội kháng nấm và bạt sừng như:

• Dầu gội kháng nấm: Thông thường các rối loạn da đầu đều xảy ra do nấm men bùng phát quá mức. Do đó bạn có thể sử dụng một số loại dầu gội có thành phần kháng nấm như Zinc pyrithione, Selenium sulphide và Ketoconazole để giảm tình trạng ngứa, viêm và bong vảy ở da đầu.
• Sử dụng dầu gội chứa axit salicylic: Axit salicylic thuộc nhóm BHA, có tác dụng tan trong dầu, tẩy tế bào chết và giảm viêm nhẹ. Loại dầu gội này được sử dụng nhằm làm giảm tình trạng bong vảy và ngứa ngáy ở da đầu.
• Dầu gội chứa Biotin: Biotin là thành phần cần thiết giúp tóc chắc khỏe và óng mượt. Trong trường hợp da đầu tróc vảy khiến tóc xơ rối và gãy rụng nhiều, bạn có thể sử dụng các loại dầu gội chứa thành phần này để cải thiện.

Bong vảy ở da đầu là dấu hiệu điển hình của các bệnh da liễu thường gặp như gàu, nấm da đầu, viêm da tiết bã nhờn, á sừng,… Nếu tổn thương da không thuyên giảm khi điều trị tại nhà hoặc có mức nặng nề, bạn nên chủ động thăm khám để chẩn đoán và xử lý đúng cách.