Đau Dạ Dày Đi Ngoài: Nguyên Nhân Do Đâu Và Điều Trị Thế Nào?

Đau dạ dày đi ngoài là gì?

Đau dạ dày đi ngoài là tình trạng khi cơn đau dạ dày xuất hiện kèm theo triệu chứng tiêu chảy hoặc rối loạn đường ruột. Điều này thường xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị kích thích hoặc viêm nhiễm, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và dẫn đến đi ngoài nhiều lần. Tình trạng này có thể do các nguyên nhân như viêm loét dạ dày, nhiễm khuẩn, căng thẳng hoặc chế độ ăn uống không hợp lý.

Triệu chứng phổ biến của đau dạ dày đi ngoài

Dấu hiệu nhận biết đau dạ dày đi ngoài bao gồm:

• Đau bụng vùng thượng vị: Cơn đau thường xuất hiện ở vùng trên rốn (vùng thượng vị), có thể đau âm ỉ hoặc dữ dội.
• Tiêu chảy: Đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, thường kèm theo cảm giác khó chịu ở dạ dày và bụng.
• Buồn nôn và nôn: Người bệnh có cảm giác buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt là sau khi ăn.
• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác bụng đầy hơi, căng tức, khó chịu.
• Ợ chua, ợ hơi: Triệu chứng này thường đi kèm khi dạ dày bị tổn thương hoặc tiết quá nhiều axit.
• Mệt mỏi, suy nhược: Do đi ngoài nhiều lần và không hấp thụ đủ chất dinh dưỡng, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức.
• Sút cân không rõ lý do: Khi tình trạng kéo dài, việc tiêu hóa kém dẫn đến giảm cân không kiểm soát.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân đau dạ dày đi ngoài có thể bao gồm:

• Viêm loét dạ dày - tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày bị viêm loét, sẽ dễ gây ra các cơn đau và làm rối loạn hệ tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy.
• Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori: Vi khuẩn H. pylori là một trong những nguyên nhân gây viêm loét dạ dày và có thể gây đau dạ dày kèm theo triệu chứng đi ngoài.
• Stress và căng thẳng: Căng thẳng tinh thần có thể làm tăng axit trong dạ dày, gây kích thích dạ dày và làm tăng nguy cơ tiêu chảy.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn thực phẩm không vệ sinh, ăn uống không điều độ hoặc tiêu thụ quá nhiều đồ cay, chua, dầu mỡ dễ làm rối loạn tiêu hóa và dẫn đến đau dạ dày kèm tiêu chảy.
• Dùng thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể gây kích ứng dạ dày và dẫn đến tiêu chảy.
• Hội chứng ruột kích thích: Đây là rối loạn chức năng tiêu hóa gây đau dạ dày kèm theo tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai.
• Nhiễm trùng tiêu hóa: Các vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập qua đường ăn uống có thể gây viêm nhiễm đường ruột, gây đau dạ dày và tiêu chảy.

Đau dạ dày đi ngoài có nghiêm trọng không?

Đau dạ dày đi ngoài có thể trở nên nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, bởi nó có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Mất nước và điện giải: Đi ngoài nhiều lần có thể gây mất nước và các chất điện giải quan trọng như natri, kali. Từ đó dẫn đến cơ thể suy yếu, chóng mặt, mệt mỏi, thậm chí nguy hiểm nếu không bổ sung kịp thời.
• Suy dinh dưỡng: Khi tiêu chảy kéo dài, cơ thể khó hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, suy nhược cơ thể và suy giảm hệ miễn dịch.
• Loét hoặc thủng dạ dày: Nếu đau dạ dày do viêm loét nặng không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến loét sâu hơn hoặc thủng dạ dày, rất nguy hiểm và cần can thiệp y tế khẩn cấp.
• Nhiễm trùng nặng: Nếu nguyên nhân đau dạ dày và đi ngoài do nhiễm khuẩn, tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng hơn, gây nhiễm trùng nặng hoặc lan rộng trong cơ thể.
• Tình trạng mãn tính: Nếu không được điều trị sớm, đau dạ dày đi ngoài có thể phát triển thành các bệnh lý mạn tính như viêm loét dạ dày - tá tràng, hội chứng ruột kích thích hoặc các rối loạn tiêu hóa khác.

Phương pháp chẩn đoán

Quá trình chẩn đoán đau dạ dày đi ngoài bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh, thói quen ăn uống và kiểm tra vị trí đau bụng để xác định mức độ đau và các dấu hiệu bất thường khác.
• Xét nghiệm phân: Giúp phát hiện sự có mặt của vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây viêm nhiễm đường ruột, từ đó xác định nguyên nhân gây tiêu chảy và đau dạ dày.
• Nội soi dạ dày - tá tràng: Cho phép bác sĩ kiểm tra trực tiếp niêm mạc dạ dày và tá tràng, phát hiện các vấn đề như viêm, loét hoặc tổn thương, giúp xác định nguyên nhân gây đau.
• Xét nghiệm H. pylori: Xét nghiệm tìm vi khuẩn thông qua hơi thở, phân hoặc mẫu sinh thiết trong nội soi giúp phát hiện vi khuẩn gây viêm loét dạ dày, một nguyên nhân phổ biến gây đau dạ dày.
• Siêu âm bụng: Siêu âm giúp kiểm tra các bất thường trong ổ bụng, xác định tình trạng viêm nhiễm hoặc bệnh lý ở dạ dày và các cơ quan khác.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp kiểm tra các chỉ số viêm, tình trạng mất nước và các vấn đề liên quan đến tiêu hóa.

Phương pháp phòng ngừa

Phòng ngừa tình trạng đau dạ dày đi ngoài có thể thực hiện qua các biện pháp sau:

• Ăn uống điều độ: Ăn đúng giờ, không bỏ bữa và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh các thực phẩm kích thích: Tránh ăn đồ cay, chua, chiên xào, thức uống có cồn, caffeine để bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Ăn thực phẩm sạch và an toàn: Sử dụng thực phẩm tươi sạch, đảm bảo vệ sinh để tránh nhiễm khuẩn gây rối loạn tiêu hóa.
• Tránh ăn quá no hoặc quá đói: Không ăn quá nhiều hoặc để bụng quá đói để tránh kích thích dạ dày.
• Không nằm ngay sau khi ăn: Sau khi ăn, nên đợi ít nhất 2-3 giờ trước khi nằm để tránh trào ngược dạ dày thực quản.
• Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa và duy trì sức khỏe đường ruột.
• Giảm căng thẳng: Thực hiện các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng để kiểm soát stress, tránh tình trạng kích thích dạ dày do căng thẳng.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo giấc ngủ chất lượng và ngủ đủ giờ để cơ thể phục hồi và duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa.
• Bỏ thuốc lá: Hạn chế và tốt nhất là bỏ hoàn toàn thuốc lá để giảm nguy cơ viêm loét dạ dày.
• Hạn chế rượu bia: Tránh uống nhiều rượu bia vì chúng có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
• Tránh tự ý dùng thuốc: Không tự ý dùng các loại thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ, vì chúng có thể gây kích ứng dạ dày.
• Sử dụng thuốc bảo vệ dạ dày: Nếu phải dùng các loại thuốc dễ gây tổn thương dạ dày, nên kết hợp dùng thuốc bảo vệ dạ dày theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thường xuyên khám sức khỏe, đặc biệt nếu có tiền sử các bệnh lý tiêu hóa để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến dạ dày và tiêu hóa.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ khi đau dạ dày đi ngoài có các biểu hiện sau:

• Tiêu chảy kéo dài: Tiêu chảy liên tục kéo dài hơn 2-3 ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm.
• Đau bụng dữ dội: Đau bụng trở nên dữ dội hoặc không thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi.
• Có máu trong phân: Phân có lẫn máu hoặc chất nhầy, đây có thể là dấu hiệu của viêm loét hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Mất nước: Các triệu chứng như khát nước quá mức, khô miệng, chóng mặt, nước tiểu ít hoặc sẫm màu là dấu hiệu mất nước nặng cần can thiệp y tế.
• Buồn nôn, nôn mửa nghiêm trọng: Nôn liên tục gây mất nước và không thể kiểm soát được.
• Sốt cao: Sốt kéo dài trên 38°C kèm theo đau bụng và tiêu chảy, có thể chỉ ra tình trạng viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Sút cân không rõ lý do: Nếu cân nặng giảm mạnh và không rõ nguyên nhân, có thể liên quan đến các bệnh lý tiềm ẩn.

Điều trị đau dạ dày đi ngoài

Điều trị đau dạ dày đi ngoài thường bao gồm các biện pháp sau:

Sử dụng thuốc

• Thuốc giảm đau và chống viêm: Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau dạ dày và thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày để giảm cơn đau và giúp niêm mạc phục hồi.
• Thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân do nhiễm khuẩn bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc kháng sinh.
• Thuốc chống tiêu chảy: Trong trường hợp tiêu chảy nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê thuốc chống tiêu chảy ngắn hạn.
• Thuốc giảm axit: Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng H2 để giảm sản xuất axit dạ dày.

Điều trị nguyên nhân tiềm ẩn

• Điều trị vi khuẩn H. pylori: Nếu vi khuẩn H. pylori là nguyên nhân gây viêm loét dạ dày, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh kết hợp với thuốc giảm axit để diệt vi khuẩn và chữa lành viêm loét.
• Quản lý căng thẳng: Áp dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, hít thở sâu để giúp cải thiện tình trạng đau dạ dày liên quan đến căng thẳng.

Đau dạ dày đi ngoài không chỉ gây ra những cảm giác khó chịu mà còn dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn tìm kiếm sự tư vấn y tế kịp thời. Từ đó áp dụng những biện pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, thay đổi thói quen sinh hoạt tích cực là bước quan trọng để phòng ngừa tình trạng này.