Đau Dạ Dày Buồn Nôn Nguyên Nhân Do Đâu? Cách Xử Lý

Đau dạ dày buồn nôn là bệnh gì?

Đau dạ dày buồn nôn là cảm giác đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng thượng vị (vùng bụng trên rốn), kèm theo cảm giác muốn nôn hoặc nôn ói. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ kéo dài, thường liên quan đến bữa ăn hoặc khi đói.

Đau dạ dày buồn nôn do đâu?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến đau dạ dày buồn nôn, bao gồm:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, do sự bào mòn của lớp niêm mạc dạ dày, tá tràng bởi acid dịch vị.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Axit từ dạ dày di chuyển ngược lên thực quản, gây ra kích ứng lớp niêm mạc, dẫn đến các triệu chứng như nóng rát, ợ chua, cảm giác đau tức ở ngực và buồn nôn.
• Viêm dạ dày cấp: Thường do nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ngộ độc thực phẩm, gây đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa.
• Rối loạn tiêu hóa chức năng: Không có tổn thương thực thể ở dạ dày nhưng người bệnh vẫn cảm thấy đau bụng, buồn nôn, khó tiêu.
• Hội chứng ruột kích thích: Gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón, kèm theo buồn nôn.
• Stress, căng thẳng tâm lý: Ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa, gây đau dạ dày và buồn nôn.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), thuốc kháng sinh... có thể gây kích ứng dạ dày.

Đau bao tử kèm buồn nôn có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời, đau dạ dày buồn nôn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Xuất huyết tiêu hóa: Chảy máu trong dạ dày, có thể gây thiếu máu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
• Thủng dạ dày: Lớp niêm mạc dạ dày bị thủng, gây viêm phúc mạc, đe dọa tính mạng.
• Hẹp môn vị: Lỗ thông giữa dạ dày và tá tràng bị hẹp, gây khó tiêu, nôn mửa.
• Ung thư dạ dày: Mặc dù hiếm gặp, nhưng viêm loét dạ dày mãn tính có thể tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Biện pháp chẩn đoán tình trạng bệnh

Để chẩn đoán nguyên nhân gây đau dạ dày buồn nôn, bác sĩ sẽ dựa trên:

• Hỏi bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, tần suất, các yếu tố làm nặng thêm hoặc giảm bớt triệu chứng, tiền sử bệnh...
• Khám thực thể: Bác sĩ sẽ ấn vào vùng bụng để kiểm tra mức độ đau, nghe tiếng nhu động ruột...
• Các xét nghiệm cận lâm sàng:
  • Nội soi dạ dày: Quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, tá tràng để phát hiện các tổn thương.
  • Siêu âm bụng: Khám và đánh giá tình trạng các cơ quan trong khoang bụng.
  • Xét nghiệm máu, phân: Phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng, viêm nhiễm.

Đối tượng dễ mắc đau dạ dày buồn nôn

Đau dạ dày buồn nôn có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, từ trẻ em đến người lớn tuổi:

• Người làm việc căng thẳng cao: Căng thẳng gây ảnh hưởng lớn đến hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ đau dạ dày và buồn nôn.
• Người thường xuyên ăn uống không đúng giờ: Những người có thói quen ăn uống không điều độ dễ bị rối loạn tiêu hóa.
• Người có tiền sử bệnh lý dạ dày: Những người từng bị viêm loét dạ dày hoặc GERD có nguy cơ cao bị tái phát triệu chứng.

Biện pháp phòng ngừa chứng đau dạ dày gây buồn nôn

Để ngăn ngừa tình trạng đau dạ dày và buồn nôn, hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Ăn uống điều độ: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh ăn quá no hoặc bỏ bữa.
• Kiểm soát căng thẳng: Thực hành các phương pháp giảm stress như yoga, thiền định để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa.
• Hạn chế các thực phẩm kích thích: Giảm thiểu đồ cay nóng, cà phê, rượu bia và thực phẩm nhiều dầu mỡ.
• Thường xuyên kiểm tra sức khỏe: Đối với những người có nguy cơ cao, hãy kiểm tra dạ dày định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn gặp các dấu hiệu đau dạ dày và buồn nôn dưới đây, hãy tìm đến sự tư vấn từ bác sĩ:

• Triệu chứng kéo dài hơn 1-2 tuần hoặc không có dấu hiệu cải thiện.
• Đau dạ dày kèm theo sốt, nôn ra máu hoặc phân đen.
• Đau dữ dội, đặc biệt là sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
• Sụt cân đột ngột, mất cảm giác thèm ăn.

Bị đau dạ dày buồn nôn phải làm sao?

Việc điều trị đau dạ dày buồn nôn cần tập trung vào việc giải quyết nguyên nhân gốc rễ gây ra triệu chứng. Dựa trên chẩn đoán của bác sĩ, phương pháp điều trị có thể bao gồm một hoặc kết hợp nhiều biện pháp sau:

Điều trị nội khoa

Đây là phương pháp điều trị chủ yếu, sử dụng thuốc để kiểm soát triệu chứng và điều trị nguyên nhân gây bệnh. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazole, Lansoprazole, Esomeprazole... ức chế mạnh mẽ việc sản xuất acid dạ dày, giúp giảm đau, lành vết loét.
• Thuốc kháng histamin H2: Ranitidine, Famotidine... giúp làm giảm sự tiết acid trong dạ dày.
• Thuốc kháng acid: Nhôm hydroxid, Magnesi hydroxid... trung hòa acid dạ dày, làm giảm triệu chứng ợ chua, ợ nóng.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfate, Bismuth subsalicylate... tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, ngăn ngừa tác động của acid và pepsin.
• Thuốc diệt vi khuẩn Hp: Amoxicillin, Clarithromycin, Metronidazole... sử dụng trong trường hợp viêm loét dạ dày tá tràng do vi khuẩn Hp.
• Thuốc chống nôn: Metoclopramide, Domperidone... giảm cảm giác buồn nôn và nôn.
• Thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa chức năng: Trimebutine, Mebeverine... giúp điều hòa nhu động ruột, giảm đau bụng, đầy hơi.

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua thuốc điều trị.

Điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật thường được chỉ định khi gặp các trường hợp sau:

• Thủng dạ dày: Cần phẫu thuật khẩn cấp để vá lỗ thủng, ngăn ngừa viêm phúc mạc.
• Xuất huyết tiêu hóa: Kiểm soát chảy máu bằng phương pháp nội soi hoặc phẫu thuật.
• Hẹp môn vị: Mở rộng lỗ thông giữa dạ dày và tá tràng.
• Ung thư dạ dày: Phẫu thuật loại bỏ khối u.

Thay đổi lối sống

Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa tái phát đau dạ dày buồn nôn:

• Chế độ ăn uống:
  • Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn.
  • Hạn chế thức ăn cay nóng, dầu mỡ, chua, đồ uống có gas, cà phê, rượu bia.
  • Bổ sung thêm rau xanh, hoa quả tươi và ngũ cốc nguyên hạt.
  • Uống đủ nước.
  • Không ăn quá no vào buổi tối.
• Sinh hoạt:
  • Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya.
  • Tập thể dục thường xuyên.
  • Kiểm soát căng thẳng, duy trì tâm trạng thư giãn.
  • Không hút thuốc lá.

Liệu pháp tâm lý

Trong trường hợp đau dạ dày buồn nôn do stress, căng thẳng tâm lý, liệu pháp tâm lý như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) có thể giúp người bệnh kiểm soát lo âu, cải thiện triệu chứng.

Dược liệu chữa bệnh

Sử dụng dược liệu tự nhiên cũng có thể hỗ trợ điều trị đau dạ dày buồn nôn:

• Nghệ: Curcumin trong nghệ có tác dụng kháng viêm, bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Gừng: Gừng giúp giảm buồn nôn, cải thiện tiêu hóa, làm giảm đau dạ dày.
• Cam thảo: Cam thảo giúp giảm viêm và bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày khỏi tổn thương do axit.
• Bạc hà: Tinh dầu bạc hà có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm buồn nôn.

Đau dạ dày buồn nôn là tình trạng cần được quan tâm và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Hiểu rõ nguyên nhân, phòng ngừa bằng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, cũng như sử dụng các phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt và chất lượng cuộc sống cao.