Viêm âm đạo cấp là một tình trạng viêm nhiễm phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nhiều phụ nữ. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như ngứa, rát, đau và dịch âm đạo bất thường, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm âm đạo cấp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Viêm âm đạo cấp là gì?
Viêm âm đạo cấp là tình trạng viêm nhiễm âm đạo xảy ra đột ngột và thường có các triệu chứng rõ rệt. Nó thường do sự phát triển quá mức của các vi sinh vật gây hại trong âm đạo, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo bình thường.
Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm âm đạo cấp, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Tránh tự ý mua thuốc điều trị vì có thể làm tình trạng viêm nhiễm nặng hơn.
Nguyên nhân gây viêm âm đạo cấp tính
Viêm âm đạo cấp tính xảy ra khi có sự mất cân bằng trong môi trường âm đạo, cho phép các vi sinh vật có hại phát triển quá mức và gây viêm nhiễm. Dưới đây là một số nguyên nhân gây viêm âm đạo cấp tính phổ biến:
Nhiễm trùng
- Nhiễm nấm: Nấm Candida, đặc biệt là Candida albicans, là nguyên nhân phổ biến nhất. Sự phát triển quá mức của nấm men này có thể do nhiều yếu tố như sử dụng kháng sinh, thay đổi nội tiết tố, bệnh tiểu đường, hệ miễn dịch suy yếu hoặc vệ sinh kém.
- Viêm âm đạo do vi khuẩn: Đây là tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo, với sự gia tăng của các vi khuẩn kỵ khí. Nguyên nhân chính xác chưa được rõ ràng, nhưng các yếu tố như thụt rửa âm đạo, quan hệ tình dục với nhiều bạn tình và sử dụng thiết bị tử cung có thể làm tăng nguy cơ.
- Nhiễm Trichomonas: Trichomonas vaginalis được biết đến là một loại ký sinh trùng lây truyền qua đường tình dục. Nó gây ra viêm nhiễm âm đạo với khí hư có mùi hôi, màu xanh vàng và có thể gây ngứa hoặc đau rát.
Các yếu tố khác
- Kích ứng: Xà phòng, dung dịch vệ sinh phụ nữ, nước hoa, chất bôi trơn, bao cao su và thậm chí cả tinh dịch có thể gây kích ứng âm đạo ở một số phụ nữ, dẫn đến viêm nhiễm.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự thay đổi nội tiết tố ở nữ giới trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, cho con bú, mãn kinh có thể làm thay đổi môi trường âm đạo và tăng nguy cơ viêm nhiễm.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh tật hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch sẽ có nguy cơ cao bị viêm âm đạo.
- Vệ sinh kém: Vệ sinh vùng kín không đúng cách như lau từ sau ra trước hoặc thụt rửa âm đạo, có thể đưa vi khuẩn từ hậu môn vào âm đạo và gây viêm nhiễm.
Triệu chứng viêm âm đạo cấp tính
Viêm âm đạo cấp tính có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Dưới đây là các triệu chứng phổ biến của viêm âm đạo cấp tính:
- Ngứa: Cảm giác ngứa ngáy ở âm đạo, vùng kín, có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và buộc phải gãi.
- Rát: Cảm giác nóng rát tại vùng âm đạo, có thể tăng lên khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục.
- Dịch âm đạo thay đổi màu sắc: Dịch âm đạo có thể trở nên bất thường về màu sắc, từ trắng đục, vàng, xanh hoặc nâu.
- Mùi hôi: Dịch âm đạo có thể có mùi hôi khó chịu, thường là dấu hiệu của nhiễm trùng.
- Đau hoặc khó chịu: Có thể xảy ra trong hoặc sau khi quan hệ tình dục, gây ra cảm giác không thoải mái.
- Đau khi đi tiểu: Cảm giác đau hoặc bỏng rát khi tiểu tiện, có thể do viêm lan rộng hoặc ảnh hưởng đến đường tiểu.
- Cảm giác nặng nề hoặc đau: Có thể xảy ra ở vùng bụng dưới hoặc xương chậu, thường là dấu hiệu của viêm nhiễm.
- Sưng và đỏ: Vùng âm đạo và môi lớn có thể xuất hiện tình trạng sưng tấy và đỏ do viêm nhiễm.
- Sốt hoặc cảm giác ốm: Trong một số trường hợp nặng, có thể kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi hoặc cảm giác không khỏe.
- Thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt: Có thể xảy ra do rối loạn hormone hoặc stress từ việc bị viêm.
Viêm âm đạo cấp tính có nguy hiểm không?
Viêm âm đạo cấp tính có thể gây ra nhiều vấn đề và nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số lý do tại sao tình trạng này cần được chú ý:
- Nguy cơ lây lan nhiễm trùng: Viêm âm đạo cấp tính có thể dẫn đến nhiễm trùng lan rộng, ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận như cổ tử cung, tử cung và buồng trứng. Từ đó gây ra các bệnh lý như viêm vùng chậu (PID), có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs): Viêm âm đạo có thể làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, chlamydia và herpes sinh dục.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: Viêm âm đạo kéo dài hoặc không được điều trị có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non trong trường hợp mang thai.
- Tác động tâm lý: Tình trạng ngứa ngáy, đau đớn và khó chịu do viêm âm đạo cấp tính có thể gây ra lo âu, căng thẳng cũng như ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh và chất lượng cuộc sống.
- Nhiễm trùng hệ thống: Trong một số trường hợp nặng, nhiễm trùng có thể lan đến hệ thống tuần hoàn, gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sốc nhiễm trùng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Cách chẩn đoán viêm âm đạo cấp tính
Chẩn đoán viêm âm đạo cấp tính thường bao gồm nhiều bước để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Cụ thể bao gồm:
- Hỏi bệnh: Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng cách hỏi về triệu chứng, lịch sử bệnh tật, thói quen sinh hoạt và bất kỳ yếu tố nguy cơ nào liên quan đến bệnh. Các triệu chứng như ngứa, rát, dịch âm đạo bất thường và đau khi quan hệ tình dục sẽ được ghi nhận.
- Khám vùng kín: Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng bằng cách xem xét và kiểm tra vùng âm đạo, cổ tử cung để phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm, sưng tấy hoặc các vết loét.
- Xét nghiệm dịch âm đạo: Bác sĩ có thể lấy mẫu dịch âm đạo để phân tích, nhằm xác định nguyên nhân gây viêm. Các xét nghiệm này có thể bao gồm: Xét nghiệm vi khuẩn để phát hiện vi khuẩn gây nhiễm trùng. Xét nghiệm nấm nhằm xác định sự hiện diện của nấm Candida và xét nghiệm vi rút để kiểm tra các vi rút như herpes simplex.
- Xét nghiệm nước tiểu: Trong vài trường hợp, việc xét nghiệm nước tiểu sẽ được chỉ định để kiểm tra sự hiện diện của nhiễm trùng đường tiểu, điều này có thể xảy ra song song với viêm âm đạo.
- Xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs): Nếu nghi ngờ có sự tham gia của các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để xác định sự hiện diện của các bệnh như lậu, chlamydia hoặc HPV.
- Siêu âm: Đôi khi, siêu âm có thể được sử dụng để kiểm tra các bất thường trong cơ quan sinh dục hoặc đánh giá các triệu chứng liên quan.
- Nội soi: Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không xác định được nguyên nhân, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện nội soi để kiểm tra tình trạng bên trong âm đạo và cổ tử cung.
Phương pháp điều trị viêm âm đạo cấp
Viêm âm đạo cấp có thể được điều trị hiệu quả thông qua nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Cụ thể bao gồm:
Điều trị bằng thuốc
- Kháng sinh: Nếu viêm âm đạo do nhiễm trùng vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh. Một số loại kháng sinh phổ biến bao gồm metronidazole hoặc clindamycin.
- Thuốc chống nấm: Nếu nguyên nhân là do nhiễm nấm (thường là Candida), bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống nấm như fluconazole hoặc các thuốc dạng kem hoặc viên đặt âm đạo.
- Kháng vi-rút: Nếu viêm âm đạo do virus như virus herpes simplex, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng vi-rút để điều trị.
Sử dụng các biện pháp tại chỗ
- Kem hoặc gel bôi: Sử dụng kem hoặc gel chứa corticosteroid có thể giúp giảm triệu chứng ngứa và viêm tại chỗ.
- Dùng thuốc đặt âm đạo: Một số thuốc điều trị viêm âm đạo có thể được đưa vào âm đạo dưới dạng viên đặt, giúp điều trị hiệu quả tại chỗ.
Cách phòng ngừa viêm âm đạo cấp tính
Viêm âm đạo cấp tính tuy thường không nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều phiền toái và khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nên việc chủ động phòng ngừa là rất quan trọng. Dưới đây là một số cách phòng ngừa viêm âm đạo cấp tính hiệu quả:
Vệ sinh vùng kín đúng cách
- Rửa vùng kín hàng ngày: Sử dụng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ, không chứa xà phòng, rửa nhẹ nhàng vùng kín từ trước ra sau.
- Lau khô kỹ sau khi vệ sinh: Sử dụng khăn sạch, mềm để thấm khô vùng kín, tránh chà xát mạnh.
- Tránh thụt rửa âm đạo: Thụt rửa có thể làm mất cân bằng pH và hệ vi sinh vật âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.
- Vệ sinh trong kỳ kinh nguyệt: Thay băng vệ sinh thường xuyên (4 – 6 tiếng/lần), vệ sinh sạch sẽ vùng kín bằng nước ấm.
- Sau khi đi đại tiện: Lau chùi từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào âm đạo.
Chọn đồ lót phù hợp
- Mặc đồ lót bằng cotton: Cotton thấm hút mồ hôi tốt, giúp vùng kín luôn khô thoáng.
- Tránh mặc quần áo bó sát: Quần áo bó sát cản trở sự thông thoáng, tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
- Thay đồ lót thường xuyên: Đặc biệt là sau khi vận động nhiều hoặc ra mồ hôi.
Quan hệ tình dục an toàn
- Sử dụng bao cao su: Bao cao su giúp ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả Trichomonas gây viêm âm đạo.
- Hạn chế số lượng bạn tình: Việc quan hệ tình dục với nhiều bạn tình có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ: Để giảm nguy cơ bị viêm nhiễm, trước và sau mỗi lần quan hệ tình dục, các cặp đôi nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là vùng kín.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
- Ăn uống đủ chất: Bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch.
- Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp cơ thể thải độc tố và duy trì độ ẩm cho âm đạo.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Giảm stress: Stress có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
- Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng.
Một số lưu ý khác
- Tránh sử dụng xà phòng, dung dịch vệ sinh phụ nữ có tính tẩy rửa mạnh: Những sản phẩm này có thể gây kích ứng và làm mất cân bằng pH âm đạo.
- Không tự ý sử dụng thuốc: Khi có dấu hiệu viêm âm đạo, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
- Cẩn thận khi sử dụng các sản phẩm vệ sinh phụ nữ: Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thành phần an toàn, phù hợp với cơ địa.
- Khám phụ khoa 6 tháng/lần: Giúp phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa, bao gồm cả viêm âm đạo, để điều trị kịp thời.
Viêm âm đạo cấp là một tình trạng không thể coi thường, vì nếu không điều trị đúng cách, nó có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Bằng cách nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như bảo vệ sức khỏe âm đạo tốt hơn.
XEM THÊM: Các cách chữa viêm âm đạo tại nhà dễ thực hiện
Viêm âm đạo, tuy phổ biến, nhưng không nên xem nhẹ. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
-
Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản:
- Gây khó khăn trong việc thụ thai
- Tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung
- Làm tăng khả năng lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục
-
Ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể:
- Gây đau đớn, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng tiểu
- Trong một số trường hợp hiếm, có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết đe dọa tính mạng
Vì vậy, khi có dấu hiệu viêm âm đạo, hãy đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.