Viêm khớp ngón tay: Nguyên nhân, Triệu chứng và Điều trị

Cập nhật lúc 10:05 - 18/03/2025

Đánh giá bài viết

Viêm khớp ngón tay là tình trạng đau nhức, sưng tấy ở các khớp ngón tay, gây ảnh hưởng đến khả năng cử động và sinh hoạt hàng ngày. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường phổ biến ở người cao tuổi hoặc những người có thói quen vận động tay quá mức. Viêm khớp ngón tay nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, như teo cơ, giảm khả năng cầm nắm và vận động tay. Các dấu hiệu điển hình bao gồm đau, cứng khớp, và khó khăn khi thực hiện các cử động đơn giản. Để điều trị hiệu quả, cần nhận diện đúng nguyên nhân gây bệnh và lựa chọn phương pháp phù hợp.

Định nghĩa viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay là tình trạng viêm xảy ra ở các khớp ngón tay, gây ra sự đau đớn và khó khăn trong việc cử động. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp nhỏ ở bàn tay, khiến cho việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như cầm nắm, viết lách hoặc mở nắp chai trở nên khó khăn hơn. Viêm khớp ngón tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp hoặc các vấn đề liên quan đến sự lão hóa tự nhiên của cơ thể. Bệnh này không chỉ gây đau mà còn có thể làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời.

Vị trí viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay ảnh hưởng chủ yếu đến các khớp tại ngón tay, đặc biệt là các khớp gần móng tay và khớp bàn tay. Dưới đây là những vị trí thường xuyên bị tác động:

Khớp ngón tay gần móng: Đây là khu vực phổ biến nhất bị viêm trong viêm khớp ngón tay. Cơn đau thường xuất hiện khi di chuyển ngón tay hoặc khi thực hiện các thao tác cầm nắm.
Khớp bàn tay: Viêm khớp ở khu vực này có thể khiến cho cử động của bàn tay bị hạn chế, gây khó khăn trong các công việc đòi hỏi sự linh hoạt của tay.
Khớp ngón tay giữa: Tuy ít gặp hơn, nhưng viêm ở khớp này cũng có thể xảy ra, dẫn đến cảm giác căng thẳng và đau đớn.

Triệu chứng viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay có thể biểu hiện qua một loạt các triệu chứng, bao gồm đau, sưng tấy và cứng khớp. Các triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo mức độ và nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là các triệu chứng chính:

Đau: Đây là triệu chứng dễ nhận thấy nhất. Cơn đau thường xảy ra khi vận động ngón tay hoặc khi có sự thay đổi thời tiết.
Sưng tấy: Khớp bị viêm sẽ có hiện tượng sưng phồng, khiến ngón tay trông to hơn bình thường.
Cứng khớp: Người bệnh có thể cảm thấy ngón tay bị cứng, khó di chuyển hoặc không thể thực hiện các cử động bình thường như nắm tay hay gập tay lại.
Giảm khả năng cử động: Các hoạt động như nắm đồ vật, mở nắp chai hay cầm bút trở nên khó khăn hơn do sự đau đớn và cứng khớp.
Biến dạng khớp: Trong một số trường hợp nặng, các khớp có thể bị biến dạng do quá trình viêm kéo dài.

Nguyên nhân viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:

Thoái hóa khớp: Khi tuổi tác tăng lên, các sụn khớp bị mòn dần, gây đau và viêm. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất ở người cao tuổi.
Viêm khớp dạng thấp: Là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các khớp, gây viêm, đau và sưng.
Chấn thương: Những chấn thương như gãy xương hoặc bong gân ở ngón tay có thể dẫn đến viêm khớp nếu không được điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng có thể làm tổn thương các khớp, gây ra tình trạng viêm khớp.
Di truyền: Nếu gia đình có tiền sử về các bệnh lý khớp, nguy cơ bị viêm khớp ngón tay cũng có thể tăng lên.
Lạm dụng tay: Những người phải làm việc với các động tác lặp đi lặp lại hoặc cầm nắm quá mức có thể gặp phải viêm khớp ngón tay do căng thẳng quá mức lên khớp.

Đối tượng mắc viêm khớp ngón tay

Mặc dù viêm khớp ngón tay có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng một số đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Những đối tượng này bao gồm:

Người cao tuổi: Các vấn đề thoái hóa khớp thường xảy ra ở người lớn tuổi do sự suy giảm chức năng sụn khớp.
Phụ nữ: Phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, có nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay cao hơn so với nam giới.
Người có tiền sử gia đình: Những người có người thân bị viêm khớp hoặc các bệnh lý khớp dễ có nguy cơ mắc bệnh này hơn.
Người có công việc đòi hỏi sử dụng tay nhiều: Những người làm việc với máy tính, chơi thể thao hoặc các công việc liên quan đến thao tác tay lặp đi lặp lại có nguy cơ cao mắc viêm khớp ngón tay.
Người bị các bệnh tự miễn: Những người mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus có nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay cao hơn.

Biến chứng viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những biến chứng thường gặp:

Giảm khả năng vận động: Các khớp bị viêm lâu ngày có thể dẫn đến cứng khớp, làm giảm khả năng vận động của ngón tay. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thực hiện các công việc hàng ngày như cầm nắm đồ vật.
Biến dạng khớp: Viêm kéo dài có thể gây biến dạng các khớp ngón tay, khiến ngón tay trở nên cong vẹo và khó di chuyển bình thường.
Teo cơ: Khi khớp bị viêm nặng, các cơ xung quanh cũng có thể bị teo, gây khó khăn trong việc thực hiện các động tác vận động của bàn tay.
Đau mãn tính: Nếu viêm khớp không được điều trị đúng cách, cơn đau có thể trở thành mãn tính, kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc và sinh hoạt.
Tổn thương vĩnh viễn: Trong trường hợp nặng, viêm khớp ngón tay có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho khớp, dẫn đến mất hoàn toàn khả năng cử động ngón tay.

Chẩn đoán viêm khớp ngón tay

Chẩn đoán viêm khớp ngón tay cần dựa vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm y tế. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán phổ biến:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng như đau, sưng, cứng khớp và khả năng vận động của ngón tay để xác định mức độ viêm.
Xét nghiệm máu: Đối với những trường hợp nghi ngờ viêm khớp dạng thấp, xét nghiệm máu có thể giúp xác định sự hiện diện của các chỉ số viêm hoặc kháng thể tự miễn.
Chụp X-quang: Đây là phương pháp giúp xác định tổn thương sụn và cấu trúc khớp. Chụp X-quang có thể giúp phát hiện các dấu hiệu thoái hóa hoặc biến dạng khớp.
Siêu âm khớp: Phương pháp này có thể giúp bác sĩ đánh giá mức độ viêm trong khớp, cũng như phát hiện các tổn thương sụn và dịch khớp.
MRI (Chụp cộng hưởng từ): MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các tổn thương trong khớp, giúp chẩn đoán chính xác hơn, đặc biệt là trong trường hợp viêm khớp ngón tay do các bệnh lý khác nhau.

Khi nào cần gặp bác sĩ về viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay có thể được kiểm soát hiệu quả nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu cho thấy bạn cần gặp bác sĩ ngay để tránh những biến chứng nghiêm trọng:

Cơn đau không thuyên giảm: Khi cơn đau không giảm sau khi sử dụng thuốc giảm đau hoặc các biện pháp điều trị tại nhà, bạn cần đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách.
Khớp bị sưng và nóng: Nếu khớp ngón tay sưng lên và có dấu hiệu nóng, điều này có thể chỉ ra rằng tình trạng viêm đang tiến triển và cần sự can thiệp y tế.
Khó cử động ngón tay: Khi bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện các cử động cơ bản như cầm nắm hoặc gập ngón tay, đây là dấu hiệu cần đến bác sĩ để chẩn đoán và điều trị.
Biến dạng khớp: Nếu bạn nhận thấy ngón tay có dấu hiệu biến dạng, chẳng hạn như cong vẹo hoặc thay đổi hình dáng, bạn cần gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.
Đau dữ dội kèm theo các triệu chứng khác: Nếu viêm khớp ngón tay kèm theo các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, hoặc sụt cân, bạn nên đến bác sĩ ngay để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Phòng ngừa viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay có thể được phòng ngừa hoặc làm giảm nguy cơ bằng các biện pháp chăm sóc và thay đổi lối sống. Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả:

Tăng cường vận động: Các bài tập tăng cường sức mạnh cho bàn tay và ngón tay có thể giúp giảm thiểu áp lực lên khớp và duy trì sự linh hoạt. Luyện tập thường xuyên giúp giảm nguy cơ viêm khớp.
Tránh chấn thương: Hạn chế các hoạt động có thể gây tổn thương cho ngón tay, đặc biệt là những công việc đòi hỏi sự tác động mạnh hoặc cầm nắm liên tục.
Duy trì cân nặng hợp lý: Việc duy trì cân nặng trong phạm vi hợp lý giúp giảm áp lực lên các khớp, bao gồm cả khớp ngón tay, từ đó làm giảm nguy cơ viêm khớp.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung các thực phẩm giàu omega-3, vitamin D, và canxi giúp bảo vệ sụn khớp và giảm viêm. Các thực phẩm như cá hồi, rau lá xanh và các loại hạt là lựa chọn tuyệt vời cho sức khỏe khớp.
Dùng thiết bị hỗ trợ: Nếu công việc của bạn yêu cầu cử động lặp đi lặp lại, hãy sử dụng các thiết bị hỗ trợ như nẹp tay để bảo vệ khớp ngón tay khỏi tổn thương và căng thẳng quá mức.
Điều trị kịp thời các bệnh lý nền: Nếu bạn mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, hãy theo dõi và điều trị bệnh theo chỉ dẫn của bác sĩ để tránh ảnh hưởng đến khớp ngón tay.

Phương pháp điều trị viêm khớp ngón tay

Viêm khớp ngón tay có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp này bao gồm điều trị bằng thuốc, điều trị không dùng thuốc và điều trị bằng y học cổ truyền. Dưới đây là các phương pháp điều trị chi tiết:

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là phương pháp phổ biến và hiệu quả để giảm các triệu chứng viêm khớp ngón tay. Các loại thuốc có thể giúp giảm đau, giảm viêm và cải thiện chức năng của khớp. Dưới đây là một số loại thuốc Tây y thường được sử dụng trong điều trị:

Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến để giảm đau và viêm. Các thuốc trong nhóm này bao gồm ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve), và diclofenac (Voltaren). Chúng có tác dụng giảm viêm nhanh chóng, giúp bệnh nhân giảm cảm giác đau nhức khi di chuyển ngón tay.
Thuốc giảm đau: Để kiểm soát cơn đau, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc giảm đau như paracetamol (Tylenol). Đây là lựa chọn phổ biến cho những bệnh nhân không thể sử dụng NSAIDs do các tác dụng phụ liên quan đến dạ dày hoặc tim mạch.
Thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp (DMARDs): Đối với các trường hợp viêm khớp ngón tay do viêm khớp dạng thấp, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc như methotrexate hoặc sulfasalazine. Những thuốc này có tác dụng làm giảm sự hoạt động của hệ miễn dịch, từ đó giúp kiểm soát viêm hiệu quả hơn.
Thuốc sinh học: Trong trường hợp viêm khớp ngón tay do bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, các loại thuốc sinh học như adalimumab (Humira) và etanercept (Enbrel) có thể được sử dụng. Chúng giúp điều chỉnh phản ứng miễn dịch của cơ thể, làm giảm viêm và ngăn ngừa các tổn thương khớp.
Thuốc tiêm corticosteroid: Khi viêm khớp ngón tay trở nên nghiêm trọng và không đáp ứng với thuốc uống, bác sĩ có thể tiêm corticosteroid như triamcinolone vào khớp để giảm viêm nhanh chóng. Tuy nhiên, việc sử dụng corticosteroid dài hạn có thể gây ra tác dụng phụ như loãng xương và tăng huyết áp, vì vậy cần phải thận trọng khi sử dụng.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, điều trị không dùng thuốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm khớp ngón tay. Dưới đây là một số phương pháp điều trị không cần dùng thuốc:

Vật lý trị liệu: Một trong những phương pháp quan trọng để giúp cải thiện khả năng vận động của ngón tay là vật lý trị liệu. Các bài tập kéo giãn và tăng cường cơ bắp có thể giúp giảm đau, tăng cường sự linh hoạt của khớp và hạn chế sự cứng khớp. Vật lý trị liệu có thể được thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia để tránh làm tổn thương thêm khớp.
Chườm nóng và lạnh: Việc sử dụng chườm nóng và lạnh có thể giúp giảm đau và sưng. Chườm lạnh giúp giảm viêm, trong khi chườm nóng có thể thư giãn cơ bắp và tăng cường lưu thông máu. Đây là phương pháp đơn giản và hiệu quả để kiểm soát các triệu chứng của viêm khớp ngón tay.
Giảm căng thẳng và điều chỉnh lối sống: Căng thẳng là yếu tố có thể làm tăng cường các triệu chứng của viêm khớp ngón tay. Vì vậy, việc thư giãn và giảm căng thẳng bằng các phương pháp như thiền, yoga, hoặc tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm viêm khớp.
Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc di chuyển ngón tay, các dụng cụ hỗ trợ như nẹp ngón tay hoặc đai bảo vệ có thể giúp ổn định khớp, giảm áp lực lên các khớp viêm và hỗ trợ trong các hoạt động hàng ngày. Những dụng cụ này thường được thiết kế để giúp người bệnh tiếp tục sử dụng tay mà không gây thêm tổn thương cho khớp.
Thay đổi chế độ ăn uống: Việc ăn uống lành mạnh, đặc biệt là bổ sung thực phẩm có khả năng chống viêm như cá hồi, dầu ô liu, và các loại hạt, có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp ngón tay. Ngoài ra, giảm thiểu các thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn có nhiều đường cũng giúp hạn chế quá trình viêm trong cơ thể.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cung cấp một số phương pháp điều trị tự nhiên và an toàn để giúp giảm đau và viêm trong viêm khớp ngón tay. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp truyền thống được sử dụng để giảm đau và cải thiện chức năng của khớp. Châm cứu có thể giúp kích thích các điểm huyệt trên cơ thể, giúp làm giảm viêm và tăng cường lưu thông máu đến khu vực bị tổn thương.
Xoa bóp và bấm huyệt: Xoa bóp nhẹ nhàng và bấm huyệt có thể giúp giảm căng thẳng, cải thiện tuần hoàn máu và giảm viêm tại các khớp ngón tay. Các động tác này không chỉ giúp thư giãn mà còn làm tăng sự dẻo dai của khớp.
Thuốc thảo dược: Một số loại thảo dược có tác dụng chống viêm và giảm đau như gừng, ngải cứu, và cây cà ri có thể được sử dụng để giảm triệu chứng viêm khớp ngón tay. Những loại thảo dược này có thể được dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc thoa lên khớp bị đau.
Đắp lá thuốc: Đắp lá thuốc như lá ngải cứu hoặc lá lốt vào vùng khớp bị viêm có thể giúp giảm sưng, đau và làm dịu các triệu chứng. Những phương pháp này đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ lâu và có thể mang lại hiệu quả tích cực nếu kiên trì sử dụng.

Viêm khớp ngón tay có thể gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Các phương pháp điều trị hiện đại và truyền thống đều có những ưu điểm riêng biệt và có thể kết hợp với nhau để giúp giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng. Tình trạng viêm khớp ngón tay không chỉ ảnh hưởng đến khả năng cử động mà còn tác động đến chất lượng cuộc sống, vì vậy việc tìm kiếm phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng.