Tìm Hiểu Viêm Quanh Khớp Vai: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị

Viêm quanh khớp vai là một tình trạng phổ biến gây ra đau và hạn chế vận động ở khu vực vai. Tình trạng này thường xảy ra do viêm ở các mô xung quanh khớp, như dây chằng, gân, và bao khớp. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời có thể giúp giảm thiểu đau đớn và phục hồi chức năng cho người bệnh. Các triệu chứng điển hình của tình trạng này bao gồm đau nhức vùng vai, cứng khớp, khó khăn khi di chuyển cánh tay và có thể kèm theo sưng đỏ. Nếu không được điều trị, triệu chứng này có thể dẫn đến hạn chế vận động kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Định nghĩa về viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai là tình trạng viêm xảy ra ở khu vực xung quanh khớp vai, đặc biệt là các gân, dây chằng và bao khớp. Tình trạng này có thể gây ra đau nhức, sưng và cứng khớp, làm giảm khả năng vận động của vai. Người mắc phải có thể cảm thấy đau khi nâng cánh tay lên hoặc xoay người. Viêm quanh khớp vai có thể kéo dài và gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai rất đa dạng, có thể do các yếu tố bệnh lý hoặc không bệnh lý. Tình trạng này có thể phát triển dần dần do sự lặp đi lặp lại các chuyển động hoặc do các yếu tố liên quan đến tuổi tác, thói quen sinh hoạt, hay những tổn thương trực tiếp.

Nguyên nhân do bệnh lý

• Viêm gân: Viêm các gân quanh khớp vai, đặc biệt là gân cơ chóp xoay, có thể dẫn đến tình trạng viêm quanh khớp vai. Viêm gân này thường xuất phát từ việc sử dụng vai quá mức, gây căng thẳng và tổn thương cho gân.
• Hội chứng va đập: Đây là tình trạng các cấu trúc xung quanh khớp vai va chạm vào nhau, gây ra viêm và đau đớn. Khi các gân và cơ ở vai bị cọ xát với xương, triệu chứng viêm quanh khớp vai sẽ xuất hiện.
• Viêm bao khớp: Viêm bao khớp, nơi mà khớp vai được bao bọc bởi một lớp mô mềm, có thể dẫn đến tình trạng viêm quanh khớp vai. Thông thường, viêm bao khớp xảy ra khi có sự thay đổi trong cấu trúc của bao khớp.
• Thoái hóa khớp vai: Lão hóa và thoái hóa sụn khớp vai có thể dẫn đến sự viêm và tổn thương các mô xung quanh, làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai. Đây là một nguyên nhân thường gặp ở những người lớn tuổi.

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Chấn thương: Các chấn thương do tai nạn, va chạm hoặc động tác không đúng trong thể thao có thể gây ra tổn thương cho khớp vai và các mô xung quanh, dẫn đến viêm quanh khớp vai.
• Lạm dụng khớp vai: Các hoạt động thể thao như tennis, bơi lội, hay nâng tạ có thể khiến khớp vai phải hoạt động quá mức, từ đó dẫn đến viêm và đau nhức ở khu vực này. Những người làm việc phải di chuyển tay liên tục cũng có thể gặp phải tình trạng này.
• Thói quen sinh hoạt không đúng: Tư thế ngồi không đúng hoặc thói quen mang vác đồ vật sai cách cũng có thể gây căng thẳng cho vùng khớp vai, dẫn đến viêm quanh khớp vai. Việc sử dụng máy tính, điện thoại quá lâu mà không nghỉ ngơi cũng là một yếu tố không nhỏ làm tăng nguy cơ tổn thương khớp vai.

Biểu hiện của viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có nhiều triệu chứng đặc trưng, từ cảm giác đau nhức đến hạn chế vận động. Các triệu chứng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc dần dần, phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm.

• Đau vai: Đau nhức là triệu chứng phổ biến nhất, có thể xuất hiện ở vùng trước hoặc phía ngoài vai. Cảm giác đau có thể tăng lên khi vận động cánh tay, đặc biệt là khi nâng cánh tay lên hoặc quay vai.
• Cứng khớp: Tình trạng này làm cho người bệnh cảm thấy khó khăn khi di chuyển cánh tay hoặc xoay vai. Cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu.
• Sưng tấy: Viêm quanh khớp vai có thể gây sưng ở vùng quanh khớp, tạo cảm giác căng cứng và đau khi chạm vào khu vực này.
• Giảm khả năng vận động: Người bệnh cảm thấy hạn chế khả năng vận động của cánh tay, không thể thực hiện các hoạt động như nâng, quay hoặc vươn tay qua đầu.
• Đau lan tỏa: Cảm giác đau có thể lan rộng ra từ vai đến cổ, cánh tay hoặc lưng trên, gây khó chịu cho người bệnh khi di chuyển.

Biến chứng của viêm quanh khớp vai

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm quanh khớp vai có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

• Hạn chế vận động kéo dài: Viêm quanh khớp vai có thể dẫn đến tình trạng cứng khớp kéo dài, khiến người bệnh không thể di chuyển vai một cách linh hoạt. Điều này ảnh hưởng đến khả năng làm việc và thực hiện các hoạt động thường ngày.
• Mất chức năng khớp: Nếu tình trạng viêm không được điều trị, có thể dẫn đến sự tổn thương vĩnh viễn của các mô xung quanh khớp vai, gây mất chức năng vận động. Trong trường hợp này, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động đơn giản như cầm nắm hoặc nâng vật.
• Viêm mạn tính: Viêm quanh khớp vai có thể trở thành mạn tính nếu không được điều trị sớm, gây ra tình trạng đau đớn kéo dài và thường xuyên tái phát. Viêm mạn tính cũng có thể dẫn đến biến chứng viêm thêm các mô khác, như cơ bắp hoặc bao khớp.
• Tổn thương gân: Viêm lâu ngày có thể làm suy yếu gân quanh khớp vai, dẫn đến rách hoặc tổn thương gân. Điều này có thể gây ra đau đớn nghiêm trọng và cần can thiệp y tế để phục hồi.

Đối tượng có nguy cơ cao

Viêm quanh khớp vai có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau, nhưng một số nhóm người sẽ có nguy cơ mắc phải tình trạng này cao hơn. Những yếu tố nguy cơ dưới đây có thể làm tăng khả năng phát triển của bệnh.

• Người cao tuổi: Theo thời gian, các mô xung quanh khớp vai, như gân và dây chằng, có thể bị thoái hóa. Quá trình này khiến các mô trở nên yếu và dễ bị tổn thương, làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai ở người cao tuổi.
• Vận động viên và người tham gia thể thao: Những người tham gia các môn thể thao đòi hỏi phải sử dụng vai nhiều như tennis, bơi lội, cầu lông hoặc nâng tạ có nguy cơ mắc phải tình trạng này cao hơn. Các động tác lặp đi lặp lại khiến các mô xung quanh khớp vai dễ bị căng thẳng và tổn thương.
• Những người làm công việc đòi hỏi di chuyển vai liên tục: Các công việc như vẽ tranh, làm thủ công, hoặc những công việc liên quan đến việc nâng vác hàng hóa nặng có thể khiến khớp vai phải làm việc quá mức. Điều này gây ra căng thẳng và viêm tại vùng vai.
• Người có tiền sử chấn thương vai: Những người từng bị chấn thương vai hoặc mắc các bệnh lý liên quan đến khớp vai sẽ có nguy cơ bị viêm quanh khớp vai cao hơn, đặc biệt khi chấn thương không được điều trị triệt để.
• Người có bệnh lý nền: Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, hay bệnh lý tự miễn có thể làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai. Những bệnh này ảnh hưởng đến khả năng phục hồi và làm cho mô quanh khớp dễ bị viêm nhiễm hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi gặp các triệu chứng viêm quanh khớp vai, người bệnh cần phải biết khi nào nên tìm kiếm sự can thiệp của bác sĩ để tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo cần gặp bác sĩ ngay.

• Đau không giảm hoặc ngày càng nghiêm trọng: Nếu triệu chứng đau kéo dài trong nhiều ngày hoặc cường độ đau tăng lên, ngay cả khi nghỉ ngơi, người bệnh nên đến gặp bác sĩ. Đây có thể là dấu hiệu của viêm nghiêm trọng hoặc có biến chứng.
• Khó khăn trong việc di chuyển cánh tay: Nếu việc di chuyển vai trở nên rất khó khăn hoặc không thể thực hiện được các động tác như nâng cánh tay lên hoặc xoay vai, người bệnh cần được khám để xác định tình trạng bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.
• Sưng và nóng ở vùng vai: Khi vùng vai bị sưng và cảm giác nóng, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm nặng. Cần thăm khám để xác định mức độ tổn thương và có phương pháp can thiệp kịp thời.
• Đau lan ra các vùng khác: Nếu cơn đau lan từ vai ra cánh tay, cổ hoặc lưng, có thể chứng tỏ rằng tình trạng viêm đang ảnh hưởng đến các vùng khác của cơ thể, gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn.
• Không thể kiểm soát triệu chứng: Nếu các biện pháp giảm đau thông thường như chườm nóng, chườm lạnh hoặc dùng thuốc giảm đau không có hiệu quả, người bệnh cần được bác sĩ kiểm tra để điều trị đúng cách.

Chẩn đoán viêm quanh khớp vai

Để đưa ra chẩn đoán chính xác về viêm quanh khớp vai, bác sĩ sẽ tiến hành các bước kiểm tra cụ thể và yêu cầu làm một số xét nghiệm cần thiết. Quá trình chẩn đoán giúp xác định rõ nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, từ đó đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng vai, tìm hiểu về các triệu chứng của người bệnh và thực hiện các bài kiểm tra sức mạnh cơ bắp và khả năng vận động của vai. Điều này giúp bác sĩ đánh giá mức độ ảnh hưởng của viêm quanh khớp vai.
• X-quang hoặc siêu âm: Để phát hiện các tổn thương xương hoặc viêm mô mềm, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như X-quang hoặc siêu âm. Những phương pháp này giúp phát hiện những bất thường như thoái hóa khớp, viêm bao khớp hoặc rách gân.
• MRI (Cộng hưởng từ): MRI là một phương pháp hình ảnh mạnh mẽ giúp bác sĩ nhìn rõ cấu trúc mềm và mô xung quanh khớp vai. Nó giúp xác định tình trạng viêm và tổn thương các mô mềm, chẳng hạn như gân cơ chóp xoay hoặc bao khớp.
• Xét nghiệm máu: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu viêm trong cơ thể và loại trừ các bệnh lý khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, như viêm khớp dạng thấp.

Cách phòng ngừa viêm quanh khớp vai

Phòng ngừa viêm quanh khớp vai là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ phát triển tình trạng này. Một số biện pháp đơn giản có thể giúp bảo vệ khớp vai và giữ cho chúng luôn khỏe mạnh.

• Giữ thói quen vận động hợp lý: Cần duy trì một chế độ vận động đều đặn và hợp lý, tránh lạm dụng các động tác gây căng thẳng cho vai. Trước khi tham gia các hoạt động thể thao, hãy khởi động kỹ để làm ấm cơ thể và tránh chấn thương.
• Tập luyện tăng cường cơ bắp vai: Thực hiện các bài tập giúp tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho cơ bắp vai. Các bài tập như kéo dây, nâng tạ nhẹ, hoặc bài tập với bóng tập giúp bảo vệ các mô xung quanh khớp vai.
• Duy trì tư thế đúng khi làm việc: Đảm bảo tư thế ngồi, đứng và di chuyển đúng cách để không gây áp lực quá lớn lên khớp vai. Khi làm việc với máy tính hoặc làm các công việc yêu cầu di chuyển tay nhiều, cần điều chỉnh ghế ngồi và màn hình sao cho vai không phải hoạt động quá mức.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Sau những giờ làm việc hoặc tập luyện căng thẳng, hãy cho khớp vai nghỉ ngơi đầy đủ. Tránh làm việc hoặc vận động liên tục trong thời gian dài để giảm nguy cơ căng thẳng cơ bắp và tổn thương khớp.
• Sử dụng thiết bị bảo vệ khi cần thiết: Trong một số công việc đòi hỏi di chuyển vai nhiều hoặc tham gia các môn thể thao mạnh, việc sử dụng các thiết bị bảo vệ như đai vai hoặc hỗ trợ khớp có thể giúp giảm thiểu tổn thương.

Phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và yêu cầu của người bệnh. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến giúp giảm đau và phục hồi chức năng cho khớp vai.

Điều trị bằng thuốc

Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị hiệu quả để giảm viêm và đau trong trường hợp viêm quanh khớp vai. Các loại thuốc dưới đây có thể giúp kiểm soát triệu chứng và giảm thiểu tình trạng viêm.

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Các thuốc giảm đau như Paracetamol (Tylenol) hoặc Ibuprofen (Advil, Motrin) giúp giảm đau và viêm nhẹ. Những loại thuốc này có thể được sử dụng cho các trường hợp viêm quanh khớp vai nhẹ hoặc mới phát sinh.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các thuốc như Diclofenac (Voltaren), Naproxen (Aleve), hoặc Meloxicam (Mobic) có tác dụng giảm đau và chống viêm hiệu quả. Chúng giúp giảm sưng tấy và đau nhức tại vùng vai.
• Corticoid tiêm: Trong các trường hợp viêm nặng hoặc khi các thuốc giảm đau không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định tiêm Corticosteroid vào vùng quanh khớp vai. Thuốc này có tác dụng giảm viêm mạnh mẽ và có thể giúp giảm đau nhanh chóng.
• Thuốc giãn cơ: Nếu người bệnh có các triệu chứng như căng cơ xung quanh vai do đau, thuốc giãn cơ như Cyclobenzaprine (Flexeril) có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và giảm đau.
• Thuốc giảm đau opioid: Trong trường hợp đau nghiêm trọng mà không thể kiểm soát bằng các loại thuốc giảm đau thông thường, bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau nhóm opioid như Tramadol (Ultram) để giảm cơn đau tức thời. Tuy nhiên, thuốc này chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn và dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, các phương pháp không dùng thuốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu triệu chứng và hỗ trợ điều trị viêm quanh khớp vai.

• Chườm nóng và chườm lạnh: Chườm lạnh có thể giúp giảm sưng và viêm trong giai đoạn đầu khi có triệu chứng, trong khi chườm nóng giúp làm giãn cơ và tăng cường tuần hoàn máu ở khu vực bị tổn thương, hỗ trợ quá trình hồi phục.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh vai, giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Bác sĩ có thể chỉ định những bài tập kéo giãn hoặc tăng cường để phục hồi chức năng vai và làm giảm cơn đau.
• Massage: Massage cơ thể, đặc biệt là vùng vai, có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó giảm bớt các triệu chứng viêm quanh khớp vai.
• Nghỉ ngơi và điều chỉnh thói quen sinh hoạt: Việc cho khớp vai nghỉ ngơi đúng cách trong giai đoạn điều trị là rất quan trọng. Đồng thời, người bệnh cần điều chỉnh các thói quen sinh hoạt, tránh các động tác gây căng thẳng cho khớp vai.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng các thiết bị hỗ trợ như đai vai hoặc nẹp để giúp bảo vệ và ổn định khớp vai trong quá trình điều trị.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền có nhiều phương pháp điều trị viêm quanh khớp vai, chủ yếu là sử dụng thảo dược và các phương pháp châm cứu, xoa bóp để giảm viêm và đau.

• Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền, giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau và làm giảm viêm. Châm cứu vào các điểm huyệt xung quanh khớp vai có thể kích thích sự hồi phục và làm dịu cơn đau.
• Xoa bóp và bấm huyệt: Các kỹ thuật xoa bóp hoặc bấm huyệt cũng có thể giúp giảm đau và thư giãn cơ bắp. Một số phương pháp truyền thống như bấm huyệt hoặc xoa bóp với tinh dầu thảo dược có thể giúp làm mềm cơ, giảm viêm và tăng cường khả năng vận động cho khớp vai.
• Sử dụng thảo dược: Một số bài thuốc Đông y sử dụng các loại thảo dược như ngải cứu, gừng tươi, hoàng kỳ hay đương quy giúp giảm đau và chống viêm. Những thảo dược này có thể được sử dụng dưới dạng thuốc sắc, cao hay thuốc bôi ngoài da để giảm các triệu chứng viêm quanh khớp vai.
• Chế độ ăn uống và dinh dưỡng: Y học cổ truyền cũng chú trọng vào chế độ ăn uống để hỗ trợ điều trị. Các loại thực phẩm bổ dưỡng giúp tăng cường sức khỏe gân cơ và khớp như canh xương hầm, các món ăn chứa collagen hoặc omega-3 có thể giúp cải thiện tình trạng viêm quanh khớp vai.

Viêm quanh khớp vai có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, với các phương pháp điều trị từ Tây y đến Đông y, người bệnh có thể giảm đau, phục hồi chức năng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân và khuyến nghị từ bác sĩ. Tình trạng này cần được điều trị kịp thời và đúng cách để tránh kéo dài và gây biến chứng không mong muốn.