Chuối Hột Rừng: Vị thuốc Tự Nhiên Trị Sỏi Thận, Tiểu Đường, Gout

Thông tin chung về cây chuối hột rừng

Chuối hột rừng (Musa acuminata Colla), còn gọi là chuối chát, là loại cây quen thuộc ở Việt Nam, vừa cung cấp thực phẩm vừa là vị thuốc quý. Cây thuộc họ Chuối (Musaceae), cao 3-4m, thân có đốm nâu đen. Lá hình bầu dục dài, gân nổi rõ. Hoa đỏ thẫm, mọc thành buồng ngắn. Quả nhỏ, chứa nhiều hạt cứng. Cây mọc hoang khắp cả nước, nhất là vùng rừng núi. Thông tin chung về cây chuối hột rừng

Hầu hết các bộ phận của cây chuối hột rừng đều có thể sử dụng làm thuốc, bao gồm:

• Quả: Chứa nhiều tannin, có tác dụng chữa tiêu chảy, kiết lỵ.
• Hạt: Chứa nhiều tinh bột, có tác dụng chữa sỏi thận, sỏi bàng quang.
• Hoa: Có tác dụng chữa bệnh tiểu đường.
• Thân: Cầm máu, chữa bong gân, sai khớp.
• Rễ: An thai.
• Lá: Giảm đau, tiêu viêm.

Thu hái quả khi chín, hạt phơi khô từ quả chín, hoa phơi khô khi còn tươi. Thân, rễ, lá thu hái quanh năm, sơ chế rồi phơi khô.

Chuối hột rừng chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe, bao gồm: Tanin, flavonoid, alcaloid, saponin, vitamin, khoáng chất…

Tác dụng cây chuối hột rừng với sức khỏe

Mỗi bộ phận chứa các hợp chất và hoạt tính sinh học riêng biệt, góp phần hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Quả chuối hột rừng

• Hỗ trợ điều trị sỏi thận, sỏi tiết niệu: Các hoạt chất trong quả chuối hột rừng giúp bào mòn và đào thải sỏi ra ngoài cơ thể, giảm đau và phòng ngừa biến chứng.
• Cải thiện chức năng tiêu hóa: Chất xơ trong quả chuối hột giúp nhuận tràng, hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón.
• Kiểm soát đường huyết: Một số nghiên cứu cho thấy quả chuối hột rừng có khả năng giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
• Kháng khuẩn, chống viêm: Các hợp chất phenolic trong quả chuối hột rừng có tác dụng ức chế vi khuẩn, giảm viêm nhiễm.

Rễ chuối hột rừng

• An thai, dưỡng thai: Rễ chuối hột rừng được sử dụng trong các bài thuốc an thai, giúp giảm nguy cơ sảy thai, động thai.
• Giảm đau, tiêu sưng: Rễ chuối hột rừng có tác dụng giảm đau, tiêu sưng, thường được dùng để điều trị đau nhức xương khớp.
• Lợi tiểu: Rễ chuối hột rừng có tác dụng lợi tiểu, giúp tăng cường đào thải độc tố ra khỏi cơ thể.

Hoa chuối hột rừng

• Tăng tiết sữa: Hoa chuối hột rừng có tác dụng kích thích tuyến sữa, tăng tiết sữa cho phụ nữ sau sinh.
• Điều trị bệnh gout: Hoa chuối hột rừng giúp giảm acid uric trong máu, hỗ trợ điều trị bệnh gout.
• Giảm đau dạ dày: Nước sắc từ hoa chuối hột rừng có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm đau, hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng.
• Hạ sốt: Hoa chuối hột rừng có tác dụng hạ sốt, thường được sử dụng trong các bài thuốc trị cảm cúm.

Thân chuối hột rừng

• Cầm máu: Lõi thân chuối hột rừng có tác dụng cầm máu, thường được dùng để đắp lên vết thương.
• Trị bỏng: Thân chuối hột rừng giã nát, đắp lên vùng da bị bỏng giúp giảm đau rát, nhanh lành vết thương.

Lá chuối hột rừng

• Giảm đau, kháng viêm: Phần lá được dùng để đắp lên vùng bị đau nhức, sưng viêm, giúp giảm đau, kháng viêm.
• Chữa bệnh ngoài da: Lá chuối hột rừng có tác dụng kháng khuẩn, chống nấm, hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da như eczema, nấm da.

Cách sử dụng và liều dùng chuối hột rừng

Liều dùng chuối hột rừng phụ thuộc vào từng bộ phận sử dụng, cách dùng và mục đích điều trị. Dưới đây là một số liều lượng tham khảo:

• Quả chín: Ăn 1-2 quả/ngày.
• Hạt: Sắc uống 10-20g/ngày.
• Hoa: Sắc uống 5-10g/ngày.
• Thân, rễ: Sắc uống 20-30g/ngày.
• Rượu chuối hột: Uống 1-2 ly nhỏ/ngày.

Tùy theo mục đích sử dụng và bài thuốc cụ thể mà chuối hột rừng được chế biến và sử dụng theo những cách khác nhau như sắc uống, ăn trực tiếp, giã nát đắp ngoài hoặc ngâm rượu.

Cụ thể cách ngâm rượu chuối hột rừng như sau:

Chuẩn bị nguyên liệu:

• Chuối hột rừng: Chọn quả tươi, chín tới, không bị dập nát, sâu bệnh. Ưu tiên chuối hột rừng già, quả nhỏ, chắc, vỏ màu xanh đậm hoặc vàng nâu.
• Rượu trắng: Sử dụng rượu nếp nguyên chất, độ cồn từ 40 - 45 độ. Rượu phải đảm bảo chất lượng, không pha cồn công nghiệp.
• Bình ngâm: Chọn bình thủy tinh hoặc chum sành, có nắp đậy kín. Rửa sạch và để khô ráo trước khi ngâm.
• Đường phèn (tùy chọn): Có thể thêm đường phèn để rượu có vị ngọt dễ uống hơn.

Sơ chế chuối hột rừng:

• Rửa sạch chuối hột rừng bằng nước, loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
• Có thể để nguyên quả hoặc thái lát mỏng để rượu nhanh chóng thẩm thấu. Nếu thái lát, cần lưu ý độ dày vừa phải, khoảng 0.5 - 1cm.
• Phơi chuối hột dưới ánh nắng mặt trời cho đến khi khô se mặt (khoảng 1-2 nắng). Bước này giúp loại bỏ bớt nước trong chuối, tránh làm rượu bị nhạt.

Tiến hành ngâm rượu:

• Xếp chuối hột đã sơ chế vào bình ngâm, nếu thái lát thì xếp thành từng lớp.
• Đổ rượu trắng ngập chuối hột, đảm bảo rượu ngập hoàn toàn chuối.
• Đậy kín nắp bình, bảo quản rượu ở vị trí khô ráo, thoáng mát, tránh mặt trời chiếu trực tiếp.

Thời gian ngâm rượu:

Thời gian ngâm rượu tối thiểu là 3 tháng để các hoạt chất trong chuối hột tan hoàn toàn vào rượu. Rượu chuối hột rừng ngâm càng lâu thì càng thơm ngon và dễ uống.

Lưu ý:

• Vệ sinh bình ngâm rượu sạch sẽ trước khi sử dụng.
• Tỷ lệ chuối hột và rượu thường là 1:3 hoặc 1:4 (tức là 1kg chuối hột ngâm với 3-4 lít rượu).
• Thường xuyên kiểm tra bình ngâm rượu, nếu thấy có hiện tượng nấm mốc hoặc rượu bị đục thì cần loại bỏ ngay.
• Rượu chuối hột rừng có tác dụng tốt cho sức khỏe nhưng không nên lạm dụng. Mỗi ngày chỉ nên uống khoảng 1-2 ly nhỏ.

Các bài thuốc từ chuối hột rừng an toàn, hiệu quả

Bài thuốc từ quả chuối hột rừng

• Chữa táo bón cho trẻ em: Chuẩn bị 1-2 quả chuối hột rừng chín. Nướng quả chuối cho mềm, cho trẻ ăn.
• Chữa sỏi bàng quang: Chuẩn bị quả chuối hột rừng xanh, rửa sạch cắt lát mỏng, phơi khô, sao vàng, hạ thổ. Sắc 50-100g với 400ml nước, chia uống 2 lần trong ngày, sau khi ăn no.
• Chữa bệnh gout (thống phong): Chuẩn bị quả chuối hột rừng 3g, khổ qua 1g, củ ráy rừng 4g, tỳ giải 2g. Tất cả dược liệu đã chuẩn bị đem phơi khô, sao vàng, hạ thổ. Làm thành túi lọc, mỗi ngày dùng 2-3 gói pha trà uống (không uống chung với đường).
• Chữa hắc lào: Nhựa quả chuối hột rừng xanh bôi trực tiếp nhựa chuối vào vùng da bị hắc lào.
• Xổ giun: Quả chuối hột rừng chín và ăn khi đói.
• Rượu chuối hột rừng: Chuẩn bị 1kg quả chuối hột rừng chín phơi khô, 2-2.5 lít rượu ngon 40-45 độ. Ngâm chuối với rượu trong bình thủy tinh, đậy kín nắp, ngâm ít nhất 100 ngày. Uống 10-20ml mỗi ngày.

Bài thuốc từ hạt chuối hột

• Giảm đau, tiêu sưng, chữa đau lưng, nhức mỏi chân tay, thấp khớp: Chuẩn bị 200g hạt chuối hột rừng, 1000ml rượu 40 độ. Giã nát hạt, ngâm với rượu ít nhất 10 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Uống 15ml/lần, 2 lần/ngày.
• Trị sỏi thận, sỏi bàng quang: Chuẩn bị hạt chuối hột rừng chín. Phơi khô hạt, rang giòn, xay thành bột mịn. Uống 2 thìa bột pha với nước sôi mỗi ngày, liên tục trong 30 ngày.

Bài thuốc từ vỏ quả chuối hột

• Trị đau bụng kinh niên: Chuẩn bị 40g bột vỏ chuối hột sao vàng, 4g bột quế chi, 2g bột cam thảo, mật ong. Các nguyên liệu đã chuẩn bị chế thành viên hoàn, uống 2-3 lần/ngày với nước ấm.
• Trị đau bụng, tiêu chảy: Chuẩn bị 4-8g vỏ quả chuối hột phơi khô. Hãm trà uống 2 lần/ngày.
• Trị kiết lỵ: Chuẩn bị 20g rễ cây gai tầm xong, 20g rễ tầm xuân, 20g vỏ quả lựu, 20g vỏ quả chuối hột, 10g búp ổi. Phơi khô các nguyên liệu, rửa sạch và sắc nước  uống.

Bài thuốc từ hoa chuối hột

Chống táo bón, tăng tiết sữa, phòng ngừa sỏi thận: Chuẩn bị hoa chuối hột. Dùng hoa chuối hột chế biến thành các món ăn như gỏi, luộc, nấu canh.

Bài thuốc từ lá chuối hột

• Trị băng huyết, nôn ra máu: Chuẩn bị 10g lá chuối hột phơi khô, 20g mốc cây cau, 20g tinh tre. Sao cháy các nguyên liệu, tán thành bột mịn, hòa với nước uống.
• Mát phổi, bổ phổi, tiêu độc: Chuẩn bị lá bắc và hoa chuối hột. Rửa sạch các nguyên liệu, để ráo nước và đem sắc nước uống.

Bài thuốc từ thân chuối hột

• Trị đau nhức răng: Chuẩn bị thân chuối hột non nướng, muối. Ép lấy nước thân chuối non đã nướng, thêm ít muối, ngậm.
• Cầm máu vết thương: Chuẩn bị lõi non thân chuối hột. Giã nát lõi non, đắp vào vết thương.
• Giảm khát nước: Chuẩn bị lõi non thân chuối hột.Sau khi rửa sạch bạn có thể ăn sống hoặc ép lấy nước uống.
• Hỗ trợ ổn định đường huyết: Chuẩn bị thân cây chuối hột có bắp đang nhú. Cắt ngang thân cây, khoét lỗ, để qua đêm lấy nước tiết ra uống.
• Lợi tiểu, chữa phù thũng: Chuẩn bị thân và lá chuối hột. Đem chúng đi rửa sạch và sắc uống.

Bài thuốc từ củ chuối hột

• Trị cảm nóng, sốt cao, háo khát, mê sảng: Củ chuối hột rừng sạch và ép lấy nước uống.
• Trị ho ra máu: Chuẩn bị 12g củ chuối hột, 12g tầm gửi cây dâu, 12g rễ cỏ tranh, 12g thài lài tía, sắc uống mỗi ngày.
• Trị kiết lỵ ra máu: Chuẩn bị 4g củ chuối hột, 4g củ sả, 4g tầm gửi cây táo, 4g vỏ cây táo. Các nguyên liệu đã chuẩn bị đem sao vàng và sắc uống.
• Trị khó ngủ, hay mơ, tim hồi hộp: Chuẩn bị 20g củ chuối hột, 200-300g tim heo. Hầm chung các nguyên liệu, uống nước và ăn tim.
• Hỗ trợ ổn định đường huyết: Chuẩn bị củ chuối hột rừng, sau đó đem rửa sạch và ép lấy nước uống.
• An thai: Chuẩn bị 10-12g củ chuối hột rừng, 10-12g củ chuối rừng, 10-12g rễ cây móc. Sắc uống theo hướng dẫn.
• Làm mát, giải độc, kích thích tiêu hóa, bồi bổ cơ thể: Chuẩn bị củ và thân chuối hột. Sau khi rửa sạch đem hãm uống hoặc hầm với cá lóc, lươn đồng.

Giải đáp thắc mắc và lưu ý khi sử dụng chuối hột rừng

Chuối hột rừng mang đến cho sức khỏe người dùng nhiều công dụng nhiều công dụng. Tuy nhiên, để sử dụng an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

Giá bao nhiêu, mua ở đâu?

• Giá cả: Chuối hột rừng tươi thường có giá dao động từ 50.000 - 100.000 VNĐ/kg. Chuối hột rừng khô có giá cao hơn, khoảng 150.000 - 300.000 VNĐ/kg. Rượu chuối hột rừng có giá bán đa dạng, tùy thuộc vào thời gian ngâm ủ và nồng độ rượu.
• Địa chỉ mua: Bạn có thể tìm mua chuối hột rừng ở các cửa hàng thuốc Đông y, các chợ đầu mối, hoặc các trang web bán dược liệu online uy tín.

Ai nên dùng và ai không nên dùng?

• Đối tượng nên dùng:
  • Người bị sỏi thận, sỏi mật, sỏi bàng quang.
  • Người cao huyết áp, bị tiểu đường, viêm thận.
  • Người bị táo bón, đau bụng, tiêu chảy.
  • Người bị bệnh gout, hắc lào.
  • Người cần tăng cường sức khỏe, cải thiện sinh lý.
• Đối tượng không nên dùng:
  • Phụ nữ có thai (có thể gây sảy thai).
  • Người bị dị ứng với chuối.
  • Trẻ em dưới 6 tuổi.
  • Người đang sử dụng thuốc tân dược (cần tham khảo ý kiến bác sĩ).

Lưu ý khi sử dụng chuối hột rừng

• Sử dụng đúng liều lượng được khuyến cáo. Không nên lạm dụng.
• Tùy theo mục đích sử dụng, có thể dùng chuối hột rừng dưới dạng tươi, khô, ngâm rượu, sắc uống hoặc chế biến thành các món ăn.
• Không nên sử dụng chuối hột rừng trong thời gian dài.
• Nên kết hợp sử dụng chuối hột với chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và nghỉ ngơi hợp lý để đạt kết quả tối đa.
• Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.