Tổng quan về cây địa hoàng

Địa hoàng được các nhà khoa học gọi là Rehmannia glutinosa, thuộc họ Hoa mõm chó (Scrophulariaceae). Cây có những đặc điểm nhận dạng sau:

• Thân: Thân ngắn, mọc thẳng đứng, có lông tơ mềm màu trắng.
• Lá: Mọc so le, hình trứng hoặc hình bầu dục, mép lá có răng cưa, mặt trên lá có lông mịn.
• Hoa: Mọc thành chùm ở ngọn, màu hồng tím.
• Củ: Củ là bộ phận được sử dụng làm thuốc, có hình thoi hoặc hình trụ, màu vàng nâu, thịt củ màu vàng nhạt.

Phân loại địa hoàng

Dựa vào phương pháp chế biến, địa hoàng được chia thành 3 loại:

• Sinh địa: Là rễ củ tươi, được rửa sạch, phơi hoặc sấy khô. Sinh địa có tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết (cầm máu).
• Thục địa: Là rễ củ được đồ chín với rượu hoặc hấp cách thủy nhiều lần. Thục địa có tính ôn, tác dụng bổ huyết, tư âm, ích tinh.
• Can địa: Là rễ củ được sao khô. Can địa có tính bình, tác dụng bổ huyết, chỉ huyết.

Thành phần của cây thuốc

Địa hoàng chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe, bao gồm:

• Rehmannioside A, B, C, D: Có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ gan.
• Catalpol: Có tác dụng chống viêm, giảm đau.
• Stachyose: Cho khả năng tăng cường hệ miễn dịch.
• Các axit amin: Cung cấp dưỡng chất cho cơ thể.

Công dụng của thuốc địa hoàng

Có thể chia công dụng của cây địa hoàng thành các nhóm cụ thể dựa theo phương pháp chế biến như sau:

Sinh địa:

• Thanh nhiệt, lương huyết: Giúp giải nhiệt, mát máu, thường dùng trong các trường hợp sốt cao, phát ban, chảy máu cam, kinh nguyệt ra nhiều.
• Sinh tân dịch: Bổ sung dịch cơ thể, giúp giảm khô miệng, khát nước.
• Lợi tiểu: Hỗ trợ điều trị tiểu tiện khó, phù thũng.

Thục địa:

• Bổ huyết, tư âm: Bổ sung máu, thường dùng cho người thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, da dẻ xanh xao.
• Bổ thận, ích tinh: Tăng cường chức năng thận, hỗ trợ điều trị các chứng bệnh về thận như suy thận, di tinh, mộng tinh.
• Cầm máu: Giúp cầm máu trong các trường hợp ho ra máu, chảy máu cam, rong kinh.

Can địa hoàng:

• Bổ thận âm: Tăng cường chức năng thận, hỗ trợ điều trị các chứng bệnh về thận.
• Cầm máu: Giúp cầm máu khá nhanh chóng, hiệu quả.
• Trị táo bón: Hỗ trợ điều trị táo bón do nhiệt.

Các bài thuốc với cây địa hoàng

Có khá nhiều cách dùng cây thuốc địa hoàng dựa theo các tình trạng bệnh lý. Dưới đây là một số gợi ý:

Bài thuốc từ sinh địa hoàng:

• Chữa sốt cao, chảy máu cam: Sinh địa hoàng 12g, huyền sâm 12g, mạch môn 12g, sắc uống ngày 1 thang.
• Chữa kinh nguyệt ra nhiều: Sinh địa hoàng 16g, trắc bá diệp 12g, ngải cứu 8g, sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc từ thục địa hoàng:

• Chữa thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt: Thục địa hoàng 16g, đương quy 12g, bạch thược 12g, sắc uống ngày 1 thang.
• Chữa suy nhược cơ thể, mệt mỏi: Thục địa hoàng 20g, nhân sâm 10g, hoài sơn 16g, sắc uống ngày 1 thang.

Bài thuốc từ can địa hoàng:

• Chữa thận âm hư, đau lưng, mỏi gối: Can địa hoàng 16g, sơn thù 12g, hoài sơn 12g, sắc uống ngày 1 thang.
• Chữa di tinh, tiểu đêm: Can địa hoàng 20g, kim anh tử 12g, liên nhục 12g, sắc uống ngày 1 thang.

Cây địa hoàng bán giá bao nhiêu?

Giá cây thuốc địa hoàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Loại địa hoàng: Thục địa hoàng thường có giá cao hơn sinh địa hoàng và càn địa hoàng do quy trình chế biến phức tạp hơn.
• Nguồn gốc: Địa hoàng được trồng tại các vùng núi cao, có khí hậu mát mẻ thường có chất lượng tốt hơn và giá thành cao hơn.
• Chất lượng: Củ địa hoàng to, chắc, không bị sâu bệnh, có mùi thơm đặc trưng sẽ có giá cao hơn.
• Hình thức mua: Mua củ địa hoàng nguyên củ thường có giá cao hơn mua dạng thái lát hoặc bột.

Giá cây thuốc địa hoàng tham khảo:

• Sinh địa hoàng: 100.000 - 200.000 đồng/kg.
• Thục địa hoàng: 300.000 - 500.000 đồng/kg.
• Càn địa hoàng: 200.000 - 300.000 đồng/kg.

Mua cây thuốc địa hoàng ở đâu?

• Cửa hàng thuốc Đông y: Nên chọn những cửa hàng uy tín, có kinh nghiệm lâu năm, bán thuốc có nguồn gốc rõ ràng.
• Chợ thuốc Đông y: Một số chợ đầu mối thuốc Đông y cũng có bán địa hoàng với giá cả phải chăng.
• Website bán hàng online: Bạn có thể tìm mua địa hoàng trên các website bán dược liệu, thảo dược online. Tuy nhiên, cần lựa chọn website uy tín, có thông tin rõ ràng về sản phẩm.

Lưu ý khi sử dụng địa hoàng

Cây địa hoàng khi sử dụng phải được chú ý tới những vấn đề sau:

• Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc Đông y trước khi sử dụng địa hoàng để điều trị bệnh.
• Không tự ý kết hợp địa hoàng với các loại thuốc khác.
• Sử dụng thuốc cần đảm bảo đúng liều lượng, tránh lạm dụng.
• Bảo quản địa hoàng nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc.