Cây nở ngày đất hay còn gọi là “cây hoa gà trắng”, đang ngày càng được ưa chuộng nhờ những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ hỗ trợ điều trị viêm nhiễm, đau nhức đến tăng cường sức đề kháng, loại thảo dược này xứng đáng là một “thần dược” từ thiên nhiên. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về đặc điểm, công dụng, cách sử dụng và những lưu ý quan trọng khi dùng cây nở ngày đất để bảo vệ sức khỏe.

Thông tin tổng quan về cây nở ngày đất

Cây nở ngày đất, với tên khoa học là Gomphrena Celosioides Mart, thuộc họ Rau dền và bộ Cẩm chướng, còn được dân gian gọi bằng nhiều tên khác như cây hoa gà trắng, cây bạc đầu, hoa nở ngày đất, cây nở ngày. Những tên gọi này bắt nguồn từ chính đặc điểm của cây: Hoa chỉ nở vào ban ngày, mọc sát đất, có màu trắng và lá phủ lông trắng.

Đặc điểm thực vật

  • Thân và lá: Đây là loại cỏ sống lâu năm, cao khoảng 25cm, có thể mọc đứng hoặc bò lan thành cụm. Thân cây phân nhiều nhánh, rễ chùm to, có các rãnh sâu và phủ một lớp lông. Lá không cuống, mọc đối xứng, phiến lá dày, dài 2-6cm, rộng khoảng 2cm. Mặt trên lá nhẵn, mặt dưới có lông trắng.
  • Hoa: Hoa có hình trụ, rộng 1-2cm, dài 2-3cm, cánh hoa cứng, màu trắng, có nhiều phấn. Cây ra hoa 2 lần/năm vào cuối đông và đầu hè.
  • Phân loại: Dựa vào màu sắc hoa, có 3 loại: trắng, tím, xanh. Chỉ cây hoa trắng mới được dùng làm thuốc, các loại khác thường làm cảnh.
  • Lưu ý: Cây nở ngày đất hoa trắng dễ nhầm lẫn với hoa cúc bách nhật, tuy cùng chi nhưng khác loài.

Cây nở ngày đất
Cây nở ngày đất

Cây hoa nở ngày đất mọc ở đâu?

Các nhà thực vật học đã tìm thấy 120 loài cây nở hoa ngày đất mọc khắp nơi trên thế giới. Chúng có sức sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Do đó, rất dễ bắt gặp loại cây này ở bất kỳ đâu: ven đường đi, các bãi đất trống,... 

Trên thế giới, cây phổ biến ở châu Phi, vùng nhiệt đới Châu Mỹ và một số khu vực phương Đông như: Queensland (Úc), Ấn Độ, Malaysia, Việt Nam, Brazil,...

Ở Việt Nam, cây mọc hoang khắp cả nước và có nhiều ở những nơi khô cằn như các tỉnh miền Trung đặc biệt là tỉnh Bình Thuận nước ta.

Trước đây, nở ngày đất là cây mọc dại ít được quan tâm đến. Về sau, công dụng chữa bệnh từ loại cây này được biết đến rộng rãi, người ta đã đem trồng trong vườn nhà. Một số nơi đã quy hoạch diện tích lớn để trồng loại cây này làm thuốc chữa bệnh. 

Cách thu hái và sơ chế

Bộ phận dùng: Tất cả bộ phận của cây nở ngày đất đều có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh, từ lá, thân, rễ, hoa. 

Cách sơ chế:

  • Sau khi thu hái về, đem dược liệu rửa sạch, thái nhỏ.
  • Sau đó đem phơi khô, hoặc sấy khô bằng máy rồi cho vào túi nilon để bảo quản và sử dụng dần.

Bảo quản: Dược liệu khô rất dễ bảo quản, bạn chỉ cần đóng trong túi kín và để nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt.

Cây nở ngày đất có tác dụng gì?

Cây hoa nở ngày đất có vị ngọt, tính mát, được sử dụng để điều trị các chứng bệnh như:

  • Hỗ trợ điều trị xương khớp như đau nhức, yếu, gãy, giòn khớp; đánh tan các Acid Uric lắng đọng ở cơ thể và thải độc tố ra bên ngoài giúp giảm triệu chứng Gout hiệu quả.
  • Có tác dụng làm tăng lượng Insulin bị thiếu hụt, cân bằng lượng đường huyết trong máu, điều trị bệnh tiểu đường.
  • Giảm sốt, cảm cúm vặt.
  • An thần, ngủ ngon giấc, điều hòa cơ thể, giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, chán ăn,...
  • Giảm cholesterol trong máu, tốt cho tim mạch, tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ điều trị bệnh về tim mạch.
  • Tác dụng tiêu viêm, tiêu độc, giúp đào thải độc tố cho cơ thể, ức chế hoạt động độc tố trong máu, điều huyết, giảm sưng đau.
  • Ngăn chặn hình thành và phát triển các tế bào ung thư và giúp hỗ trợ trị bệnh ung thư hiệu quả.

Thành phần hóa học của cây bao gồm: Flavones, Gomphrena, Flavonoïdes glycosides,… 

  • Flavones và Flavonoïdes Glycosides: Đây là loại chất chuyển hóa trung gian của thực vật, rất quan trọng đối với sức khỏe. Tác dụng giúp phòng ngừa bệnh tật, đặc biệt có tác dụng ngăn ngừa ung thư.
  • Gomphrena: Tác dụng hỗ trợ điều trị hen suyễn, ho sốt, kháng khuẩn, chống Oxy hóa rất tốt.
  • Flavonoïdes và Saponin: Các chất này có tác dụng làm giảm đau các triệu chứng ở cơ bắp do va chạm mạnh hoặc dùng nhiều chất đạm dẫn đến bệnh Gout, xương khớp.
  • Anti và Cancereux: Tác dụng chính là làm tăng sinh tế bào, chống lại các tác nhân gây ung thư, giảm nồng độ Cholesterol trong máu, bảo vệ tim mạch.

Cây hoa nở ngày đất trị bệnh gì ?

Cây nở ngày đất thường được dân gian sử dụng để điều trị một số bệnh sau:

Bài thuốc chữa bệnh Gout, xương khớp

Gout và xương khớp là bệnh có ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng vận động của con người. Nếu tình trạng bệnh không được điều trị có thể gây biến chứng nguy hiểm làm suy giảm vận động, thậm chí có thể gây teo cơ, bại liệt. 

Để điều trị người bệnh có thể áp dụng bài thuốc từ dược liệu nở ngày đất sau:

Sử dụng cây nở ngày đất (dùng toàn bộ phần rễ, thân, lá) 30g - 70g đem sắc cùng với 2 lít nước. Sắc thuốc trên lửa nhỏ đến khi cạn còn 1 lít thì dùng uống thay trà hoặc nước uống hàng ngày. 

Kiên trì sử dụng thuốc hàng ngày giúp giảm triệu chứng nhức mỏi, sưng phù cơ khớp rất hiệu quả. Từ đó người bệnh có thể dễ dàng vận động hơn và không bị đau cứng khớp khi di chuyển nhiều.

Bài thuốc hoa nở ngày đất trị đau nhức xương khớp rất hiệu quả
Bài thuốc hoa nở ngày đất trị đau nhức xương khớp rất hiệu quả

Bài thuốc chữa bệnh huyết áp, tim mạch

Huyết áp và tim mạch là bệnh thường gặp trong cuộc sống, đặc biệt là ở người già. Tình trạng này có thể dẫn đến biến chứng đột quỵ, đe dọa tính mạng con người. Để ngăn chặn có thể sử dụng bài thuốc từ cây nở hoa ngày đất sau:

Dùng 50g cây nở ngày đất khô đun cùng 1 lít nước dùng uống nóng để trị bệnh. Các thành phần có trong dược liệu giúp thanh lọc cơ thể và điều hòa huyết áp, tim mạch rất tốt. Do đó, sử dụng bài thuốc từ 10 - 20 ngày trở lên để có hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc chữa bệnh cảm cúm

Nước ta nằm trong khu vực nhiệt đới ẩm gió mùa nên thời tiết thay đổi thất thường, có lượng mưa nhiều nên tạo điều kiện cho các tác nhân gây cảm cúm, cảm mạo phát triển. Tình trạng bệnh thường kèm theo triệu chứng ho, sốt, đau đầu, chóng mặt,... Các triệu chứng cảm cúm gây ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Để điều trị bệnh nên sử dụng bài thuốc sau:

  • Bài thuốc 1: Dùng 50g cây nở ngày đất khô sắc cùng với 1 lít nước. Uống nước thuốc hàng ngày, mỗi ngày 1 thang các triệu chứng cảm cúm sẽ giảm nhanh chóng.
  • Bài thuốc 2: Sử dụng cây nở hoa ngày đất và lá tía tô mỗi loại 20g sắc với 1 lít nước. Sắc nước thuốc đến khi còn 1/2 thì uống để trị bệnh.

Bài thuốc trị bệnh tiểu đường

Các thành phần trong cây nở ngày đất có thể điều hòa lượng đường huyết trong cơ thể và cải thiện chứng bệnh tiểu đường. Cách dùng như sau:

  • Cách 1: Sử dụng lá cây sấy khô đem pha với nước nóng như pha trà bình thường, hoặc sắc nước để uống hàng ngày.
  • Cách 2: Dùng 100g cây nở hoa ngày đất kết hợp với 50g dây thìa canh. Đem các vị thuốc đun cùng với 1.5 lít nước, đến khi còn 0.75 lít thì chia ra uống nhiều lần trong ngày. 

Sử dụng các cách trị bệnh trên trong khoảng 5 tuần để các triệu chứng bệnh giảm hẳn. Để tăng hiệu quả bài thuốc, người bệnh nên có chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý.

Kiên trì sử dụng dược liệu, triệu chứng bệnh tiểu đường sẽ suy giảm nhanh chóng
Kiên trì sử dụng dược liệu, triệu chứng bệnh tiểu đường sẽ suy giảm nhanh chóng

Cải thiện giấc ngủ với cây nở ngày đất

Không chỉ là một vị thuốc quý giúp tăng cường sức khỏe, cây nở ngày đất còn được biết đến với khả năng an thần, mang lại giấc ngủ ngon và sâu hơn. Dưới đây là một số cách sử dụng đơn giản để tận dụng lợi ích này:

  • Ngâm rượu: Rễ cây nở ngày đất sau khi phơi khô, đem ngâm với rượu. Mỗi tối trước khi đi ngủ, uống một ly nhỏ để cải thiện tình trạng mất ngủ, khó ngủ.
  • Pha nước uống: Rễ cây khô tán thành bột mịn, sau đó pha với nước ấm và uống hàng ngày.
  • Thêm vào thức ăn: Bột củ cây nở ngày đất có thể trộn vào các món ăn hàng ngày, vừa tiện lợi vừa mang lại hiệu quả an thần nhẹ nhàng.

Cây nở ngày đất mua ở đâu? Giá bao nhiêu? Cách nhận biết dược liệu tốt

Giá cây hoa nở ngày đất trên thị trường dao động từ 120.000 - 170.000 VNĐ/ 1kg tùy các cơ sở phân phối dược liệu.

Giá thành dược liệu không cao, có thể dễ dàng mua ở nhà thuốc. Tuy nhiên trên thị trường có rất nhiều sản phẩm dược liệu giả, kém chất lượng. Để đảm bảo chọn mua được dược liệu nở hoa ngày đất có chất lượng tốt người bệnh cần:

  • Lựa chọn mua ở các nhà thuốc hoặc điểm phân phối dược liệu uy tín.
  • Dược liệu phải còn mới, có nguồn gốc rõ ràng và không bị ẩm mốc, mối mọt.
  • Cây nở ngày đất hoa màu trắng mới có tác dụng trị bệnh, vì vậy cần tránh mua các loại cây hoa màu xanh, đỏ, tím. Vì cây có hoa màu khác chỉ dùng để làm cảnh, không dùng chữa bệnh.

Dược liệu sau khi phơi khô
Dược liệu sau khi phơi khô

Lưu ý khi sử dụng cây nở ngày đất

Những lưu ý giúp trị bệnh bằng cây nở hoa ngày đất mang lại hiệu quả cao là:

  • Lựa chọn đúng loại cây có hoa màu trắng mới có chứa thành phần dược tính cao giúp giảm triệu chứng bệnh hiệu quả.
  • Cây thuộc nhóm thanh nhiệt, giải độc nên cần sử dụng đúng liều lượng và theo dõi những biểu hiện trên cơ thể. Nếu cơ thể có biểu hiện tiêu chảy, hư hàn thì ngưng dùng thuốc và đến ngay các cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
  • Phụ nữ có thai và đang cho con bú tuyệt đối không được sử dụng loại dược liệu này vì sẽ dẫn đến tình trạng sảy thai hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
  • Cây tươi có thành phần Nitơ hóa lỏng gây độc cho cơ thể. Nếu sử dụng quá liều sẽ gặp tình trạng run cơ, choáng váng, hoa mắt, tinh thần suy sụp, mất phương hướng nhận định,... Nếu dùng trên 200g cây ngày đất tươi 1 ngày có thể gây ra những rối loạn mãn tính ở thận. 
  • Nên dùng cây hoa nở ngày đất đã phơi khô hoặc đã qua sao vàng để trị bệnh. Vì qua quá trình sơ chế đã giảm thiểu được những độc tính có trong dược liệu, và giúp cơ thể dễ hấp thụ hơn.

Cây nở ngày đất có chứa thành phần độc tố gây nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, người bệnh cần tìm hiểu rõ các đặc tính và cách sử dụng dược liệu này để mang lại hiệu quả trị bệnh cao. Nếu không chắc chắn, hãy nhờ cậy đến các bác sĩ, chuyên gia dược liệu trước khi tự ý sử dụng tại nhà.


Dược liệu liên quan

Cát sâm là một dược liệu quý sở hữu nhiều công dụng tốt cho sức khỏe