Nổi Mẩn Đỏ Ngứa Ở Chân Là Dấu Hiệu Bệnh Gì? Cách Xử Lý Nhanh Chóng

Nổi mẩn đỏ ngứa ở chân là dấu hiệu của bệnh gì?

Nổi mẩn đỏ ngứa ở chân hoặc tay gây khó chịu trên da là tình trạng thường gặp. Tùy vào nguyên nhân gây bệnh và cơ địa từng người mà các nốt mẩn đỏ sẽ có đặc điểm, kích thước, mức độ ngứa và vùng da bị ảnh hưởng khác nhau.

Các nốt mẩn đỏ ngứa ở chân có thể do vùng da chân bị kích ứng khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như côn trùng, hóa chất,... hoặc có thể do các bệnh lý da liễu, bệnh lý mãn tính khác gây ra như: 

1. Bệnh mề đay mẩn ngứa

Mẩn ngứa ở chân do nổi mề đay có thể do mang giày dép quá chật da chân bị ma sát, tiếp xúc với mỹ phẩm, mủ thực vật, côn trùng,...

Triệu chứng của bệnh là tình trạng nổi mẩn ngứa ở chân, các sẩn ngứa có màu đỏ hoặc hồng nhạt, gây ngứa ngáy, châm chích, đau rát trên da. Các nốt mẩn đỏ do mề đay có thể khởi phát và tự khỏi trong một thời gian ngắn, khoảng vài giờ hoặc vài ngày. Tuy nhiên với các tình trạng mãn tính bệnh sẽ lâu khỏi hơn.

2. Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là một trong bệnh da liễu phổ biến, dễ gây nổi mẩn đỏ ngứa ở chân, vị trí có khả năng tiếp xúc cao. Triệu chứng của bệnh là trên da xuất hiện các vùng da tổn thương có màu hồng, hồng nhạt, viêm ngứa, bong tróc và các mụn nước li ti,... Một số trường hợp người bệnh có thể bị nổi mẩn đỏ ở chân nhưng không ngứa.

Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh là do vùng da chân có tiếp xúc với một số tác nhân gây kích ứng như:

• Hóa chất như dung dịch tẩy rửa, làm sạch: thuốc tẩy, nước rửa chén, bột giặt,...
• Mỹ phẩm trang điểm, chăm sóc da, nước hoa có thành phần gây kích ứng cho da
• Phấn hoa, phấn từ côn trùng, côn trùng đốt, nhựa thực vật
• Dị ứng với một số loại thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm,...

3. Nấm da chân

Nấm da chân là dạng bệnh nhiễm trùng da bàn chân do nấm. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và thường lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp, đồ vật nhiễm nấm (khăn tắm, tất chân,...).

Biểu hiện của bệnh là trên da xuất hiện mảng màu đỏ có vảy, mụn nước màu đỏ li ti, người bệnh thấy đau và ngứa rát, chảy máu và nứt da. Ở trường hợp nặng, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường có thể gây lở loét bàn chân, tổn thương do mụn mủ, mụn đỏ,... 

Nấm da chân thường phát triển mạnh ở những kẽ giữa các ngón chân, lòng bàn chân, mu bàn chân. Nguyên nhân có thể do mang giày dép chật; mồ hôi chân quá nhiều; chân tiếp xúc nhiều với điều kiện ẩm ướt hoặc mắc các bệnh tiểu đường, suy giảm hệ miễn dịch.

4. Viêm nang lông

Viêm nang lông hay còn gọi là viêm lỗ chân lông là bệnh da liễu do các vi khuẩn, vi nấm gây ra tại nang lông. Bệnh thường xuất hiện ở vùng da chân, tay, mông, đùi,... Mặc dù không gây nguy hiểm nhưng nếu không sớm điều trị bệnh có thể gây ra các tình trạng viêm da nặng hơn và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Triệu chứng của bệnh là  da chân nổi các nốt mẩn đỏ, sần sùi, ngứa rát và sưng viêm. Trường hợp nặng, các lông mọc ngược hoặc xoắn thành bên trong nốt mẩn, có dịch mủ hoặc nhọt.Bệnh dễ bùng phát khi gặp điều kiện thời tiết nóng ẩm, môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi độc hại.

5. Bệnh tổ đỉa/chàm tổ đỉa

Chàm tổ đỉa là biến thể đặc biệt của bệnh chàm - thuộc nhóm bệnh viêm da mãn tính, dễ gây nổi mẩn đỏ ngứa ở chân. Bệnh không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng có xu hướng tái phát nhiều lần, gây ngứa ngáy, khó chịu và tổn thương da.

Bạn có thể nhận biết một số triệu chứng lâm sàng như:

• Giai đoạn đầu xuất hiện các nốt mẩn đỏ, gây ngứa dữ dội, mọc thành từng cụm ở lòng bàn chân, lòng bàn tay.
• Sau đó sẽ xuất hiện các mụn nước dày cứng nằm sâu bên dưới da, khó vỡ. Mụn nước có kích thước từ 1-2 mm hoặc to hơn.
• Sau vài tuần mụn nước tự vỡ, vùng da tổn thương xuất hiện lớp vảy màu vàng.

Chàm tổ đỉa có xu hướng bùng phát chủ yếu vào mùa xuân hè, khi gặp các yếu tố kích thích như tiết nhiều mồ hôi, người bị nấm chân, cơ địa da dị ứng hóa chất và thuốc. 

6. Bệnh ghẻ lở

Nổi mẩn đỏ ngứa ở chân rất có thể là biểu hiện của bệnh ghẻ lở - một dạng nhiễm trùng da. Nguyên nhân gây bệnh là do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei, thường trú ngụ ở lớp thượng bì da và đẻ trứng tại các lớp trong da, gây nổi mụn đỏ, ngứa rát.

Ngoài ra, bệnh có thể gây ra bởi một số nguyên nhân như:

• Môi trường sống ẩm ướt, không sạch sẽ
• Vệ sinh cá nhân kém
• Người bị suy giảm hệ miễn dịch, mắc bệnh HIV, bệnh bạch cầu, ung thư hạch.

Sau 2 - 6 tuần ký sinh trùng tấn công vào da, các triệu chứng của bệnh ghẻ sẽ xuất hiện. Với những người bị tái nhiễm ghẻ thì các triệu chứng xuất hiện ngay trong 1 - 4 ngày:

• Da nổi mẩn, sưng đỏ: Ở những vùng da ký sinh trùng đào hang đẻ trứng sẽ nổi nốt mụn đỏ chứa dịch bên trong
• Ngứa ngáy: Là triệu chứng điển hình của bệnh, đặc biệt tình trạng này sẽ dữ dội, khó chịu hơn vào ban đêm.
• Xuất hiện vết loét trên da: Vùng da bị bệnh thường ngứa ngáy dữ dội, khi gãi nhiều sẽ khiến da bị tổn thương, viêm loét. Các vết loét sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng da.
• Sốt: Ở một số trường hợp vùng mắc bệnh bị nhiễm khuẩn nặng có thể gây sốt.

Bệnh ghẻ rất dễ lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người bệnh. Đặc biệt, ở những môi trường đông người như: trường học, phòng tập,... thì tần suất lây nhiễm rất cao và nhanh chóng.

7. Bệnh vảy nến

Bệnh vảy nến thuộc nhóm bệnh lý da liễu mãn tính, được hình thành từ các vùng da chết không bị đào thải trên cơ thể như: Đầu gối, khuỷu tay, kẽ ngón chân, móng chân,...

Triệu chứng điển hình của vảy nến như:

• Xuất hiện các mảng trắng đục: Trên vùng da bị vảy nến có rất nhiều mảng trắng như những lớp vảy. Những lớp vảy này thực chất là lớp sừng da bị bong tróc, chồng chất lên nhau.
• Ngứa da dữ dội: Vùng da bị vảy nến sẽ cực kỳ ngứa ngáy, gây khó chịu và ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh. Một số trường hợp người bị vảy nến ở chân có thể không gây ngứa. 
• Nổi mẩn đỏ trên da: Là dấu hiệu dễ gặp nhất, vùng da chân bị ngứa nổi mẩn đỏ, da khô ráp. Tùy vào kích cỡ của vùng nhiễm bệnh mà mảng đỏ nhiều hay ít.
• Mụn mủ gây viêm nhiễm da: Trường hợp nhiễm bệnh nặng trên vùng da xuất hiện vảy nến thường có mụn mủ. Nếu mụn mủ vỡ sẽ gây viêm nhiễm trên da. 

Bệnh vảy nến kéo dài sẽ dẫn tới viêm khớp, cứng khớp, biến dạng khớp gây khó khăn khi đi lại. Nguyên nhân gây bệnh hiện chưa rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy, bệnh có thể gây ra do một số yếu tố như: Di truyền, nhiễm khuẩn ở da, tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ, tiếp xúc hóa chất,...

8. Viêm da cơ địa

Nổi mẩn đỏ ngứa ở chân cũng là một trong những biểu hiện phổ biến của bệnh lý viêm da cơ địa. Đây là tình trạng viêm nhiễm mãn tính trên da và có thể xuất hiện  trên da toàn thân, chân, tay, mặt,... Bệnh có thể xuất hiện từ nhỏ và phát triển khi trưởng thành. Một số ít trường hợp có thể mắc bệnh khi trưởng thành.

Triệu chứng viêm da cơ địa điển hình gồm:

• Các nốt mẩn đỏ, mụn nước nổi ở trên chân. Khi mụn vỡ do gãi ngứa nhiều sẽ làm chảy dịch vàng và tổn thương sâu
• Ngứa da dữ dội, đặc biệt là về đêm
• Da sần khô, bong tróc, nứt nẻ

Nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm da cơ địa gồm: yếu tố di truyền, người có tiền sử mắc bệnh hen phế quản, viêm mũi dị ứng, sức đề kháng kém; thường xuyên tiếp xúc hóa chất,... Bệnh dễ tái phát nhiều lần và ảnh hưởng đến sinh hoạt, thẩm mỹ làn da của người bệnh.

9. Lupus ban đỏ hệ thống

Lupus ban đỏ hệ thống thuộc nhóm bệnh tự miễn do hệ thống miễn dịch mất khả năng phân biệt giữa các nguyên bên ngoài và tự kháng nguyên.

Thời gian dài, bệnh gây tổn thương đến cả các cơ quan nội tạng bên trong cơ thể như: tim, gan, thận, xương khớp,... Dấu hiệu của bệnh là tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa ở trên da: lòng bàn chân/tay, mặt, cổ,... Kèm một số triệu chứng như sốt, mệt mỏi, đau nhức xương khớp và mất khả năng nhận thức tạm thời.

10. Mẩn đỏ do nóng gan, suy giảm chức năng gan

Mẩn ngứa do gan thường xảy ra khi chức năng thải độc gan gặp vấn đề, khả năng thanh nhiệt thải độc cho cơ thể bị kém đi. Sự tích tụ chất độc trong cơ thể lâu ngày sẽ hình thành biểu hiện:

• Xuất hiện nốt mẩn đỏ, mụn nhọt gây ngứa rát trên da.
• Cơ thể mệt mỏi, khó chịu, nóng bức
• Ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi

Bệnh thường gặp ở những người có tiểu sử bệnh lý gan từ trước và dễ bùng phát khi thời tiết nắng nóng, oi bức mùa hè, môi trường ô nhiễm.

Chẩn đoán bệnh bằng cách nào?

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát kỹ vùng da bị mẩn ngứa, đánh giá các đặc điểm như:

• Vị trí, kích thước, hình dạng của các mảng mẩn đỏ
• Màu sắc của mảng mẩn (đỏ tươi, đỏ sẫm, hồng nhạt,...)
• Các triệu chứng đi kèm như sưng, phù nề, mụn nước, bong tróc da,...

Khai thác bệnh sử:

• Thời gian xuất hiện mẩn ngứa
• Các yếu tố khởi phát hoặc làm nặng thêm triệu chứng (ví dụ: tiếp xúc hóa chất, côn trùng đốt, thức ăn,...)
• Tiền sử dị ứng, các bệnh lý da liễu khác
• Các thuốc đang sử dụng

Xét nghiệm bổ sung:

• Xét nghiệm tế bào da: Giúp phát hiện các tác nhân gây bệnh như nấm, vi khuẩn, ký sinh trùng.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm nhiễm, chức năng gan, thận, phát hiện các bệnh lý tự miễn.
• Test lẩy da (Patch test): Kiểm tra phản ứng dị ứng với các chất thường gặp.

Chăm sóc và phòng tránh nổi mẩn đỏ ngứa ở chân

Tình trạng chân bị ngứa nổi mẩn đỏ có thể tái phát nhiều lần nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với nguồn gây kích ứng hoặc không điều trị bệnh. Bên cạnh đó, phần da chân bị ngứa nổi mẩn đỏ cần có chế độ chăm sóc, phục hồi da tránh để lại vết sần, sẹo trên da.

Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc da và phòng tránh bệnh được chuyên gia da liễu chia sẻ:

• Vệ sinh da sạch sẽ mỗi ngày, không ngâm người quá lâu trong nước và không tắm nước quá nóng.
• Không sử dụng các sản phẩm làm sạch da chứa chất tẩy mạnh. Chỉ nên sử dụng sản phẩm có thành phần tự nhiên, dịu nhẹ cho da nhạy cảm.
• Tránh hoặc hạn chế tối đa tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng da như hóa mỹ phẩm, chất tẩy rửa,... Nếu phải tiếp xúc thì đeo đồ bảo hộ cho da.
• Bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin, chất khoáng cho cơ thể như trái cây, rau củ giúp nâng cao sức đề kháng cho làn da.
• Bổ sung nhiều nước hơn, có thể sử dụng thêm các loại nước ép hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị mẩn ngứa.
• Không làm trầy sát và gãi sờ vào vùng da mẩn đỏ ngứa ở chân vì sẽ khiến da tổn thương nặng hơn, có thể xoa nhẹ lên vị trí ngứa.
• Nên mặc quần áo thoáng mát; hạn chế trang phục chật, bó sát, không thấm hút mồ hôi.

Khi nào người bệnh cần gặp bác sĩ?

Mặc dù phần lớn trường hợp nổi mẩn đỏ ngứa ở chân có thể tự khỏi hoặc được kiểm soát bằng các biện pháp tại nhà, nhưng việc thăm khám bác sĩ là cần thiết khi:

• Triệu chứng kéo dài hoặc tái phát: Nếu tình trạng mẩn ngứa kéo dài hơn hai tuần, không thuyên giảm hoặc tái phát thường xuyên, có thể bạn đang gặp phải các bệnh lý tiềm ẩn như viêm da cơ địa, vảy nến, ghẻ...
• Triệu chứng nghiêm trọng: Mẩn ngứa kèm theo sưng phù, đau rát, chảy dịch, lở loét, sốt, nổi hạch,... có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng nặng.
• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Nếu mẩn ngứa gây khó chịu nghiêm trọng, ảnh hưởng đến giấc ngủ, công việc hoặc các hoạt động hàng ngày, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ điều trị.
• Tiền sử bệnh lý: Tiền sử dị ứng, hen suyễn, các bệnh lý về da hoặc các vấn đề sức khỏe khác là yếu tố quan trọng cần thông báo cho bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp.
• Nghi ngờ tiếp xúc với dị nguyên: Nếu nghi ngờ mẩn ngứa xuất hiện sau khi tiếp xúc với một chất nào đó (thực phẩm, hóa chất, côn trùng...), hãy đi khám để được xác định dị nguyên và hướng dẫn cách phòng tránh.

Các phương pháp điều trị nổi mẩn đỏ ngứa ở chân

ở chân sẽ cảm thấy rất khó chịu, tự ti bởi những vết trầy xước, mẩn đỏ, bong tróc trên da. Để điều trị dứt điểm tình trạng chân bị ngứa nổi mẩn đỏ, người bệnh nên chủ động bệnh ngay khi phát hiện dấu hiệu đầu tiên. Người bệnh có thể điều trị bệnh bằng cách sử dụng thuốc Tây hoặc các mẹo chữa dân gian tại nhà.

1. Chữa nổi mẩn đỏ ngứa ở chân bằng thuốc Tây y

Điều trị bệnh bằng thuốc Tây là phương pháp sử dụng các loại thuốc uống và bôi giúp giảm nhanh giảm triệu chứng ngứa, nổi mẩn đỏ trên da. Cách điều trị này đem lại tác dụng nhanh chóng, tiện lợi cho người bệnh. Tùy vào từng tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn một số loại thuốc như:

• Nhóm thuốc kháng sinh Histamin H1 (Promethazin, Cetirizine, Loratadine): có tác dụng giảm cơn ngứa, ngăn ngừa viêm sưng.
•  Thuốc corticoid dạng uống hoặc tiêm: được dùng trong trường hợp điều trị mẩn đỏ nghiêm trọng. Tuy nhiên, thuốc không dùng trong thời gian dài.
• Thuốc kháng sinh (Aczone): dùng trong trường hợp vùng da nổi mẩn bị nhiễm trùng, hỗ trợ giảm viêm sưng
• Kem dưỡng ẩm chứa thành phần lành tính A-derma, Eucerin, Bioderma, Vaseline,… có tác dụng làm dịu kích ứng trên da

Việc sử dụng các loại thuốc Tây điều trị nổi mẩn đỏ ngứa ở chân cần tuân theo hướng dẫn kê đơn của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng sử dụng thuốc vì có thể làm tăng nguy cơ biến chứng bệnh và có tác dụng phụ đi kèm. Đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai, sau sinh càng không nên tự sử dụng thuốc.

2. Chữa nổi mẩn đỏ ngứa ở chân bằng mẹo dân gian tại nhà

Trong trường hợp tình trạng mẩn đỏ vừa mới xuất hiện, ở mức độ nhẹ, bạn có thể áp dụng các biện pháp điều trị chân bị ngứa nổi mẩn đỏ bằng phương pháp tự nhiên:

• Sử dụng các loại lá để tắm như: Lá khế, lá chè xanh, lá kinh giới, ngải cứu,... Đem lá rửa sạch rồi cho vào nồi nấu nước tắm. Bạn nên tắm khi nước còn ấm và tắm 3-4 lần/tuần.
• Uống nước trà xanh, trà hoa cúc có tác dụng thanh nhiệt, giảm ngứa, giải độc.
• Đắp nha đam hoặc gừng tươi giảm ngứa: Rửa sạch và gọt bỏ phần bên ngoài của nha đam, gừng tươi. Sau đó thái mỏng nha đam/gừng thành những lát mỏng rồi đắp lên vùng da mẩn ngứa. Giữ yên hỗn hợp này trên da khoảng 10 - 15 phút rồi rửa sạch lại bằng nước. Lưu ý trước khi đắp cần vệ sinh da sạch sẽ bằng nước ấm. 

3. Đông y trị nổi mẩn đỏ ngứa ở chân

Đông y quan niệm, nổi mẩn đỏ ngứa ở chân thường do phong nhiệt, phong hàn, thấp nhiệt xâm nhập vào cơ thể hoặc do chức năng gan thận suy yếu, gây mất cân bằng âm dương, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông khí huyết. Cơ chế điều trị tập trung vào việc thanh nhiệt, giải độc, trừ phong, hoạt huyết, bổ gan thận, nhằm khôi phục sự cân bằng trong cơ thể và giảm triệu chứng ngứa ngáy khó chịu.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị nổi mẩn đỏ ngứa ở chân bằng Đông y:

Bài thuốc uống:

• Tiêu phong tán: Kinh giới 12g, phòng phong 12g, bạch chỉ 10g, thương nhĩ tử 10g, cam thảo 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, nước thuốc chia nhỏ để uống dễ hơn. Tác dụng tiêu phong tán nhiệt, trừ thấp, giảm ngứa.
• Hoàng liên giải độc thang: Hoàng liên 8g, hoàng cầm 12g, chi tử 10g, hoàng bá 10g, sài hồ 8g, long đởm thảo 12g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, nước thuốc chia nhỏ để uống dễ hơn. Tác dụng làm mát cơ thể, giải độc, tiêu viêm, giảm ngứa.
• Long đởm tả can thang: Long đởm thảo 16g, sài hồ 12g, hoàng cầm 10g, chi tử 8g, đại hoàng 6g (hậu hạ), mộc thông 6g, trạch tả 10g, xa tiền tử 10g, cam thảo 4g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, nước thuốc chia nhỏ để uống dễ hơn. Tác dụng thanh can nhiệt, lợi thấp, tiêu viêm, giảm ngứa.

Bài thuốc bôi ngoài da:

• Thanh đại cao: Đại hoàng 10g, hoàng bá 10g, khổ sâm 10g, long não 5g. Nghiền thành bột mịn, trộn với dầu vừng hoặc dầu dừa, bôi lên vùng da bị mẩn ngứa 2-3 lần/ngày. Tác dụng làm mát cơ thể, giải độc, tiêu viêm, giảm ngứa.
• Hoàng liên cao: Hoàng liên 10g, hoàng bá 10g, khổ sâm 10g. Nghiền thành bột mịn, trộn với dầu vừng hoặc dầu dừa, bôi lên vùng da bị mẩn ngứa 2-3 lần/ngày. Tác dụng tương tự thanh đại cao, nhưng tính hàn mạnh hơn.

Châm cứu: Châm cứu các huyệt sau:

• Huyết hải: Bổ huyết, hoạt huyết, tiêu viêm, giảm ngứa.
• Khúc trì: Thanh nhiệt, tiêu viêm, giảm ngứa, đặc biệt hiệu quả với mẩn ngứa do phong nhiệt.
• Hợp cốc: Thanh nhiệt, giải biểu, giảm đau, giảm ngứa.
• Tam âm giao: Điều hòa khí huyết, tăng cường chức năng gan, thận, giúp giảm mẩn ngứa do huyết nhiệt hoặc can thận âm hư.

Trên đây là những thông tin về tình trạng nổi mẩn đỏ ngứa ở chân và một số biện pháp điều trị. Nhưng trong trường hợp chân bị mẩn đỏ và ngứa lâu ngày không thuyên giảm đi kèm với triệu chứng nguy hiểm khác thì người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để khám và tiến hành điều trị dứt điểm.