Viêm vùng chậu khiến cơ quan sinh dục có những biểu hiện bất thường như vùng kín ngứa ngáy, đau âm ỉ bụng dưới, xuất huyết âm đạo,… Nếu các triệu chứng kéo dài trên 6 tháng, có thể bạn đã bị viêm vùng chậu mãn tính. Khi đó, chị em cần xác định nguyên nhân gây bệnh và hiểu rõ tình trạng sức khỏe của bản thân để trị bệnh hiệu quả.
Định nghĩa
Hiểu một cách đơn giản, viêm vùng chậu mãn tính là tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở các cơ quan sinh sản nữ trong vùng chậu, bao gồm tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng và các mô xung quanh. Thông thường, CPID là di chứng của những đợt viêm vùng chậu cấp tính không được điều trị dứt điểm, hoặc do nhiễm trùng âm ỉ, dai dẳng mà chị em không nhận biết được.
XEM THÊM: Nguyên nhân, triệu chứng gây bệnh viêm vùng chậu
Triệu chứng
Một trong những "mưu mẹo" của CPID là thường "ẩn mình" với các triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng, khiến chị em chủ quan và khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu chú ý, bạn vẫn có thể phát hiện một số dấu hiệu "tố cáo" căn bệnh này, chẳng hạn như:
- Đau vùng chậu dai dẳng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Cơn đau có thể âm ỉ, thỉnh thoảng xuất hiện, hoặc cũng có thể dữ dội, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Nhiều chị em thậm chí đã sống chung với cơn đau này trong nhiều năm mà không biết rõ nguyên nhân.
- Rối loạn kinh nguyệt: Kinh nguyệt của bạn có thể trở nên thất thường, khi thì đến sớm, khi thì đến muộn, lượng kinh nhiều hoặc ít, kèm theo đau bụng kinh dữ dội.
- Khí hư bất thường: Bạn có thể thấy khí hư ra nhiều hơn bình thường, có màu sắc và mùi lạ.
- Đau khi quan hệ: "Chuyện ấy" không còn là niềm vui mà trở thành nỗi ám ảnh vì cơn đau xuất hiện trong hoặc sau khi quan hệ.
- Các triệu chứng khác: Một số chị em có thể gặp phải các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rắt, sốt nhẹ, mệt mỏi...
Nguyên nhân
Vậy "thủ phạm" nào gây ra viêm vùng chậu mãn tính? Thường thì, CPID là hậu quả của viêm vùng chậu cấp tính không được điều trị kịp thời hoặc triệt để. Các vi khuẩn gây bệnh thường là những "kẻ lưu manh" lây truyền qua đường tình dục như Chlamydia trachomatis và Neisseria gonorrhoeae. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể "tiếp tay" cho CPID, chẳng hạn như:
- Nạo phá thai không an toàn: Các thủ thuật nạo phá thai không đảm bảo vệ sinh có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, từ đó gây viêm nhiễm.
- Đặt vòng tránh thai: Vòng tránh thai, nếu không được đặt đúng cách hoặc không được theo dõi định kỳ, cũng có thể là nguyên nhân gây viêm nhiễm.
- Các thủ thuật phụ khoa khác: Như sinh con, phẫu thuật tử cung... nếu không đảm bảo vô trùng cũng có thể tăng nguy cơ mắc CPID.
Biến chứng
Đừng chủ quan với viêm vùng chậu mãn tính, bởi nó có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và hạnh phúc của chị em:
- Vô sinh: Viêm nhiễm kéo dài có thể gây tắc ống dẫn trứng, dính tử cung, buồng trứng, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai. Đây là biến chứng đáng lo ngại nhất của CPID.
- Thai ngoài tử cung: Trứng đã thụ tinh không thể di chuyển đến tử cung mà lạc vào ống dẫn trứng hoặc buồng trứng, gây ra thai ngoài tử cung, đe dọa tính mạng của người mẹ.
- Đau vùng chậu mạn tính: Cơn đau âm ỉ, kéo dài có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, công việc và chất lượng cuộc sống của chị em.
- Ảnh hưởng tâm lý: Sống chung với bệnh tật và những biến chứng như vô sinh có thể khiến chị em cảm thấy stress, lo âu, thậm chí trầm cảm.
Chẩn đoán viêm vùng chậu mãn tính
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: Giúp xác định tình trạng nhiễm trùng và loại trừ các nguyên nhân khác như nhiễm trùng đường tiểu.
- Siêu âm vùng chậu: Quan sát hình ảnh chi tiết của các cơ quan sinh dục trong để phát hiện dấu hiệu bất thường như sưng tấy hoặc tổn thương.
- Xét nghiệm dịch âm đạo và cổ tử cung: Lấy mẫu dịch để xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Trong một số trường hợp cần hình ảnh chi tiết hơn, MRI có thể được sử dụng.
Đối tượng có nguy cơ mắc viêm vùng chậu mãn tính
- Phụ nữ có tiền sử nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI): Những người từng mắc các bệnh như chlamydia hoặc lậu có nguy cơ cao.
- Người quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ mà không dùng bao cao su làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn.
- Lịch sử nạo phá thai hoặc sinh đẻ nhiều lần: Tình trạng này có thể làm tổn thương các cơ quan sinh sản, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
- Phụ nữ từng trải qua các thủ thuật tử cung: Như đặt vòng tránh thai hoặc phẫu thuật vùng chậu.
Phòng ngừa viêm vùng chậu mãn tính
- Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục: Bao cao su giúp ngăn ngừa lây nhiễm bệnh qua đường tình dục.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ: Xét nghiệm định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Tránh nạo phá thai tại cơ sở không an toàn: Chỉ nên thực hiện các thủ thuật sinh sản tại các cơ sở y tế uy tín.
- Giữ vệ sinh cá nhân tốt: Đặc biệt trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc sau phẫu thuật sinh sản.
- Chăm sóc sau phẫu thuật hoặc can thiệp tử cung: Thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ để tránh nhiễm trùng.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
- Khi bệnh nhân có biểu hiện đau bụng dưới kéo dài mà không rõ nguyên nhân.
- Bệnh nhân phát hiện cơ thể tiết dịch âm đạo bất thường, có mùi khó chịu.
- Bệnh nhân cảm thấy đau khi quan hệ tình dục hoặc đi tiểu.
- Sốt, ớn lạnh đi kèm với đau vùng chậu.
- Không thể mang thai sau khi cố gắng trong một khoảng thời gian dài.
Phương pháp điều trị
Các phương pháp điều trị viêm vùng chậu mãn tính bao gồm điều trị bằng Tây y, Đông y và các biện pháp tại nhà.
Điều trị bằng Tây Y
Tây y là phương pháp điều trị chính trong viêm vùng chậu mãn tính, với các liệu pháp nhanh chóng và hiệu quả dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.
- Sử dụng kháng sinh:
- Doxycycline: Đây là loại kháng sinh thường được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn gây ra, bao gồm viêm vùng chậu. Nó có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả và được kê toa dùng trong 7-14 ngày.
- Metronidazole: Thuốc này thường được kết hợp với kháng sinh khác, như doxycycline, để tiêu diệt các loại vi khuẩn kỵ khí gây viêm nhiễm trong vùng chậu.
- Ceftriaxone: Đây là kháng sinh tiêm có tác dụng rộng, thường được sử dụng trong giai đoạn đầu điều trị viêm vùng chậu, đặc biệt trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc cần điều trị nhanh chóng.
- Phẫu thuật:
- Cắt bỏ áp-xe vùng chậu: Nếu việc điều trị bằng kháng sinh không thể tiêu diệt hoàn toàn ổ nhiễm trùng, phẫu thuật có thể được chỉ định để cắt bỏ áp-xe hoặc các mô bị tổn thương nặng.
- Thông vòi trứng: Trong trường hợp ống dẫn trứng bị tắc nghẽn do viêm nhiễm kéo dài, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật thông ống để khôi phục khả năng sinh sản.
- Cắt bỏ tử cung: Đây là giải pháp cuối cùng nếu các biện pháp khác không hiệu quả và tình trạng viêm nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân. Phẫu thuật này thường chỉ áp dụng cho những bệnh nhân không còn nhu cầu sinh sản.
- Điều trị hỗ trợ:
- Ibuprofen: Là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có tác dụng giảm đau và sưng viêm. Bệnh nhân có thể sử dụng để giảm triệu chứng đau nhức do viêm vùng chậu.
- Naproxen: Cũng là một loại NSAIDs, thuốc này được sử dụng rộng rãi để kiểm soát đau và viêm kéo dài, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong quá trình điều trị.
- Vật lý trị liệu: Ngoài sử dụng thuốc, liệu pháp vật lý trị liệu có thể hỗ trợ giảm đau vùng chậu, tăng cường lưu thông máu và cải thiện khả năng vận động của cơ thể.
Điều trị bằng Đông Y
Đông y điều trị viêm vùng chậu mãn tính theo hướng cân bằng cơ thể, tập trung vào việc loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng quát. Cách tiếp cận của Đông y thường đi từ việc nhận diện các yếu tố gây mất cân bằng trong cơ thể và sử dụng các phương pháp tự nhiên để điều chỉnh chúng.
Khí huyết ứ trệ
Trong Đông y, viêm vùng chậu mãn tính thường được cho là do khí huyết ứ trệ, không lưu thông đều đặn trong cơ thể, đặc biệt là ở vùng hạ vị. Tình trạng này khiến máu không được cung cấp đủ tới các cơ quan sinh sản, gây viêm nhiễm và đau nhức.
- Phương pháp giải quyết: Sử dụng thảo dược để hoạt huyết, tiêu ứ
- Hoàng bá: Là loại thảo dược có tác dụng tiêu viêm, thanh nhiệt và loại bỏ độc tố trong cơ thể. Hoàng bá giúp lưu thông khí huyết, giảm tình trạng ứ trệ và cải thiện tuần hoàn máu.
- Bạch truật: Giúp điều hòa khí huyết và tăng cường sức đề kháng của cơ thể, hỗ trợ điều trị các vấn đề viêm nhiễm.
- Đương quy: Có tác dụng bổ máu, cải thiện tuần hoàn, giúp cơ thể hồi phục và ngăn chặn tình trạng ứ trệ máu, từ đó giảm viêm nhiễm.
Thận khí hư tổn
Theo Đông y, thận khí yếu là một trong những nguyên nhân chính gây suy giảm chức năng sinh sản, dẫn đến viêm nhiễm vùng chậu. Khi thận khí suy yếu, khả năng bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và viêm nhiễm cũng bị suy giảm.
- Phương pháp giải quyết: Bổ thận, dưỡng khí
- Câu kỷ tử: Thảo dược này thường được sử dụng để bổ thận, dưỡng khí, giúp tăng cường khả năng miễn dịch và hỗ trợ phục hồi chức năng sinh sản.
- Nhục thung dung: Có tác dụng bổ thận tráng dương, tăng cường khí huyết, giúp giảm viêm nhiễm và hồi phục sức khỏe tổng quát.
- Hoài sơn: Thảo dược này không chỉ bổ thận mà còn có tác dụng tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, hỗ trợ sự lưu thông của khí huyết trong cơ thể.
Hàn thấp xâm nhập
Viêm vùng chậu mãn tính cũng có thể do hàn thấp, tức là sự xâm nhập của khí lạnh và ẩm vào cơ thể, làm giảm khả năng lưu thông máu và gây viêm nhiễm ở các cơ quan sinh sản.
- Phương pháp giải quyết: Tán hàn, trừ thấp
- Phụ tử: Là thảo dược có tác dụng làm ấm cơ thể, tán hàn, trừ thấp, giúp cải thiện tình trạng khí lạnh gây tắc nghẽn trong cơ thể.
- Quế chi: Thảo dược này có tác dụng tăng cường tuần hoàn máu, làm ấm cơ thể và tán hàn, giúp giảm viêm nhiễm và đau nhức vùng chậu.
- Ý dĩ: Có tác dụng lợi tiểu và trừ thấp, giúp loại bỏ khí ẩm và độc tố ra khỏi cơ thể, cải thiện tình trạng viêm vùng chậu do hàn thấp gây ra.
Nhiệt độc tích tụ
Nhiệt độc tích tụ trong cơ thể có thể gây viêm nhiễm và làm tình trạng viêm vùng chậu kéo dài. Khi cơ thể không thể loại bỏ được nhiệt độc, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh và gây tổn thương các cơ quan sinh sản.
- Phương pháp giải quyết: Thanh nhiệt, giải độc
- Kim ngân hoa: Là thảo dược nổi tiếng với khả năng thanh nhiệt, giải độc, và kháng khuẩn mạnh. Kim ngân hoa giúp loại bỏ nhiệt độc ra khỏi cơ thể, giảm viêm và tiêu diệt vi khuẩn.
- Liên kiều: Giúp giảm nhiệt, tiêu viêm và tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình điều trị viêm nhiễm mãn tính.
- Cam thảo: Không chỉ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mà còn hỗ trợ điều hòa khí huyết, tăng cường sức khỏe và phòng chống viêm nhiễm.
Điều trị tại nhà
Điều trị tại nhà bao gồm các biện pháp tự nhiên giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Nghỉ ngơi và duy trì lối sống khoa học lành mạnh:
- Đảm bảo giấc ngủ đủ giấc và tránh hoạt động gắng sức.
- Một chế độ ăn đủ chất, giàu các vitamin và khoáng chất sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Bạn hãy tập hạn chế căng thẳng, thử các phương pháp giảm stress và tập thể dục nhẹ nhàng như yoga.
- Chườm ấm và tắm nước ấm:
- Chườm ấm vùng bụng dưới giúp giảm đau và tăng cường tuần hoàn máu.
- Tắm nước ấm trong 15-20 phút mỗi ngày để giảm căng thẳng và đau nhức.
- Sử dụng tinh dầu:
- Tinh dầu oải hương và tràm trà có đặc tính kháng viêm tự nhiên.
- Có thể thoa tinh dầu lên bụng dưới hoặc sử dụng để hít thở giúp thư giãn.
XEM THÊM:
Câu trả lời là KHÔNG. Viêm vùng chậu gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai:
- Tắc vòi trứng: Viêm nhiễm làm tổn thương vòi trứng, gây tắc nghẽn, ngăn cản tinh trùng gặp trứng.
- Thai ngoài tử cung: Tình trạng trứng làm tổ ngoài tử cung, gây nguy hiểm tính mạng người mẹ.
- Sảy thai, sinh non: Viêm nhiễm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.
Vì vậy, điều trị dứt điểm viêm vùng chậu trước khi mang thai là vô cùng quan trọng. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng nghi ngờ viêm vùng chậu, hãy thăm khám bác sĩ ngay lập tức.