Viêm khớp ức sườn là tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương tại khớp giữa xương ức và các sườn, gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh. Đây là một bệnh lý thường gặp, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Người mắc bệnh thường gặp phải các triệu chứng như đau nhói ở vùng ngực, cảm giác căng tức hoặc khó thở khi vận động mạnh. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Định nghĩa và phân loại viêm khớp ức sườn
Viêm khớp ức sườn là tình trạng viêm ở các khớp giữa xương ức và các sườn, được gọi là khớp ức sườn. Những khớp này có chức năng giúp ngực di chuyển linh hoạt khi hít thở và vận động. Khi bị viêm, các khớp này có thể gây đau đớn và hạn chế chuyển động của cơ thể. Viêm khớp ức sườn thường xảy ra ở những người có thói quen vận động mạnh hoặc những người lớn tuổi. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ chấn thương đến các vấn đề liên quan đến viêm nhiễm hoặc rối loạn tự miễn.
Phân loại viêm khớp ức sườn có thể chia theo nguyên nhân và mức độ tổn thương. Viêm khớp do chấn thương là một trong những nguyên nhân phổ biến, thường xảy ra khi có tai nạn hoặc các tác động trực tiếp vào vùng ngực. Ngoài ra, viêm khớp ức sườn cũng có thể do các bệnh lý viêm như viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh lý tự miễn. Dựa vào mức độ viêm và tổn thương của khớp, bệnh có thể được phân chia thành các giai đoạn cấp tính và mạn tính.
Triệu chứng viêm khớp ức sườn
Triệu chứng chính của viêm khớp ức sườn là đau nhói hoặc đau âm ỉ ở vùng ngực, đặc biệt là ở các khớp giữa xương ức và sườn. Cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh ho, hít thở sâu, hoặc thực hiện các cử động xoay người. Người bệnh có thể cảm thấy cứng và khó di chuyển ở vùng ngực, đôi khi kèm theo cảm giác căng tức hoặc khó thở. Trong trường hợp viêm khớp ức sườn nặng, cơn đau có thể lan rộng ra vùng lưng và vai, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Ngoài đau đớn, các triệu chứng khác có thể bao gồm sưng nhẹ tại khu vực khớp bị viêm, đặc biệt khi có tổn thương. Trong một số trường hợp, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ hoặc mệt mỏi. Những triệu chứng này thường kéo dài và tái phát, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân gây viêm khớp ức sườn
Viêm khớp ức sườn có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các yếu tố chính có thể góp phần vào sự hình thành và phát triển của bệnh:
-
Chấn thương hoặc va chạm: Một trong những nguyên nhân phổ biến là các chấn thương trực tiếp vào vùng ngực, như tai nạn giao thông hoặc va đập mạnh trong các hoạt động thể thao. Những tác động này có thể làm tổn thương các khớp ức sườn, gây viêm và đau đớn.
-
Các bệnh lý viêm nhiễm: Viêm khớp ức sườn cũng có thể là hệ quả của các bệnh lý viêm nhiễm như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống hay các bệnh tự miễn khác. Trong những trường hợp này, hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các khớp, dẫn đến viêm nhiễm.
-
Mắc bệnh lý tự miễn: Các bệnh lý như viêm khớp vẩy nến, viêm khớp gout, và các rối loạn tự miễn có thể gây ra tình trạng viêm ở các khớp ức sườn. Các bệnh này khiến hệ miễn dịch tấn công chính các tế bào khớp, dẫn đến sưng và đau.
-
Lão hóa và thoái hóa: Khi tuổi tác tăng lên, các khớp trong cơ thể có xu hướng bị thoái hóa và mất dần khả năng linh hoạt. Điều này cũng ảnh hưởng đến các khớp ức sườn, gây ra sự thoái hóa, viêm và làm giảm chức năng của khớp.
-
Căng thẳng cơ học hoặc vận động quá mức: Những người tham gia vào các hoạt động thể thao nặng hoặc có công việc đòi hỏi phải dùng sức nhiều cũng dễ mắc phải tình trạng viêm khớp ức sườn do sự căng thẳng cơ học kéo dài hoặc vận động không đúng cách.
Đối tượng dễ mắc viêm khớp ức sườn
Viêm khớp ức sườn không phân biệt độ tuổi, nhưng một số đối tượng sau đây có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:
-
Người lớn tuổi: Khi bước vào giai đoạn lão hóa, các khớp và mô liên kết trong cơ thể dần bị thoái hóa, giảm khả năng đàn hồi và dễ bị tổn thương. Việc này làm tăng khả năng mắc viêm khớp ức sườn ở người già.
-
Người hoạt động thể thao mạnh: Các vận động viên hoặc những người thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao có cường độ cao, đặc biệt là những môn yêu cầu lực tác động mạnh vào vùng ngực, như cử tạ, bóng đá, hoặc võ thuật, dễ bị chấn thương và viêm khớp ức sườn.
-
Người có bệnh lý tự miễn: Những người mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hoặc các bệnh lý tự miễn khác có nguy cơ cao bị viêm khớp ức sườn do hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các khớp xương.
-
Người làm việc nặng nhọc: Những người lao động trong các ngành nghề đòi hỏi mang vác hoặc làm việc nặng thường xuyên, chẳng hạn như công nhân xây dựng, nông dân, hoặc những người làm việc trong môi trường gập người hoặc mang vác đồ vật lớn, có thể gặp phải tình trạng viêm khớp ức sườn do áp lực cơ học liên tục lên vùng ngực.
-
Người có thói quen xấu trong sinh hoạt: Các thói quen như ngồi lâu một chỗ, tư thế xấu khi làm việc hoặc khi ngủ cũng có thể dẫn đến việc khớp ức sườn bị căng thẳng, tạo ra viêm nhiễm.
Những đối tượng này cần chú ý đến việc duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh và thăm khám định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến viêm khớp ức sườn.
Biến chứng viêm khớp ức sườn
Nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả, viêm khớp ức sườn có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Những biến chứng phổ biến bao gồm:
-
Giảm khả năng vận động: Viêm khớp ức sườn có thể làm cho các khớp bị cứng, hạn chế sự linh hoạt của vùng ngực. Điều này gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như hít thở sâu, cúi người hoặc xoay trở, làm giảm khả năng vận động của cơ thể.
-
Đau kéo dài: Nếu tình trạng viêm không được kiểm soát, cơn đau có thể kéo dài và trở nên mãn tính, gây khó khăn trong việc sinh hoạt bình thường. Cảm giác đau đớn này không chỉ xuất hiện khi di chuyển mà còn có thể xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi.
-
Khó thở: Khi các khớp ức sườn bị viêm và cứng lại, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc hít thở sâu. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến những người có bệnh lý hô hấp hoặc người lớn tuổi, khiến cho việc thở bình thường trở nên khó khăn hơn.
-
Vấn đề về tim mạch: Viêm khớp ức sườn đôi khi có thể tạo ra cảm giác đau ngực tương tự như cơn đau thắt ngực, khiến người bệnh hoang mang và lo sợ rằng đó là dấu hiệu của các vấn đề về tim mạch. Điều này có thể dẫn đến sự lo lắng không cần thiết và ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh.
-
Viêm nhiễm lan rộng: Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm khớp ức sườn có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc viêm lan rộng sang các vùng xung quanh, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm phổi hoặc viêm màng tim.
Việc phát hiện sớm và điều trị viêm khớp ức sườn giúp ngăn ngừa các biến chứng này và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.
Chẩn đoán viêm khớp ức sườn
Chẩn đoán chính xác viêm khớp ức sườn là bước quan trọng trong việc điều trị và kiểm soát bệnh. Các phương pháp chẩn đoán phổ biến được áp dụng bao gồm:
-
Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thăm khám cơ thể người bệnh, đặc biệt là vùng ngực và các khớp ức sườn, để kiểm tra các dấu hiệu đau, sưng, và khả năng vận động. Khi ấn nhẹ vào các khớp này, người bệnh có thể cảm thấy đau nhói, điều này là dấu hiệu của viêm khớp ức sườn.
-
Xét nghiệm hình ảnh: Để xác định rõ mức độ tổn thương của các khớp và loại trừ các bệnh lý khác, bác sĩ có thể yêu cầu làm các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI). Các xét nghiệm này giúp đánh giá tình trạng viêm, sưng tấy và sự thoái hóa của các khớp.
-
Xét nghiệm máu: Trong trường hợp nghi ngờ viêm khớp ức sườn do các bệnh lý tự miễn hoặc viêm nhiễm, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số viêm (như tốc độ máu lắng, C-reactive protein) hoặc tìm dấu hiệu của các bệnh tự miễn (như yếu tố dạng thấp, ANA).
-
Thử nghiệm chức năng hô hấp: Để xác định ảnh hưởng của viêm khớp ức sườn đối với khả năng hô hấp, bác sĩ có thể yêu cầu thử nghiệm chức năng hô hấp để đánh giá khả năng hít thở sâu của người bệnh, từ đó giúp xác định mức độ ảnh hưởng của bệnh đến phổi và hệ hô hấp.
Chẩn đoán chính xác là yếu tố quan trọng để xây dựng phương pháp điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến viêm khớp ức sườn.
Khi nào cần gặp bác sĩ về viêm khớp ức sườn
Viêm khớp ức sườn có thể gây đau đớn và khó chịu, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần gặp bác sĩ ngay:
-
Cơn đau không thuyên giảm: Nếu cơn đau tại vùng ngực, đặc biệt là ở khu vực khớp ức sườn, kéo dài hoặc không giảm sau một thời gian nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc giảm đau, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác.
-
Đau ngực dữ dội: Nếu bạn cảm thấy đau ngực đột ngột và dữ dội, đặc biệt là đau nhói hoặc đau lan sang vai, lưng, hoặc cánh tay, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn như đau thắt ngực hoặc bệnh tim mạch. Cần đi khám ngay lập tức để được kiểm tra kỹ lưỡng.
-
Khó thở hoặc khó khăn khi hít thở sâu: Viêm khớp ức sườn có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của các khớp ngực, dẫn đến khó thở hoặc cảm giác nghẹt thở khi cố gắng hít thở sâu. Nếu triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn nên đi thăm khám để tránh các vấn đề hô hấp.
-
Sưng hoặc đỏ ở vùng ngực: Nếu khớp ức sườn bị sưng hoặc có dấu hiệu đỏ, đặc biệt là kèm theo sốt, đây có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng, và cần sự can thiệp y tế ngay.
-
Các triệu chứng đi kèm với các bệnh lý tự miễn: Nếu bạn đã có tiền sử mắc các bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus, và cảm thấy cơn đau hoặc tình trạng viêm ở khớp ức sườn xuất hiện hoặc tái phát, việc gặp bác sĩ là cần thiết để kiểm soát tình trạng bệnh.
Việc thăm khám bác sĩ kịp thời không chỉ giúp xác định chính xác nguyên nhân gây đau mà còn giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng sau này.
Phòng ngừa viêm khớp ức sườn
Mặc dù không thể hoàn toàn tránh được viêm khớp ức sườn, nhưng bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh hoặc làm giảm các triệu chứng nếu đã bị viêm:
-
Tránh chấn thương vùng ngực: Để phòng ngừa viêm khớp ức sườn, cần tránh các tai nạn hoặc va chạm mạnh vào vùng ngực. Trong các hoạt động thể thao hoặc lao động, việc đeo bảo hộ bảo vệ cơ thể, đặc biệt là vùng ngực, là rất quan trọng.
-
Duy trì tư thế đúng: Tư thế xấu, đặc biệt khi ngồi làm việc lâu dài, có thể gây áp lực lên các khớp ức sườn. Hãy duy trì tư thế đúng khi ngồi và đứng, tránh cúi người quá lâu hoặc nâng vật nặng không đúng cách để giảm thiểu căng thẳng lên vùng ngực.
-
Tập luyện thể dục đều đặn: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng, đặc biệt là các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh cho cơ ngực và vùng vai, có thể giúp duy trì sự linh hoạt và giảm nguy cơ chấn thương vùng khớp ức sườn. Tuy nhiên, cần tránh các bài tập có cường độ quá cao hoặc sai kỹ thuật.
-
Điều trị các bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, lupus hoặc các bệnh lý tự miễn khác cần điều trị và kiểm soát tình trạng bệnh của mình để giảm nguy cơ viêm khớp ức sườn. Điều này giúp tránh tình trạng bệnh tiến triển và gây tổn thương cho các khớp.
-
Giảm căng thẳng và mệt mỏi: Căng thẳng và mệt mỏi kéo dài có thể làm tăng nguy cơ bị viêm khớp. Vì vậy, việc duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, nghỉ ngơi đầy đủ và giảm căng thẳng sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa các vấn đề về khớp.
Thông qua những biện pháp phòng ngừa đơn giản này, bạn có thể giúp bảo vệ sức khỏe khớp ức sườn và duy trì một cơ thể khỏe mạnh, linh hoạt.
Phương pháp điều trị viêm khớp ức sườn
Việc điều trị viêm khớp ức sườn sẽ được áp dụng tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, nguyên nhân gây bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Các phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm sử dụng thuốc, vật lý trị liệu và trong một số trường hợp có thể cần phẫu thuật. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
Điều trị bằng thuốc Tây y
Khi viêm khớp ức sườn gây đau đớn và sưng tấy, việc sử dụng thuốc là phương pháp nhanh chóng và hiệu quả để giảm các triệu chứng. Dưới đây là các nhóm thuốc thường được sử dụng:
-
Thuốc giảm đau không kê đơn: Các thuốc giảm đau như Paracetamol hoặc Ibuprofen giúp giảm cơn đau nhẹ và trung bình. Ibuprofen cũng có tác dụng kháng viêm, giúp giảm sưng tấy tại khớp.
-
Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Các thuốc như Diclofenac hoặc Naproxen được sử dụng để giảm đau và viêm hiệu quả hơn, giúp làm dịu các triệu chứng viêm khớp ức sườn. Tuy nhiên, các thuốc này cần được sử dụng dưới sự chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ như tổn thương dạ dày.
-
Thuốc corticosteroid: Trong trường hợp viêm khớp ức sườn nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc corticosteroid như Prednisolone để giảm viêm mạnh mẽ hơn. Các thuốc này giúp giảm nhanh chóng các triệu chứng viêm nhưng cần được sử dụng trong thời gian ngắn để tránh tác dụng phụ lâu dài.
-
Thuốc giãn cơ: Nếu viêm khớp gây căng cơ và co thắt cơ xung quanh khớp, thuốc giãn cơ như Methocarbamol có thể được chỉ định để giúp làm giảm tình trạng căng cứng và đau cơ.
Thuốc Tây y giúp giảm đau và kiểm soát viêm, nhưng cần phải được sử dụng đúng liều và theo sự chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng
Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị viêm khớp ức sườn, giúp cải thiện sự linh hoạt của khớp và giảm đau đớn.
-
Các bài tập giãn cơ và tăng cường: Việc thực hiện các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng giúp giảm cứng khớp và tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh vùng ngực. Các bài tập này không chỉ giúp giảm đau mà còn giúp khôi phục khả năng vận động bình thường của người bệnh.
-
Nhiệt trị liệu và lạnh trị liệu: Sử dụng nhiệt hoặc lạnh lên vùng khớp bị viêm có thể giúp làm giảm sưng và giảm đau. Nhiệt giúp thư giãn cơ bắp và cải thiện tuần hoàn máu, trong khi lạnh giúp giảm viêm và tê đau.
-
Châm cứu và xoa bóp: Một số người bệnh cũng chọn phương pháp châm cứu hoặc xoa bóp để giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu. Những liệu pháp này có thể giúp thư giãn các cơ và giảm các triệu chứng viêm.
Các phương pháp vật lý trị liệu này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh làm tăng tình trạng viêm.
Phẫu thuật trong điều trị viêm khớp ức sườn
Phẫu thuật chỉ được cân nhắc khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả và tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng.
-
Phẫu thuật cắt bỏ mô viêm: Trong trường hợp viêm khớp ức sườn mạn tính và không đáp ứng với các phương pháp điều trị, phẫu thuật cắt bỏ mô viêm có thể được thực hiện. Mục đích là loại bỏ phần mô tổn thương hoặc viêm, giúp giảm đau và phục hồi chức năng khớp.
-
Phẫu thuật thay khớp: Trong một số trường hợp hiếm hoi, khi khớp ức sườn bị thoái hóa hoàn toàn và không thể phục hồi, phẫu thuật thay khớp có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, đây là phương pháp ít được áp dụng do khớp ức sườn không phải là khớp lớn và phẫu thuật này có thể gây rủi ro.
Phẫu thuật là phương pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả.
Viêm khớp ức sườn có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua việc kết hợp các phương pháp điều trị Tây y, vật lý trị liệu và đôi khi là phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc điều trị sớm giúp giảm đau và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Nguồn: Soytethainguyen