Trĩ nội: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả

Trĩ nội là tình trạng mà nhiều người gặp phải, gây ra những cơn đau, khó chịu ở vùng hậu môn. Bệnh này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho trĩ nội. ​​

Định nghĩa về Trĩ nội

Trĩ nội là một bệnh lý phổ biến ở vùng hậu môn trực tràng, khi các tĩnh mạch ở bên trong ống hậu môn bị giãn nở, sưng lên và hình thành các búi trĩ. Tình trạng này có thể xuất hiện do nhiều yếu tố như chế độ ăn uống thiếu chất xơ, lối sống ít vận động, hoặc việc đi vệ sinh không đúng cách. Trĩ nội có thể gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh, từ cảm giác đau đớn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng của Trĩ nội

Trĩ nội thường không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng các triệu chứng của bệnh có thể khá rõ ràng và gây khó chịu. Các triệu chứng bao gồm:

• Chảy máu khi đi vệ sinh: Một trong những triệu chứng phổ biến của trĩ nội là chảy máu, thường xảy ra khi bệnh nhân rặn mạnh. Máu thường có màu đỏ tươi và xuất hiện trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu.
• Đau rát ở vùng hậu môn: Người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu, nhất là khi ngồi lâu hoặc sau khi đi vệ sinh.
• Cảm giác nặng nề, đầy trong hậu môn: Cảm giác có một khối u hoặc áp lực trong hậu môn cũng là triệu chứng thường gặp, đôi khi có thể gây khó chịu khi ngồi hoặc đi lại.
• Ngứa ngáy ở vùng hậu môn: Trĩ nội có thể gây ra ngứa hoặc kích ứng ở khu vực hậu môn, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu.
• Rò rỉ dịch: Dịch nhầy có thể rỉ ra từ hậu môn do các búi trĩ gây ra, gây ẩm ướt và khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày.

Những triệu chứng này có thể khác nhau tùy theo mức độ và giai đoạn phát triển của bệnh, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng như tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng.

Nguyên nhân gây Trĩ nội

Trĩ nội hình thành khi các tĩnh mạch trong ống hậu môn bị giãn nở và sưng lên. Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh này, bao gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Một chế độ ăn nghèo chất xơ dẫn đến táo bón, khiến việc đi vệ sinh trở nên khó khăn và có thể làm gia tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở hậu môn.
• Thói quen ngồi lâu hoặc rặn mạnh khi đi vệ sinh: Thường xuyên ngồi lâu trong nhà vệ sinh hoặc cố gắng rặn mạnh để tống phân ra ngoài sẽ tạo áp lực lên các tĩnh mạch hậu môn.
• Lối sống ít vận động: Việc ít vận động, đặc biệt là ngồi lâu, không chỉ khiến máu không lưu thông tốt mà còn làm tăng nguy cơ phát triển trĩ nội.
• Thai kỳ: Phụ nữ mang thai có thể gặp phải tình trạng này do sự gia tăng áp lực lên vùng chậu và hậu môn, đặc biệt trong giai đoạn cuối thai kỳ.
• Lão hóa: Càng lớn tuổi, các mô hỗ trợ các tĩnh mạch trong hậu môn càng trở nên yếu và dễ bị giãn nở, gây ra trĩ nội.
• Yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc trĩ có nguy cơ cao hơn.

Đối tượng dễ mắc Trĩ nội

Trĩ nội có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng có một số đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Người cao tuổi: Khi tuổi tác tăng lên, sức mạnh của các mô và tĩnh mạch ở vùng hậu môn suy yếu, làm gia tăng nguy cơ bị trĩ nội.
• Phụ nữ mang thai: Thai kỳ gây áp lực lớn lên các mạch máu vùng chậu, làm gia tăng khả năng bị trĩ nội, đặc biệt là trong ba tháng cuối.
• Người thường xuyên ngồi lâu: Những người làm việc văn phòng hoặc lái xe lâu giờ có nguy cơ cao mắc trĩ nội do sự tắc nghẽn tuần hoàn máu ở khu vực hậu môn.
• Người bị táo bón mãn tính: Việc phải rặn mạnh trong thời gian dài khi đi vệ sinh là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây trĩ nội.
• Những người có thói quen ăn uống thiếu chất xơ: Chế độ ăn uống nghèo chất xơ khiến việc đi tiêu trở nên khó khăn, làm tăng áp lực lên vùng hậu môn, dễ dẫn đến trĩ nội.

Trĩ nội không phân biệt độ tuổi hay giới tính, nhưng những nhóm đối tượng trên cần lưu ý các triệu chứng và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Biến chứng của Trĩ nội

Trĩ nội nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Những biến chứng này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số biến chứng thường gặp bao gồm:

• Chảy máu kéo dài: Chảy máu khi đi vệ sinh có thể diễn ra liên tục nếu bệnh không được điều trị, gây mất máu nhiều và làm giảm sức khỏe chung.
• Nhiễm trùng: Nếu trĩ nội bị viêm nhiễm hoặc có vết nứt, việc vệ sinh không sạch sẽ có thể dẫn đến nhiễm trùng, khiến tình trạng bệnh thêm nghiêm trọng.
• Tắc nghẽn búi trĩ: Khi các búi trĩ bị sa ra ngoài mà không được điều trị, chúng có thể bị tắc nghẽn, gây đau đớn và cần phải can thiệp y tế khẩn cấp.
• Viêm loét hậu môn: Trĩ nội có thể dẫn đến viêm loét ở vùng hậu môn nếu không được chăm sóc đúng cách, tạo ra tình trạng đau đớn và khó khăn khi đi lại.
• Hình thành búi trĩ ngoài: Nếu trĩ nội không được kiểm soát, có thể hình thành các búi trĩ ngoài, gây khó khăn cho việc điều trị và làm tăng nguy cơ tái phát.

Chẩn đoán Trĩ nội

Chẩn đoán trĩ nội thường được thực hiện thông qua việc khám lâm sàng và các phương pháp cận lâm sàng. Các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng để xác định bệnh. Quy trình chẩn đoán có thể bao gồm:

• Khám trực tràng: Đây là phương pháp cơ bản để xác định sự hiện diện của các búi trĩ trong ống hậu môn. Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ gọi là ống nội soi trực tràng để kiểm tra.
• Nội soi hậu môn trực tràng: Đây là phương pháp hiệu quả để chẩn đoán mức độ nghiêm trọng của trĩ nội. Thủ thuật này giúp phát hiện các búi trĩ và các vấn đề khác liên quan đến vùng hậu môn.
• Khám sức khỏe tổng quát: Bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm tổng quát để kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, giúp phát hiện các bệnh lý liên quan.
• Chẩn đoán phân biệt: Đôi khi, bác sĩ cần phân biệt trĩ nội với các bệnh lý khác như polyp hậu môn, ung thư đại tràng hoặc viêm nhiễm hậu môn, để có phương án điều trị thích hợp.

Việc chẩn đoán sớm và chính xác trĩ nội giúp người bệnh được điều trị hiệu quả, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Khi nào cần gặp bác sĩ về Trĩ nội

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghi ngờ của trĩ nội, việc tìm kiếm sự tư vấn y tế là rất quan trọng, đặc biệt khi có dấu hiệu trở nặng. Những trường hợp sau đây cần gặp bác sĩ ngay:

• Chảy máu kéo dài hoặc nặng: Nếu bạn thấy máu tươi trong phân hoặc trên giấy vệ sinh một cách thường xuyên, đặc biệt là nếu lượng máu tăng lên, cần gặp bác sĩ để đánh giá tình trạng bệnh.
• Đau đớn không giảm: Cảm giác đau đớn kéo dài ở vùng hậu môn, đặc biệt là khi đi vệ sinh hoặc ngồi, có thể là dấu hiệu của trĩ nội nghiêm trọng cần được điều trị.
• Hậu môn bị sưng hoặc có búi trĩ lồi ra ngoài: Nếu bạn cảm thấy có sự xuất hiện của búi trĩ hoặc vùng hậu môn bị sưng, đây có thể là dấu hiệu của trĩ nội đang phát triển nặng và cần được điều trị kịp thời.
• Nhiễm trùng hoặc viêm: Nếu vùng hậu môn bị viêm, có mủ hoặc đỏ tấy, có thể là dấu hiệu nhiễm trùng. Điều này yêu cầu can thiệp y tế ngay để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
• Khó khăn trong việc kiểm soát đi vệ sinh: Nếu bạn gặp khó khăn khi đi vệ sinh, hoặc có cảm giác không thể hoàn thành quá trình này bình thường, cần đến bác sĩ để được kiểm tra.

Phòng ngừa Trĩ nội

Phòng ngừa trĩ nội là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Ăn chế độ ăn giàu chất xơ: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ táo bón và giảm áp lực lên hậu môn khi đi vệ sinh.
• Uống đủ nước: Cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể mỗi ngày giúp giữ phân mềm và dễ dàng đi qua hậu môn mà không tạo áp lực quá mức.
• Vận động thường xuyên: Thực hiện các bài tập thể dục đều đặn giúp cải thiện lưu thông máu và ngăn ngừa tình trạng táo bón, từ đó giảm nguy cơ trĩ nội.
• Tránh rặn mạnh khi đi vệ sinh: Để tránh tạo áp lực lên các tĩnh mạch trong hậu môn, bạn nên tránh rặn mạnh và không nên ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.
• Tập thói quen đi vệ sinh đúng cách: Cố gắng duy trì thói quen đi vệ sinh đều đặn vào cùng một thời gian mỗi ngày, tránh việc nhịn đi vệ sinh hoặc chờ đợi quá lâu.
• Giảm stress và áp lực công việc: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc trĩ nội, vì vậy việc giảm căng thẳng và duy trì một tinh thần thoải mái là rất quan trọng.

Những biện pháp này không chỉ giúp phòng ngừa trĩ nội mà còn bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa tổng thể.

Phương pháp điều trị Trĩ nội

Việc điều trị trĩ nội tùy thuộc vào mức độ của bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm cả thuốc, thay đổi thói quen sinh hoạt, cũng như các biện pháp y học cổ truyền. Dưới đây là các phương pháp phổ biến được áp dụng để điều trị trĩ nội.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc Tây y là phương pháp phổ biến được sử dụng để làm giảm các triệu chứng của trĩ nội. Các loại thuốc giúp giảm đau, giảm viêm, ngứa ngáy và ngừng chảy máu. Một số thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc giảm đau và chống viêm: Các thuốc nhóm này giúp làm giảm sự khó chịu và viêm nhiễm ở vùng hậu môn, chẳng hạn như Paracetamol hoặc Ibuprofen. Những thuốc này có tác dụng làm giảm đau, giảm sưng tấy, từ đó giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.

• Thuốc bôi hoặc gel tại chỗ: Các thuốc bôi như Procto-Glyvenol hoặc Anusol được dùng để làm giảm triệu chứng đau, ngứa và viêm tại chỗ. Chúng giúp bảo vệ khu vực hậu môn, giảm ma sát và tạo cảm giác dễ chịu khi đi lại.

• Thuốc bổ sung chất xơ: Những loại thuốc này giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón, một trong những nguyên nhân chính gây trĩ nội. Các sản phẩm như Metamucil hoặc Fybogel có thể được sử dụng để cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm táo bón.

• Thuốc co mạch: Một số thuốc như Daflon có tác dụng làm tăng sức mạnh của thành tĩnh mạch, giúp giảm sưng và cải thiện tuần hoàn máu tại vùng hậu môn. Thuốc này giúp làm giảm tình trạng chảy máu và giảm nguy cơ trĩ tái phát.

Điều trị không dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng thuốc, thay đổi thói quen sinh hoạt và thực hiện các biện pháp hỗ trợ là rất quan trọng trong việc điều trị trĩ nội. Các phương pháp không dùng thuốc giúp giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:

• Thay đổi chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu chất xơ giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón. Uống đủ nước cũng là một yếu tố quan trọng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, giảm áp lực lên hậu môn.

• Vận động đều đặn: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu và giảm táo bón. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện tình trạng trĩ nội và ngăn ngừa bệnh tái phát.

• Hạn chế ngồi lâu: Nếu công việc yêu cầu ngồi lâu, người bệnh nên đứng dậy, đi lại ít nhất mỗi giờ một lần để giảm áp lực lên vùng hậu môn. Việc duy trì một tư thế ngồi đúng cách cũng giúp giảm nguy cơ mắc trĩ nội.

• Tắm nước ấm: Việc ngâm hậu môn trong nước ấm giúp giảm sưng tấy, đau đớn và thư giãn các cơ xung quanh khu vực này. Bạn có thể thực hiện việc này mỗi ngày từ 10-15 phút.

• Tránh rặn mạnh khi đi vệ sinh: Điều này giúp giảm áp lực lên các tĩnh mạch và ngăn ngừa tình trạng trĩ trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn gặp phải táo bón, hãy tìm cách giải quyết nguyên nhân bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và uống đủ nước.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng có các phương pháp điều trị trĩ nội, chủ yếu là sử dụng thảo dược và các biện pháp can thiệp nhẹ nhàng, giúp cải thiện tình trạng của bệnh. Một số phương pháp bao gồm:

• Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền để giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu. Các điểm huyệt được châm cứu sẽ giúp giảm áp lực lên các tĩnh mạch tại hậu môn, từ đó giảm sưng tấy và đau đớn.

• Bài thuốc từ thảo dược: Một số bài thuốc đông y sử dụng các vị thuốc như hoàng kỳ, sài hồ, địa long có tác dụng làm tăng cường sức mạnh của tĩnh mạch, giúp giảm viêm và giảm sưng tấy ở khu vực hậu môn. Các bài thuốc này cũng giúp cải thiện hệ tiêu hóa và giảm táo bón, một nguyên nhân quan trọng dẫn đến trĩ nội.

• Xông hơi thảo dược: Các bài thuốc xông hơi từ lá trầu không, lá ngải cứu, hoặc lá lốt có thể giúp giảm đau và sưng tấy ở khu vực hậu môn. Phương pháp này được áp dụng sau khi tắm nước ấm để đạt hiệu quả cao nhất.

Trĩ nội là một tình trạng có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp. Các phương pháp điều trị từ thuốc Tây y, thay đổi thói quen sinh hoạt cho đến sử dụng các biện pháp y học cổ truyền đều có thể giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và giảm triệu chứng.

Nguồn: Soytethainguyen