Trẻ 7 tuổi bị trào ngược dạ dày: Nguyên nhân và Điều trị

Cập nhật lúc 15:42 - 15/01/2025

Đánh giá bài viết

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) không chỉ gặp ở người lớn mà còn có thể xảy ra ở trẻ em, đặc biệt là trẻ 7 tuổi. Đây là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, đau bụng, nôn ói hoặc ho kéo dài. Mặc dù bệnh lý này thường bị bỏ qua, nhưng nếu không điều trị kịp thời, trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ. Điều quan trọng là nhận diện sớm các dấu hiệu và tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp điều trị phù hợp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách nhận biết và điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi, giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về bệnh lý này.

Định nghĩa và phân loại trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác khó chịu và có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe. Ở trẻ 7 tuổi, bệnh lý này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như cơ thắt dưới thực quản yếu, hoặc sự phát triển chưa hoàn thiện của hệ tiêu hóa. Trào ngược dạ dày thường bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường, nhưng nếu không được phát hiện sớm, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe tổng thể của trẻ.

Trào ngược dạ dày ở trẻ em có thể được phân loại thành hai dạng chính: trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý. Trào ngược sinh lý là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới ba tuổi, khi hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, khi tình trạng này kéo dài và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, thì có thể chuyển thành trào ngược bệnh lý, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ.

Triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Trẻ 7 tuổi bị trào ngược dạ dày có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng, tùy vào mức độ của bệnh. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

Đau bụng và khó chịu sau bữa ăn: Trẻ có thể kêu đau bụng, đặc biệt là ở vùng bụng trên. Đau thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nằm xuống.
Ợ hơi, ợ chua và nôn mửa: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày. Trẻ có thể bị ợ hơi hoặc nôn chua sau bữa ăn, đôi khi là một lượng nhỏ thức ăn hoặc dịch dạ dày.
Ho và khò khè: Trào ngược dạ dày có thể gây kích ứng cổ họng, dẫn đến ho kéo dài hoặc thở khò khè, đặc biệt là vào ban đêm.
Khó ngủ và mất ngủ: Cảm giác khó chịu do trào ngược có thể khiến trẻ khó ngủ hoặc thức giấc vào giữa đêm, thường kèm theo cảm giác nghẹn ở cổ hoặc khó thở.
Giảm cân và biếng ăn: Trẻ bị trào ngược dạ dày có thể trở nên biếng ăn, không muốn ăn uống do cảm giác đau đớn hoặc khó chịu sau khi ăn. Nếu tình trạng này kéo dài, trẻ có thể bị giảm cân và chậm phát triển.

Ngoài những triệu chứng trên, trẻ cũng có thể gặp phải tình trạng miệng có mùi hôi hoặc cảm giác chua trong miệng, đây là dấu hiệu của việc axit dạ dày trào ngược lên thực quản và ảnh hưởng đến miệng và họng.

Việc nhận diện các triệu chứng này một cách sớm sẽ giúp phụ huynh chủ động trong việc tìm kiếm giải pháp điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ phát sinh các biến chứng về sau.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp phụ huynh có cách chăm sóc và điều trị phù hợp, đồng thời tránh các yếu tố gây bệnh.

Cơ thắt thực quản yếu: Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến trào ngược là sự phát triển chưa hoàn thiện của cơ thắt thực quản dưới, làm cho axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Rối loạn chức năng tiêu hóa: Hệ tiêu hóa của trẻ có thể gặp vấn đề như dạ dày co bóp không đều, gây nên tình trạng dạ dày bị đầy hoặc quá tải, tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược lên trên.
Ăn uống không điều độ: Trẻ ăn quá nhanh, ăn quá no, hoặc tiêu thụ các loại thực phẩm cay, chua, nhiều gia vị có thể kích thích dạ dày, làm gia tăng nguy cơ trào ngược.
Trào ngược do tình trạng thừa cân: Trẻ bị thừa cân hoặc béo phì sẽ có áp lực lớn hơn lên vùng dạ dày, làm tăng khả năng axit dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản.
Dị ứng thực phẩm hoặc các bệnh lý khác: Một số trẻ có thể gặp phải tình trạng trào ngược do dị ứng với các loại thực phẩm nhất định hoặc các bệnh lý như hen suyễn, viêm mũi dị ứng làm gia tăng nguy cơ bị trào ngược.
Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy trẻ có thể có nguy cơ cao bị trào ngược nếu trong gia đình có người mắc bệnh này. Yếu tố di truyền có thể làm tăng khả năng mắc phải trào ngược dạ dày.

Đối tượng dễ mắc trào ngược dạ dày

Trẻ 7 tuổi, mặc dù đã phát triển nhiều, nhưng vẫn là đối tượng dễ mắc phải trào ngược dạ dày do một số yếu tố đặc thù về thể trạng và thói quen sinh hoạt.

Trẻ có hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Mặc dù ở độ tuổi 7, hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển nhiều, nhưng vẫn chưa hoàn thiện hoàn toàn. Điều này làm cho khả năng kiểm soát quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa trào ngược chưa thực sự ổn định.
Trẻ có thói quen ăn uống không hợp lý: Các thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn nhiều đồ ăn nhanh, thức ăn có tính axit cao hoặc thường xuyên ăn khuya có thể làm tăng nguy cơ trào ngược ở trẻ.
Trẻ thừa cân hoặc béo phì: Những trẻ có cân nặng vượt mức hoặc béo phì thường dễ bị trào ngược dạ dày do áp lực từ lớp mỡ dư thừa lên dạ dày và cơ thắt thực quản, khiến axit dễ dàng trào ngược.
Trẻ có bệnh lý nền: Trẻ mắc các bệnh lý như hen suyễn, viêm phế quản hay dị ứng thực phẩm có thể làm gia tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày. Các bệnh lý này ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa.
Trẻ có yếu tố di truyền: Những trẻ có người thân trong gia đình mắc trào ngược dạ dày thực quản có nguy cơ cao bị bệnh lý này do yếu tố di truyền. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng gene có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ thắt thực quản và chức năng tiêu hóa của trẻ.

Nhận diện được các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân có thể giúp phụ huynh chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị trào ngược dạ dày cho trẻ.

Biến chứng trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Trào ngược dạ dày nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ. Dưới đây là một số biến chứng có thể gặp phải khi trẻ bị trào ngược dạ dày.

Viêm thực quản: Viêm thực quản là một trong những biến chứng phổ biến nhất do trào ngược dạ dày. Axit dạ dày liên tục trào ngược lên thực quản gây kích ứng và viêm nhiễm, làm đau đớn cho trẻ và có thể dẫn đến loét thực quản nếu không được điều trị.
Hẹp thực quản: Khi viêm thực quản kéo dài, có thể hình thành mô sẹo ở thực quản, gây hẹp lòng thực quản. Điều này sẽ làm trẻ cảm thấy khó nuốt, thậm chí có thể gặp tình trạng tắc nghẽn thực quản, gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Nhiễm trùng phổi hoặc viêm phổi: Trào ngược dạ dày có thể dẫn đến việc axit hoặc thức ăn trào lên và vào đường thở của trẻ. Điều này có thể gây viêm phổi hoặc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là khi trẻ bị ho kéo dài hoặc khó thở.
Suy dinh dưỡng: Trẻ bị trào ngược dạ dày thường có biểu hiện biếng ăn, ăn uống không đầy đủ và cảm giác khó chịu khi ăn. Điều này có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ.
Hen suyễn hoặc vấn đề hô hấp mãn tính: Trào ngược dạ dày ở trẻ có thể kích thích đường hô hấp, gây ra các triệu chứng hen suyễn hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng hen suyễn ở những trẻ đã có bệnh lý này.

Các biến chứng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng.

Chẩn đoán trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Việc chẩn đoán trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi cần dựa vào sự kết hợp giữa quan sát triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm chuyên sâu. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán chính:

Khám lâm sàng và tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về các triệu chứng của trẻ, như đau bụng, ợ chua, ho hay khò khè, đồng thời tìm hiểu về chế độ ăn uống và các thói quen sinh hoạt của trẻ. Việc xác định các yếu tố nguy cơ như béo phì, dị ứng thực phẩm hoặc bệnh lý nền cũng rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán.
Đo pH thực quản: Đây là phương pháp phổ biến để chẩn đoán trào ngược dạ dày, trong đó bác sĩ sẽ sử dụng một ống thông qua mũi hoặc miệng để đo nồng độ axit trong thực quản trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu nồng độ axit quá cao, có thể khẳng định trẻ bị trào ngược dạ dày.
Nội soi dạ dày thực quản: Nội soi dạ dày thực quản giúp bác sĩ quan sát trực tiếp tình trạng thực quản của trẻ, từ đó phát hiện các dấu hiệu viêm hoặc tổn thương thực quản do axit dạ dày trào ngược. Đây là phương pháp hiệu quả để xác định mức độ tổn thương của niêm mạc thực quản.
X-quang với barium: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu làm X-quang với chất cản quang barium để kiểm tra sự chuyển động của thức ăn trong hệ tiêu hóa và phát hiện tình trạng trào ngược.
Kiểm tra chức năng thực quản: Phương pháp này có thể được áp dụng để kiểm tra khả năng hoạt động của cơ thắt thực quản và các cơ quan tiêu hóa khác, nhằm đánh giá mức độ nghiêm trọng của trào ngược dạ dày.

Việc chẩn đoán chính xác sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, giúp trẻ phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu các biến chứng liên quan đến bệnh lý này.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi trẻ 7 tuổi bị trào ngược dạ dày?

Khi trẻ bị trào ngược dạ dày, việc nhận diện sớm và điều trị kịp thời có vai trò rất quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những trường hợp mà phụ huynh cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Khi triệu chứng kéo dài và không thuyên giảm: Nếu các triệu chứng như ợ chua, đau bụng, nôn ói, hoặc ho kéo dài hơn một tuần và không có dấu hiệu cải thiện, việc đưa trẻ đến bác sĩ là rất cần thiết để tìm ra nguyên nhân chính xác và có phương án điều trị hiệu quả.
Trẻ gặp khó khăn trong việc nuốt hoặc ăn uống: Nếu trẻ cảm thấy đau hoặc khó nuốt thức ăn, điều này có thể chỉ ra rằng thực quản đã bị tổn thương hoặc có sự tắc nghẽn, cần phải được kiểm tra ngay để ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng.
Trẻ bị sụt cân hoặc không phát triển bình thường: Trào ngược dạ dày có thể dẫn đến tình trạng biếng ăn và suy dinh dưỡng. Nếu trẻ không duy trì cân nặng hoặc có dấu hiệu chậm phát triển, đây là một tín hiệu cho thấy cần phải can thiệp y tế để giải quyết tình trạng trào ngược và cải thiện dinh dưỡng cho trẻ.
Trẻ có biểu hiện ho hoặc khó thở kéo dài: Ho khan, khò khè hoặc khó thở có thể là dấu hiệu của việc trào ngược dạ dày ảnh hưởng đến đường hô hấp. Nếu tình trạng này kéo dài, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để tránh các bệnh lý hô hấp khác như viêm phổi hoặc hen suyễn.
Trẻ có dấu hiệu viêm họng hoặc đau ngực: Viêm họng, đau ngực, hay cảm giác nóng rát sau xương ức có thể là triệu chứng của viêm thực quản do trào ngược. Nếu trẻ có những dấu hiệu này, việc đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị sớm là rất quan trọng.

Khi gặp phải những dấu hiệu trên, phụ huynh nên không chần chừ mà đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Việc phòng ngừa trào ngược dạ dày cho trẻ 7 tuổi có thể thực hiện thông qua các biện pháp thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống hợp lý. Những phương pháp này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ trào ngược mà còn hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.

Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh cho trẻ ăn các thực phẩm có tính axit cao, cay nóng, hoặc thực phẩm chiên rán, vì chúng có thể kích thích dạ dày và làm tăng khả năng trào ngược. Ngoài ra, nên chia bữa ăn thành các bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá no trong một bữa.
Không cho trẻ ăn khuya: Tránh để trẻ ăn uống quá gần giờ đi ngủ. Nếu dạ dày vẫn đầy thức ăn khi trẻ nằm xuống, khả năng trào ngược axit sẽ cao hơn. Thực phẩm nên được tiêu hóa hết trước khi trẻ đi ngủ để giảm thiểu nguy cơ này.
Giảm cân nếu trẻ thừa cân: Trẻ thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao mắc trào ngược dạ dày. Nếu trẻ có dấu hiệu thừa cân, nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể dục thể thao, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để giảm thiểu áp lực lên dạ dày.
Khuyến khích tư thế ngủ đúng: Để phòng ngừa trào ngược dạ dày, hãy đảm bảo rằng khi trẻ ngủ, đầu giường được nâng cao một chút để giúp thức ăn và axit dạ dày không dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Tránh các yếu tố kích thích: Các yếu tố như căng thẳng hoặc cảm xúc tiêu cực cũng có thể làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày. Hãy tạo một môi trường sống thoải mái, thư giãn cho trẻ, đồng thời khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động giảm stress như thể thao, chơi ngoài trời.
Điều trị kịp thời các bệnh lý nền: Nếu trẻ mắc các bệnh lý như dị ứng thực phẩm, hen suyễn hay viêm mũi dị ứng, cần điều trị dứt điểm để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày. Việc kiểm soát tốt các bệnh lý này sẽ giúp giảm nguy cơ trào ngược cho trẻ.

Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi, giúp trẻ có một cuộc sống khỏe mạnh và phát triển bình thường.

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi

Việc điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi đòi hỏi phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm thay đổi chế độ ăn uống, thay đổi thói quen sinh hoạt và sử dụng thuốc phù hợp. Tùy vào mức độ và nguyên nhân của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

Thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt

Để điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ, việc điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt là rất quan trọng. Những thay đổi này không chỉ giúp giảm thiểu các triệu chứng mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi dạ dày.

Chế độ ăn uống hợp lý: Trẻ cần được ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn quá no trong một bữa lớn. Nên tránh các thực phẩm gây kích thích như thực phẩm chiên rán, gia vị cay nóng, chocolate, các loại nước uống có ga hoặc có caffeine. Hạn chế thực phẩm có tính axit như cam, chanh, hoặc dưa chua.
Giảm cân nếu thừa cân: Trẻ thừa cân cần giảm cân để giảm áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản. Việc duy trì một cân nặng khỏe mạnh sẽ giảm thiểu nguy cơ trào ngược dạ dày.
Thời gian ăn và ngủ hợp lý: Trẻ nên ăn xong ít nhất một giờ trước khi đi ngủ để giúp dạ dày tiêu hóa thức ăn. Tư thế khi ngủ cũng cần lưu ý; nâng cao đầu giường để giúp giảm nguy cơ trào ngược khi trẻ nằm ngủ.

Thuốc Tây y trong điều trị trào ngược dạ dày

Khi trẻ bị trào ngược dạ dày, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm tình trạng axit dạ dày và bảo vệ niêm mạc thực quản. Các loại thuốc này thường được chia thành ba nhóm chính.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Thuốc ức chế bơm proton giúp giảm tiết axit dạ dày, từ đó làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày và bảo vệ niêm mạc thực quản.

Omeprazole (Prilosec): Là một trong những thuốc ức chế bơm proton phổ biến, giúp giảm axit dạ dày và cải thiện triệu chứng của trào ngược.
Lansoprazole (Prevacid): Thuốc này cũng có tác dụng tương tự, giúp làm giảm lượng axit trong dạ dày và bảo vệ thực quản khỏi sự tổn thương do axit.
Esomeprazole (Nexium): Thuốc này thường được dùng để điều trị trào ngược dạ dày mãn tính, làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa viêm loét thực quản.

Thuốc kháng axit

Thuốc kháng axit là nhóm thuốc giúp trung hòa axit trong dạ dày, từ đó làm giảm cảm giác nóng rát và khó chịu do trào ngược.

Aluminum hydroxide và Magnesium hydroxide (Mylanta, Maalox): Đây là các thuốc kháng axit thông dụng giúp làm dịu các triệu chứng trào ngược tạm thời. Tuy nhiên, không nên lạm dụng vì có thể gây táo bón hoặc tiêu chảy.
Calcium carbonate (Tums): Thuốc kháng axit này có tác dụng nhanh chóng trong việc giảm đau và cảm giác nóng rát do trào ngược, nhưng cũng cần sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày

Những thuốc này giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và thực quản khỏi tác động của axit, giảm nguy cơ viêm loét.

Sucralfate (Carafate): Sucralfate tạo ra một lớp màng bảo vệ trên bề mặt niêm mạc dạ dày và thực quản, giúp làm lành các vết viêm loét do trào ngược dạ dày.
Misoprostol (Cytotec): Thuốc này giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác hại của axit và có thể được chỉ định trong một số trường hợp để bảo vệ dạ dày khi sử dụng các loại thuốc khác.

Phẫu thuật điều trị trào ngược dạ dày

Trong trường hợp trào ngược dạ dày không được kiểm soát bằng thuốc hoặc thay đổi thói quen, phẫu thuật có thể là phương án cuối cùng. Phẫu thuật có thể giúp làm mạnh cơ thắt thực quản dưới, từ đó ngăn chặn việc trào ngược axit.

Phẫu thuật Nissen fundoplication: Đây là phương pháp phẫu thuật phổ biến trong điều trị trào ngược dạ dày nặng. Phẫu thuật này giúp tạo một “van” cơ học ở vị trí cơ thắt thực quản dưới, ngăn axit dạ dày trào ngược lên.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi cần dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng sức khỏe của trẻ và chỉ định từ bác sĩ. Phụ huynh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Trào ngược dạ dày ở trẻ 7 tuổi nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Việc kết hợp điều trị bằng thuốc Tây y, thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ và giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.

Nguồn: Soytethainguyen