Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Thoái hóa đốt sống cổ là một trong những bệnh lý phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt là ở những người có thói quen ngồi lâu hoặc làm việc căng thẳng. Khi tình trạng này diễn ra, ngoài những triệu chứng như cứng cổ, đau vai gáy, nó còn có thể gây ra những cơn đau đầu dữ dội. Đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ thường là kết quả của sự chèn ép lên các dây thần kinh và mạch máu ở vùng cổ, dẫn đến các cơn đau kéo dài và khó chịu. Nếu không được điều trị kịp thời, vấn đề này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, làm giảm khả năng làm việc và sinh hoạt của người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả đối với tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu.

Định nghĩa thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Thoái hóa đốt sống cổ là sự thoái hóa tự nhiên của các đĩa đệm và khớp trong cột sống cổ theo thời gian, thường xuất hiện ở người trưởng thành. Khi đĩa đệm giữa các đốt sống cổ bị thoái hóa, chúng sẽ mất khả năng đàn hồi và dẫn đến hiện tượng cọ xát giữa các đốt sống, gây chèn ép lên các dây thần kinh và mạch máu trong vùng cổ. Kết quả là người bệnh có thể cảm nhận được các triệu chứng như đau cổ, đau vai gáy, mỏi cổ, và đặc biệt là các cơn đau đầu. Cơn đau đầu này có thể kéo dài và có xu hướng tăng khi cử động cổ hoặc duy trì tư thế sai lâu.

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Cơn đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Những nguyên nhân này có thể được phân loại thành hai nhóm chính: nguyên nhân do bệnh lý và nguyên nhân không do bệnh lý.

Nguyên nhân do bệnh lý

• Thoái hóa đĩa đệm cổ: Đây là nguyên nhân chính gây chèn ép các dây thần kinh và mạch máu tại vùng cổ. Khi đĩa đệm bị thoái hóa, không chỉ làm mất đi độ đàn hồi mà còn khiến cho các đốt sống gần nhau hơn, gây tắc nghẽn hoặc kích thích các dây thần kinh cổ.

• Hẹp ống sống cổ: Bệnh lý này xảy ra khi không gian trong ống sống cổ bị thu hẹp, tạo áp lực lên tủy sống và các dây thần kinh. Điều này gây ra triệu chứng đau đầu và đôi khi là các cơn đau dữ dội ở vùng cổ và vai.

• Viêm khớp cột sống cổ: Viêm khớp ở cột sống cổ làm tăng áp lực lên các khớp, khiến cho các đốt sống không thể di chuyển một cách tự nhiên. Sự cứng khớp này có thể gây chèn ép lên các dây thần kinh và gây đau đầu.

• Đau thần kinh cổ: Khi các dây thần kinh tại vùng cổ bị chèn ép hoặc viêm, chúng có thể tạo ra các cơn đau dữ dội không chỉ ở cổ mà còn lan ra đầu. Cơn đau này có thể kéo dài, đặc biệt khi người bệnh di chuyển cổ hoặc đầu.

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Tư thế không đúng khi làm việc: Việc ngồi lâu ở tư thế không đúng, đặc biệt là khi làm việc với máy tính hoặc điện thoại trong thời gian dài, có thể gây căng thẳng cho vùng cổ. Tư thế cúi đầu quá lâu hoặc ngồi không đúng tư thế dễ dàng dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ, từ đó gây ra đau đầu.

• Tác động của căng thẳng tâm lý: Căng thẳng và stress có thể làm gia tăng sự căng cơ ở cổ và vai. Tình trạng này kéo dài có thể gây ra sự lệch lạc trong các đốt sống cổ, làm tăng nguy cơ bị thoái hóa và gây đau đầu.

• Chấn thương vùng cổ: Các tai nạn hoặc chấn thương như té ngã hoặc va đập có thể gây tổn thương cho các đốt sống cổ, làm tổn thương các dây thần kinh và dẫn đến đau đầu. Chấn thương này có thể làm giảm khả năng vận động của cổ và gây đau mãn tính.

• Lão hóa tự nhiên: Khi tuổi tác tăng lên, quá trình thoái hóa các khớp và đĩa đệm trong cơ thể diễn ra tự nhiên. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cột sống mà còn có thể gây ra các triệu chứng đau cổ và đau đầu, đặc biệt là khi không có biện pháp chăm sóc và điều trị thích hợp.

Biểu hiện thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu không chỉ ảnh hưởng đến vùng cổ mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các biểu hiện có thể xuất hiện từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng hoạt động hàng ngày.

• Đau cổ, vai gáy: Cơn đau có thể bắt đầu từ vùng cổ, lan ra vai gáy và dọc theo cánh tay. Đau nhức có thể kéo dài và tăng khi thay đổi tư thế hoặc cúi đầu quá lâu.

• Cứng cổ và giảm khả năng vận động: Người bệnh thường cảm thấy cổ bị cứng và khó khăn khi quay đầu sang hai bên. Tình trạng này khiến cho việc di chuyển cổ trở nên khó khăn và đau đớn.

• Đau đầu: Cơn đau đầu thường xuất hiện ở vùng trán, thái dương hoặc sau gáy. Đau đầu có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi cổ bị căng thẳng hoặc người bệnh thực hiện các cử động như cúi hoặc quay đầu.

• Mất thăng bằng và chóng mặt: Khi thoái hóa đốt sống cổ gây ảnh hưởng đến dây thần kinh, người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt hoặc mất thăng bằng, đặc biệt khi thay đổi tư thế từ nằm sang ngồi hoặc đứng lên.

• Tê bì, yếu cơ: Nếu tình trạng chèn ép dây thần kinh kéo dài, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như tê bì, yếu cơ ở vùng cổ, vai hoặc tay, gây khó khăn trong việc cầm nắm và thực hiện các công việc hằng ngày.

Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Nếu không được điều trị kịp thời, thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.

Biến chứng về thần kinh

• Chèn ép dây thần kinh: Khi các đốt sống cổ thoái hóa và thu hẹp không gian giữa chúng, có thể gây chèn ép lên các dây thần kinh cổ. Điều này không chỉ gây đau đớn mà còn có thể dẫn đến tình trạng tê bì, mất cảm giác hoặc yếu cơ, làm giảm khả năng vận động.

• Hội chứng động mạch đốt sống: Hội chứng này xảy ra khi thoái hóa đốt sống cổ gây ra sự chèn ép lên động mạch đốt sống, dẫn đến thiếu máu lên não. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mất thăng bằng và thậm chí là đột quỵ nếu không được điều trị kịp thời.

Biến chứng về chất lượng cuộc sống

• Mất khả năng lao động: Cơn đau kéo dài và sự giảm khả năng vận động cổ có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong công việc, đặc biệt là những công việc đòi hỏi sự linh hoạt và cử động cổ. Điều này có thể dẫn đến việc phải nghỉ việc hoặc giảm hiệu quả công việc.

• Mất ngủ: Đau đầu và đau cổ kéo dài có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc ngủ ngon. Thiếu ngủ liên tục sẽ làm tình trạng sức khỏe của người bệnh thêm nghiêm trọng, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, căng thẳng và giảm khả năng tập trung.

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh khác: Tình trạng đau đầu mãn tính và các triệu chứng liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ có thể làm giảm sức đề kháng của cơ thể, làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như huyết áp cao, tiểu đường và các vấn đề tim mạch.

Đối tượng có nguy cơ cao

Thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do các yếu tố liên quan đến tuổi tác, công việc hoặc thói quen sinh hoạt.

• Người lớn tuổi: Quá trình lão hóa tự nhiên làm suy giảm độ linh hoạt của các đĩa đệm và khớp trong cột sống cổ, khiến người cao tuổi dễ mắc phải tình trạng thoái hóa đốt sống cổ. Bệnh lý này thường gặp ở những người trên 40 tuổi, và càng tăng cao khi tuổi càng lớn.

• Người làm việc văn phòng: Những người phải ngồi lâu, đặc biệt là làm việc với máy tính hoặc điện thoại di động trong thời gian dài, có thể dễ dàng gặp phải các vấn đề về cột sống cổ. Tư thế không đúng khi ngồi làm việc, cúi đầu quá lâu hoặc không thay đổi tư thế thường xuyên có thể dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ.

• Người vận động ít: Những người ít vận động hoặc không thực hiện các bài tập thể dục cho cổ và cơ thể sẽ dễ gặp phải tình trạng cứng khớp, thoái hóa đốt sống cổ và các vấn đề liên quan đến đau đầu. Việc duy trì một lối sống ít vận động làm tăng khả năng mắc bệnh.

• Người có tiền sử chấn thương cổ: Những người từng gặp tai nạn hoặc chấn thương cổ, đặc biệt là chấn thương do tai nạn giao thông hoặc va đập mạnh, có thể bị tổn thương các đĩa đệm và đốt sống cổ, dẫn đến nguy cơ thoái hóa cao hơn.

• Người có vấn đề về tư thế: Những người có thói quen tư thế không đúng, chẳng hạn như cúi đầu quá thấp khi đọc sách hoặc làm việc, có thể gặp phải các vấn đề về cột sống cổ, từ đó dẫn đến thoái hóa đốt sống cổ.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng của thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu và không thấy có sự cải thiện sau khi thay đổi tư thế hay nghỉ ngơi, bạn nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Các dấu hiệu dưới đây là dấu hiệu cho thấy bạn cần gặp bác sĩ.

• Cơn đau đầu kéo dài: Nếu cơn đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ kéo dài trong nhiều ngày, không giảm sau khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau, bạn nên đi khám để xác định nguyên nhân và được điều trị kịp thời.

• Đau lan xuống cánh tay: Nếu bạn cảm thấy đau cổ và cơn đau lan xuống vai, cánh tay hoặc thậm chí các ngón tay, điều này có thể là dấu hiệu của sự chèn ép dây thần kinh, và cần gặp bác sĩ ngay để ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn.

• Mất thăng bằng hoặc chóng mặt: Nếu bạn cảm thấy chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó khăn trong việc đi lại, điều này có thể là dấu hiệu của việc thiếu máu lên não do thoái hóa đốt sống cổ. Đây là tình trạng nguy hiểm cần được bác sĩ kiểm tra và điều trị ngay.

• Tê bì hoặc yếu cơ: Nếu bạn cảm thấy tê bì, mất cảm giác hoặc yếu cơ ở vùng cổ, vai hoặc tay, có thể là dấu hiệu của sự chèn ép nghiêm trọng lên các dây thần kinh cổ. Tình trạng này cần được khám và điều trị càng sớm càng tốt để tránh biến chứng.

• Đau dữ dội và không thể kiểm soát: Khi cơn đau đầu trở nên dữ dội, kéo dài và không thể kiểm soát được bằng thuốc giảm đau thông thường, bạn nên gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách.

Chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Để chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu, bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các xét nghiệm và kiểm tra để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám trực tiếp để kiểm tra các triệu chứng như đau cổ, đau đầu, tê bì, yếu cơ và giảm khả năng vận động cổ. Quá trình này giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân.

• Chụp X-quang cột sống cổ: X-quang sẽ giúp bác sĩ nhìn thấy rõ hình ảnh của cột sống cổ, từ đó xác định được tình trạng thoái hóa các đĩa đệm, hẹp không gian giữa các đốt sống, và các dấu hiệu khác của thoái hóa.

• Cộng hưởng từ (MRI): MRI là phương pháp chẩn đoán chính xác để nhìn thấy hình ảnh các mô mềm như đĩa đệm và dây thần kinh. Phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện tình trạng thoái hóa đốt sống cổ, chèn ép dây thần kinh hoặc các tổn thương khác trong vùng cổ.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): CT scan có thể cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc của cột sống cổ và giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề về xương, đĩa đệm, hoặc các biến chứng như viêm khớp cột sống cổ.

• Xét nghiệm điện cơ (EMG): Đây là phương pháp để đo điện hoạt động của cơ bắp, giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương của dây thần kinh và khả năng dẫn truyền của chúng.

Cách phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ là điều hoàn toàn có thể thực hiện được nếu bạn chú ý đến việc duy trì thói quen sinh hoạt và làm việc hợp lý.

• Duy trì tư thế đúng: Cải thiện tư thế khi làm việc, ngồi hoặc ngủ để giảm áp lực lên cột sống cổ. Khi ngồi làm việc, hãy chắc chắn rằng màn hình máy tính ở mức ngang tầm mắt và giữ lưng thẳng. Tránh cúi đầu quá lâu khi dùng điện thoại hoặc đọc sách.

• Tập thể dục đều đặn: Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng cho cổ và cơ thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và độ linh hoạt của cột sống cổ. Các bài tập như xoay cổ, cúi ngửa đầu, hoặc các bài tập kéo giãn cơ sẽ giúp giảm nguy cơ thoái hóa.

• Tránh căng thẳng và stress: Căng thẳng kéo dài có thể gây ra sự căng cơ ở vùng cổ, làm tăng nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ. Thực hiện các bài tập thư giãn như yoga, thiền, hoặc hít thở sâu để giảm stress và bảo vệ cột sống cổ.

• Sử dụng gối và đệm phù hợp: Lựa chọn gối và đệm hỗ trợ tốt cho vùng cổ khi ngủ. Gối quá cao hoặc quá thấp có thể làm tăng áp lực lên đốt sống cổ và gây ra các vấn đề liên quan đến đau đầu.

• Chế độ ăn uống khoa học: Một chế độ ăn giàu canxi và vitamin D giúp bảo vệ sức khỏe xương khớp. Đảm bảo rằng cơ thể có đủ dưỡng chất cần thiết để duy trì sức khỏe cột sống và ngăn ngừa thoái hóa đốt sống cổ.

Phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu

Việc điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu cần được thực hiện một cách toàn diện, kết hợp giữa các phương pháp điều trị bằng thuốc, không dùng thuốc, và các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền. Mỗi phương pháp có những ưu điểm và ứng dụng riêng, phù hợp với từng trường hợp cụ thể của người bệnh.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu bằng thuốc là phương pháp phổ biến và nhanh chóng giúp giảm đau và cải thiện triệu chứng. Các loại thuốc Tây y chủ yếu được sử dụng bao gồm:

• Thuốc giảm đau (NSAIDs): Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) giúp giảm đau và giảm viêm hiệu quả. Những loại thuốc này thường được chỉ định cho bệnh nhân có cơn đau đầu kéo dài. Một số thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm:

  • Ibuprofen: Là một trong những thuốc giảm đau thông dụng, giúp giảm viêm và giảm cơn đau cổ, vai gáy, từ đó giảm thiểu các triệu chứng đau đầu.
  • Diclofenac: Thường được sử dụng trong trường hợp đau đầu mãn tính do thoái hóa đốt sống cổ. Diclofenac có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm sưng tấy và đau nhức.

• Thuốc giãn cơ: Các thuốc giãn cơ giúp thư giãn cơ bắp bị căng cứng, làm giảm sự đau nhức và cứng cổ. Một số loại thuốc giãn cơ phổ biến bao gồm:

  • Tizanidine: Đây là thuốc giãn cơ có tác dụng trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, giúp làm giảm sự co cứng cơ ở vùng cổ, vai và gáy, từ đó giảm đau đầu.

• Thuốc giảm đau thần kinh: Nếu đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ liên quan đến sự chèn ép dây thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau thần kinh. Một số thuốc giảm đau thần kinh bao gồm:

  • Gabapentin: Thuốc này giúp giảm đau do tổn thương thần kinh, giúp giảm đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ gây ra.
  • Pregabalin: Giống như Gabapentin, Pregabalin cũng giúp giảm đau thần kinh, thường được sử dụng trong các trường hợp đau đầu kéo dài hoặc đau đầu tái phát liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ.

• Steroid (corticosteroid): Trong trường hợp cơn đau nặng hoặc không giảm khi sử dụng thuốc NSAIDs, bác sĩ có thể chỉ định steroid để giảm viêm và giảm đau. Tuy nhiên, steroid chỉ nên được sử dụng trong thời gian ngắn để tránh tác dụng phụ.

Điều trị không dùng thuốc

Điều trị không dùng thuốc tập trung vào việc giảm cơn đau và phục hồi chức năng cổ mà không cần sử dụng dược phẩm. Những phương pháp này có thể được áp dụng phối hợp với các liệu pháp thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất.

• Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu bao gồm các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng cổ, vai và lưng, đồng thời cải thiện sự linh hoạt của cột sống cổ. Một số bài tập giãn cơ và tăng cường cơ bắp sẽ giúp giảm thiểu đau nhức, cải thiện tư thế và giảm thiểu khả năng tái phát các cơn đau.

• Chườm nóng hoặc lạnh: Việc sử dụng túi chườm nóng hoặc lạnh có thể giúp giảm cơn đau và thư giãn cơ bắp. Chườm lạnh thường giúp giảm viêm và sưng tấy, trong khi chườm nóng giúp thư giãn cơ và tăng cường tuần hoàn máu, từ đó giảm đau.

• Massage cổ và vai: Massage nhẹ nhàng vùng cổ và vai có thể giúp giảm căng thẳng cơ bắp và làm giảm triệu chứng đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ. Việc massage thường xuyên giúp giảm sự tắc nghẽn tuần hoàn máu và giảm sự co cứng cơ bắp, từ đó giảm đau hiệu quả.

• Thay đổi tư thế làm việc và sinh hoạt: Việc duy trì tư thế đúng khi làm việc và sinh hoạt hằng ngày là rất quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị thoái hóa đốt sống cổ. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn giữ thẳng lưng và cổ, tránh cúi đầu quá lâu khi làm việc với máy tính hoặc điện thoại.

• Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý: Thừa cân có thể làm tăng áp lực lên cột sống và gây ra các vấn đề liên quan đến thoái hóa đốt sống cổ. Việc duy trì cân nặng lý tưởng giúp giảm tải cho cột sống, ngăn ngừa các cơn đau và các triệu chứng đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền có những phương pháp điều trị hiệu quả đối với thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu, đặc biệt là khi tình trạng bệnh đã kéo dài hoặc không đáp ứng tốt với thuốc Tây y.

• Châm cứu: Châm cứu là phương pháp điều trị phổ biến trong y học cổ truyền giúp kích thích các huyệt đạo trên cơ thể, từ đó giúp giảm đau, cải thiện tuần hoàn máu và thư giãn cơ bắp. Châm cứu có thể giúp giảm đau đầu do thoái hóa đốt sống cổ bằng cách tác động lên các huyệt đạo ở vùng cổ và gáy.

• Xoa bóp bấm huyệt: Xoa bóp bấm huyệt là một phương pháp kết hợp massage với việc ấn vào các huyệt đạo trên cơ thể. Điều này giúp thư giãn cơ bắp, tăng cường lưu thông máu và giảm cơn đau đầu. Một số huyệt thường được xoa bóp là huyệt phong trì (nằm ở gáy), huyệt hợp cốc (ở tay) và huyệt phong môn (ở cổ).

• Thuốc y học cổ truyền: Một số loại thảo dược trong y học cổ truyền có tác dụng hỗ trợ điều trị thoái hóa đốt sống cổ, giúp giảm đau đầu và các triệu chứng khác. Một số bài thuốc thường dùng bao gồm:

  • Đan sâm: Là một loại thảo dược giúp cải thiện lưu thông máu, giảm đau và chống viêm. Đan sâm có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị thoái hóa đốt sống cổ và đau đầu.
  • Cao hồng sâm: Cao hồng sâm có tác dụng tăng cường sức khỏe, làm giảm mệt mỏi và giúp phục hồi năng lượng cho cơ thể, đồng thời giảm đau và tăng cường sức mạnh cho các cơ bắp xung quanh vùng cổ.

• Thuốc ngâm rượu: Một số bài thuốc ngâm rượu từ thảo dược như ngải cứu, bạch chỉ có thể dùng để xoa bóp vào vùng cổ hoặc vai gáy, giúp giảm đau và cải thiện lưu thông máu.

Điều trị thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu cần sự kiên trì và phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân. Sử dụng kết hợp giữa thuốc Tây y, các phương pháp điều trị không dùng thuốc và y học cổ truyền có thể mang lại hiệu quả tốt, giúp giảm đau, phục hồi chức năng cổ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Tình trạng này có thể cải thiện nếu người bệnh chủ động tham gia vào quá trình điều trị và duy trì các thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Nguồn: Soytethainguyen