Triglycerides Cao Nguy Hiểm Không? Mang Đến Những Hệ Lụy Gì?

Triglycerides cao – mối đe dọa tiềm ẩn cho sức khỏe tim mạch và nhiều bệnh lý nguy hiểm. Đừng để những con số thầm lặng này phá hủy cơ thể bạn! Hãy cùng khám phá những bí mật về triglycerides cao để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Triglycerides là gì?

Triglyceride là một dạng chất béo (lipid) phổ biến nhất trong cơ thể. Nó được hình thành từ glycerol và ba acid béo. Triglyceride đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể và dự trữ năng lượng dư thừa.

Nguồn gốc của Triglyceride

• Ngoại sinh: Phần lớn triglyceride có trong thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày, đặc biệt là mỡ động vật và dầu thực vật.
• Nội sinh: Gan cũng có khả năng tự tổng hợp triglyceride từ các chất dinh dưỡng khác như carbohydrate và protein.

Vai trò của Triglyceride

• Cung cấp năng lượng: Triglyceride là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, đặc biệt là trong thời gian nhịn ăn hoặc khi hoạt động thể lực.
• Tích trữ năng lượng: Khi cơ thể không tiêu thụ hết năng lượng từ thực phẩm, nó sẽ chuyển hóa calo dư thừa thành triglyceride và lưu trữ trong các tế bào mỡ để sử dụng sau này.
• Bảo vệ cơ thể: Triglyceride giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi chấn thương và giữ ấm cơ thể.
• Vận chuyển vitamin tan trong dầu: Triglyceride giúp vận chuyển các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E và K.

Chỉ số triglyceride

Nhiều bệnh nhân thắc mắc không biết chỉ số chỉ số triglyceride là gì? Và liệu ở mức như này thì có phải chỉ số triglycerides cao hay không? Vậy thì hãy tham khảo các mức dưới đây

• Bình thường: <150 mg/dL (1.7 mmol/L). Đây là mức lý tưởng, cho thấy triglycerides bình thường và đang ở mức khỏe mạnh.
• Ranh giới cao: trong khoảng 150-199 mg/dL (1.7-2.2 mmol/L). Mức này báo hiệu bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống và lối sống để ngăn ngừa triglyceride tăng cao hơn.
• Cao: 200-499 mg/dL (2.3-5.6 mmol/L). Mức này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đặc biệt khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác. Bạn cần thay đổi lối sống và có thể cần dùng thuốc để giảm triglyceride.
• Rất cao: 500-999 mg/dL (5.6-11.3 mmol/L). Mức này rất đáng báo động, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch và viêm tụy cấp. Bạn cần được điều trị tích cực để giảm triglyceride.
• Cực kỳ cao (nguy hiểm): Trên 1000 mg/dL (11.3 mmol/L). Mức này cực kỳ nguy hiểm, có thể gây viêm tụy cấp đe dọa tính mạng. Cần mau chóng nhập viện để điều trị khẩn cấp.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức triglyceride:

• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều chất béo bão hòa, đường và tinh bột tinh chế có thể làm tăng chỉ số triglycerid máu.
• Lối sống: Ít vận động, thừa cân hoặc béo phì, hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia đều góp phần làm tăng triglyceride máu.
• Bệnh lý: Một số bệnh như tiểu đường, suy giáp, bệnh thận và một số bệnh di truyền cũng có thể làm tăng triglyceride.

Biểu hiện của chỉ số triglycerides cao

Chỉ số triglycerides cao thường không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi mức độ triglyceride tăng cao đáng kể hoặc kéo dài, có thể xuất hiện một số dấu hiệu như:

• Gan nhiễm mỡ: Triglyceride cao có thể tích tụ trong gan, gây gan nhiễm mỡ. Biểu hiện có thể là mệt mỏi, chán ăn, đau tức vùng hạ sườn phải.
• Các vấn đề về da: Triglyceride cao có thể gây ra các nốt phồng nhỏ màu vàng trên da, đặc biệt là ở vùng khuỷu tay, đầu gối, mông.
• Viêm tụy: Mức triglyceride rất cao (trên 1000 mg/dL) có thể gây viêm tụy cấp, biểu hiện bằng đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn, sốt.
• Các vấn đề về tim mạch: Triglyceride cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, dẫn đến các bệnh lý tim mạch như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
• Các vấn đề về chuyển hóa: Triglyceride cao thường đi kèm với các rối loạn chuyển hóa khác như béo phì, kháng insulin, tiểu đường type 2.

Tuy nhiên, các biểu hiện trên không đặc hiệu và có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra. Do đó, để chẩn đoán chính xác chỉ số triglyceride cao, cần thực hiện xét nghiệm máu. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như béo phì, tiểu đường, tiền sử gia đình có rối loạn mỡ máu, hãy đi khám sức khỏe định kỳ và làm xét nghiệm mỡ máu để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến chỉ số triglyceride máu cao

Chỉ số triglyceride máu cao có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm cả yếu tố lối sống và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn:

Lối sống

• Chế độ ăn uống: Tiêu thụ quá nhiều calo, đặc biệt là từ đường, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đồ uống có cồn.
• Ít vận động: Lười vận động, ít tập thể dục.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc làm tăng triglyceride và giảm cholesterol tốt (HDL).
• Uống nhiều rượu bia: Lạm dụng rượu bia làm tăng triglyceride và gây gan nhiễm mỡ.

Các vấn đề sức khỏe

• Béo phì và thừa cân: Người béo phì và thừa cân thường có mức triglyceride cao.
• Tiểu đường: Người tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2, thường có mức triglyceride cao do đề kháng insulin.
• Hội chứng chuyển hóa: Đây là một nhóm các yếu tố nguy cơ tim mạch, bao gồm béo bụng, huyết áp cao, đường huyết cao, triglyceride cao và cholesterol tốt (HDL) thấp.
• Bệnh thận mạn: Bệnh thận mạn có thể làm giảm khả năng loại bỏ triglyceride khỏi máu.
• Suy giáp: Suy giáp làm giảm hoạt động của tuyến giáp, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa chất béo và làm tăng triglyceride.
• Các bệnh lý gan: Một số bệnh lý gan như gan nhiễm mỡ không do rượu, viêm gan có thể làm tăng triglyceride.
• Yếu tố di truyền: Một số người có yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ triglyceride cao.

Thuốc

Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, steroid, thuốc chẹn beta có thể làm tăng triglyceride.

Điều gì sẽ xảy ra khi triglycerides cao

Khi nồng độ triglyceride trong máu tăng cao, cơ thể có thể gặp phải một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là những điều có thể xảy ra khi triglyceride cao:

1. Gia tăng mắc bệnh tim mạch:

• Triglycerides cao là một yếu tố nguy cơ độc lập gây xơ vữa động mạch, làm tăng khả năng mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, đột quỵ.
• Triglycerides cao thường đi kèm với cholesterol xấu (LDL) cao và cholesterol tốt (HDL) thấp, làm tăng thêm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

2. Viêm tụy cấp:

• Triglyceride rất cao (thường trên 1000 mg/dL) có thể gây viêm tụy cấp, một tình trạng viêm nghiêm trọng của tuyến tụy.
• Viêm tụy cấp có thể gây đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn, sốt và các triệu chứng khác. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm tụy cấp có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như suy đa tạng và tử vong.

3. Nguyên nhân bị gan nhiễm mỡ không phải do rượu (NAFLD):

• Triglycerides cao là một trong những nguyên nhân chính gây gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH), xơ gan và suy gan.

4. Hội chứng chuyển hóa:

• Triglycerides cao là một trong những tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng chuyển hóa, một nhóm các yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường type 2.
• Các yếu tố nguy cơ khác của hội chứng chuyển hóa bao gồm béo phì, huyết áp cao, đường huyết cao và cholesterol bất thường.

5. Các vấn đề sức khỏe khác:

• Triglyceride cao có thể làm tăng nguy cơ kháng insulin, một tình trạng tiền tiểu đường.
• Triglyceride cao cũng có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác như bệnh thận mạn tính, bệnh lý tuyến giáp và một số bệnh ung thư.

Cách kiểm soát chỉ số mỡ máu triglycerides cao

Kiểm soát chỉ số mỡ máu triglycerides cao đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống và điều trị y tế (nếu cần thiết). Dưới đây là những cách hiệu quả để kiểm soát triglycerides:

1. Thay đổi chế độ ăn uống:

• Giảm lượng calo: Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể làm giảm đáng kể triglycerides.
• Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol: Tránh các loại thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ chiên rán, bơ, sữa nguyên kem và các sản phẩm từ sữa giàu chất béo.
• Hạn chế đường và tinh bột tinh chế: Tránh bánh kẹo, nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, gạo trắng và các sản phẩm từ bột mì trắng.
• Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.
• Ăn cá béo: Cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích chứa nhiều axit béo omega-3, giúp giảm triglycerides.
• Hạn chế rượu bia: Rượu bia có thể làm tăng triglycerides, đặc biệt là ở những người có nồng độ triglycerides cao sẵn có.

2. Tăng cường hoạt động thể chất:

• Tập thể dục đều đặn: Hãy tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Các hoạt động như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đạp xe hoặc tập aerobic đều có lợi cho việc giảm triglycerides.
• Tăng cường hoạt động thể chất trong cuộc sống hàng ngày: Đi cầu thang bộ thay vì thang máy, đi bộ hoặc đạp xe thay vì lái xe khi có thể.

3. Giảm cân (nếu cần):

• Giảm cân có thể giúp giảm triglycerides đáng kể, đặc biệt là ở những người thừa cân hoặc béo phì.
• Hãy đặt mục tiêu giảm cân từ từ và đều đặn, khoảng 0.5-1kg mỗi tuần.

4. Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng triglycerides và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Bỏ thuốc lá là một trong những hành động tốt nhất bạn có thể thực hiện cho sức khỏe của mình.

5. Điều trị y tế (nếu cần): Nếu thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát triglycerides, bác sĩ có thể kê đơn thuốc như fibrate, niacin hoặc omega-3 acid ethyl esters.

Lưu ý quan trọng:

• Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể về cách kiểm soát triglycerides phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
• Việc kiểm soát triglycerides cần được thực hiện lâu dài và kiên trì để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Kiểm soát triglycerides cao không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể. Bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được triglycerides và sống một cuộc sống khỏe mạnh.