Đau dạ dày trong đêm: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Cập nhật lúc 10:16 - 27/03/2025

Đánh giá bài viết

Cảm giác đau dạ dày trong đêm có thể là một triệu chứng gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ và cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Đây là vấn đề mà không ít người gặp phải, đặc biệt là những người có thói quen ăn uống không khoa học hoặc đang phải đối mặt với các bệnh lý về dạ dày. Triệu chứng này không chỉ gây ra cảm giác khó chịu, mà nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng hơn về sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, các dấu hiệu nhận biết, cũng như phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này.

Định nghĩa đau dạ dày trong đêm

Đau dạ dày trong đêm là một triệu chứng đau bụng xảy ra vào ban đêm, gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Đây có thể là dấu hiệu của một số vấn đề liên quan đến dạ dày như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc các bệnh lý tiêu hóa khác. Triệu chứng này thường khởi phát vào các giờ đêm khuya, khi dạ dày trống rỗng, gây ra cơn đau dữ dội. Nếu tình trạng này tái diễn thường xuyên, nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh, gây ra mất ngủ, mệt mỏi, và làm giảm hiệu quả công việc trong ngày. Hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị sẽ giúp bạn quản lý tình trạng này hiệu quả.

Nguyên nhân do bệnh lý

Viêm loét dạ dày: Là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra đau dạ dày trong đêm. Khi dạ dày bị viêm hoặc loét, các cơn đau thường xuất hiện khi dạ dày trống rỗng, đặc biệt vào ban đêm.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Tình trạng này gây ra cảm giác nóng rát hoặc đau vùng ngực, đặc biệt là vào ban đêm khi nằm xuống. Acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây kích ứng và làm tăng cơn đau.
Rối loạn tiêu hóa: Những rối loạn như hội chứng ruột kích thích (IBS) hay các vấn đề tiêu hóa khác có thể dẫn đến đau dạ dày, đặc biệt là trong thời gian đêm muộn.

Nguyên nhân không do bệnh lý

Ăn uống không khoa học: Việc ăn quá muộn hoặc tiêu thụ thực phẩm kích thích như đồ ăn cay, nhiều dầu mỡ hoặc cồn có thể gây kích ứng dạ dày, dẫn đến đau bụng vào ban đêm.
Căng thẳng và lo âu: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, khiến bạn dễ bị đau dạ dày, đặc biệt khi cơ thể đang trong trạng thái nghỉ ngơi vào ban đêm.
Chế độ sinh hoạt không hợp lý: Việc thiếu ngủ hoặc thói quen ăn uống không đều đặn cũng có thể làm tăng nguy cơ gặp phải cơn đau dạ dày vào ban đêm.

Biểu hiện đau dạ dày trong đêm

Đau dạ dày trong đêm thường có những biểu hiện rõ rệt, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ. Các cơn đau có thể kéo dài, làm gián đoạn giấc ngủ và gây cảm giác mệt mỏi vào sáng hôm sau. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp khi bạn gặp phải triệu chứng này:

Đau quặn bụng: Cảm giác đau quặn hoặc đau âm ỉ vùng bụng trên, đặc biệt là vào ban đêm khi dạ dày trống rỗng.
Khó chịu khi ăn uống: Đau dạ dày trong đêm có thể khiến bạn cảm thấy không thoải mái sau khi ăn, thậm chí có thể làm cơn đau trở nên dữ dội hơn.
Ợ nóng: Một số người gặp phải cảm giác ợ nóng, hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản, gây cảm giác bỏng rát từ vùng thượng vị lên ngực và cổ họng.
Buồn nôn: Triệu chứng đau dạ dày trong đêm cũng có thể kèm theo cảm giác buồn nôn, đặc biệt khi cơn đau trở nên nghiêm trọng.
Khó ngủ: Đau bụng kéo dài vào ban đêm khiến người bệnh khó ngủ, giấc ngủ không sâu và hay thức giấc giữa đêm.

Biến chứng của đau dạ dày trong đêm

Nếu tình trạng đau dạ dày trong đêm không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh. Dưới đây là một số biến chứng có thể gặp phải:

Viêm loét dạ dày mãn tính: Cơn đau kéo dài và tái diễn có thể dẫn đến viêm loét dạ dày, gây hư tổn cho niêm mạc dạ dày.
Chảy máu dạ dày: Nếu tình trạng viêm loét không được xử lý, có thể dẫn đến chảy máu trong dạ dày, gây nguy hiểm và đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Nếu đau dạ dày trong đêm kéo dài, có thể dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản, gây viêm nhiễm thực quản và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Rối loạn giấc ngủ: Triệu chứng đau dạ dày trong đêm có thể làm gián đoạn giấc ngủ, dẫn đến tình trạng mất ngủ mạn tính, mệt mỏi và giảm năng suất làm việc vào ban ngày.

Đối tượng có nguy cơ cao

Đau dạ dày trong đêm có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn so với những người khác. Dưới đây là các đối tượng dễ gặp phải tình trạng này:

Người có tiền sử bệnh lý dạ dày: Những người từng mắc các bệnh lý về dạ dày như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hay rối loạn tiêu hóa thường có nguy cơ cao bị đau dạ dày trong đêm.
Người ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống không khoa học, đặc biệt là ăn quá muộn, tiêu thụ thức ăn nhiều dầu mỡ, cay, hoặc uống quá nhiều rượu bia có thể gây ra các vấn đề về dạ dày, làm tăng nguy cơ đau bụng vào ban đêm.
Người bị căng thẳng, lo âu: Căng thẳng và stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ đau dạ dày. Những người thường xuyên lo âu, căng thẳng dễ gặp phải triệu chứng này, đặc biệt vào ban đêm khi cơ thể nghỉ ngơi.
Người sử dụng thuốc dài hạn: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc thuốc kháng sinh, có thể gây kích ứng dạ dày, dẫn đến các triệu chứng đau dạ dày, đặc biệt là vào ban đêm.
Người có thói quen ngủ không đều: Những người thiếu ngủ hoặc có thói quen thức khuya thường xuyên có thể gặp phải các vấn đề về dạ dày, dẫn đến đau bụng trong đêm.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Đau dạ dày trong đêm đôi khi có thể tự giảm hoặc thuyên giảm sau khi thay đổi thói quen ăn uống hoặc sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc có những dấu hiệu nghiêm trọng, bạn cần gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu bạn cần gặp bác sĩ ngay:

Cơn đau kéo dài: Nếu bạn gặp phải cơn đau dạ dày kéo dài trong nhiều đêm liên tiếp hoặc cơn đau trở nên dữ dội, bạn nên thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân.
Kèm theo triệu chứng nôn mửa: Nếu đau dạ dày kèm theo buồn nôn hoặc nôn mửa liên tục, đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như viêm loét dạ dày hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
Giảm cân không rõ nguyên nhân: Nếu bạn giảm cân bất ngờ mà không thay đổi chế độ ăn uống hoặc sinh hoạt, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Máu trong phân hoặc nôn: Nếu bạn phát hiện máu trong phân hoặc nôn mửa có màu đen hoặc đỏ, đây là triệu chứng nghiêm trọng và cần được thăm khám bác sĩ ngay lập tức.
Đau dữ dội và đột ngột: Cơn đau dữ dội hoặc đột ngột, đặc biệt là ở vùng bụng trên, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm loét dạ dày hoặc chảy máu dạ dày.

Chẩn đoán

Khi bạn đến gặp bác sĩ vì đau dạ dày trong đêm, bác sĩ sẽ tiến hành các bước chẩn đoán sau để xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, các triệu chứng bạn gặp phải, thói quen ăn uống và sinh hoạt của bạn. Đây là bước đầu tiên giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng bệnh.
Xét nghiệm máu: Để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc thiếu máu do chảy máu dạ dày, bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm máu.
Nội soi dạ dày: Nội soi dạ dày là phương pháp quan trọng để kiểm tra tình trạng viêm loét, trào ngược dạ dày thực quản hay các tổn thương khác trong dạ dày. Đây là một thủ thuật đơn giản giúp bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày.
Siêu âm bụng: Phương pháp này giúp bác sĩ kiểm tra các tổn thương hoặc vấn đề khác liên quan đến dạ dày và các cơ quan lân cận như gan, mật, và tụy.
X-quang dạ dày: Đôi khi, bác sĩ có thể yêu cầu làm X-quang để phát hiện các bất thường trong dạ dày hoặc thực quản.

Cách phòng ngừa

Việc phòng ngừa đau dạ dày trong đêm chủ yếu liên quan đến thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống hợp lý. Dưới đây là một số cách giúp bạn giảm thiểu nguy cơ gặp phải tình trạng này:

Ăn uống đúng giờ: Hạn chế ăn quá muộn, đặc biệt là trước khi đi ngủ. Nên ăn tối ít nhất 2-3 giờ trước khi đi ngủ để dạ dày có thời gian tiêu hóa thức ăn.
Tránh các thực phẩm kích thích: Hạn chế ăn các thực phẩm cay, nhiều dầu mỡ hoặc có tính axit, vì chúng có thể làm tăng acid trong dạ dày, dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản.
Uống đủ nước: Uống đủ nước mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và giảm nguy cơ táo bón, điều này cũng giúp giảm thiểu các cơn đau dạ dày.
Giảm stress: Căng thẳng là một yếu tố lớn gây ra các vấn đề về dạ dày. Thực hành các biện pháp thư giãn như yoga, thiền hoặc thể dục nhẹ để giảm mức độ stress.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt: Tạo thói quen đi ngủ đều đặn và đủ giấc để cơ thể có thể phục hồi, giảm thiểu tác động của stress lên hệ tiêu hóa.
Không hút thuốc và hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu bia có thể làm kích thích dạ dày và làm tăng nguy cơ đau dạ dày, đặc biệt là vào ban đêm.

Phương pháp điều trị

Để giảm thiểu và điều trị đau dạ dày trong đêm, người bệnh có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm điều trị bằng thuốc, thay đổi lối sống và các liệu pháp từ y học cổ truyền. Dưới đây là các phương pháp điều trị chính giúp giảm bớt tình trạng đau dạ dày vào ban đêm.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là phương pháp hiệu quả nhất trong việc làm giảm nhanh cơn đau dạ dày trong đêm. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ của triệu chứng, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau:

Thuốc kháng acid: Những loại thuốc này giúp trung hòa acid trong dạ dày, làm giảm cơn đau và khó chịu. Một số thuốc phổ biến bao gồm Maalox, Gaviscon và Tums.
Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Các thuốc PPI giúp giảm lượng acid dạ dày sản sinh, từ đó làm giảm đau và ngăn ngừa loét. Omeprazole và Esomeprazole là hai thuốc phổ biến trong nhóm này.
Thuốc kháng histamin H2: Thuốc này giúp giảm acid dạ dày bằng cách ngăn chặn tác dụng của histamine, một chất kích thích sản xuất acid. Các thuốc như Ranitidine và Famotidine có thể được sử dụng để điều trị đau dạ dày.
Thuốc giảm co thắt: Các thuốc này giúp giảm cảm giác đau quặn bụng, giúp dạ dày thư giãn. Ví dụ như Hyoscine hoặc Mebeverine.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh thuốc, thay đổi thói quen sinh hoạt và lối sống là một phần quan trọng trong việc điều trị đau dạ dày trong đêm. Những thay đổi này giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát cơn đau và hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn.

Ăn uống lành mạnh: Cần tránh ăn uống quá muộn và chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa như cơm, cháo, rau củ quả, và hạn chế các thực phẩm gây kích ứng như thực phẩm cay, nhiều dầu mỡ, và các loại thức uống có cồn.
Không nằm ngay sau khi ăn: Sau bữa ăn tối, nên ngồi thẳng hoặc đi bộ nhẹ nhàng thay vì nằm xuống ngay lập tức, điều này giúp giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Giảm stress: Căng thẳng là yếu tố lớn gây ra đau dạ dày. Thực hành các biện pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc hít thở sâu sẽ giúp làm dịu cơ thể và giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
Thay đổi thói quen ngủ: Cố gắng tạo thói quen ngủ đều đặn, tránh thức khuya hoặc ngủ không đủ giấc, vì thiếu ngủ có thể làm tăng cơn đau dạ dày. Nên nằm ở tư thế nghiêng bên trái để giảm áp lực lên dạ dày và thực quản.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền từ lâu đã được sử dụng để điều trị các bệnh lý về dạ dày, trong đó có đau dạ dày trong đêm. Các phương pháp từ y học cổ truyền giúp hỗ trợ giảm đau và cải thiện chức năng tiêu hóa một cách tự nhiên.

Sử dụng thuốc Nam: Các loại thảo dược như sài hồ, nấm linh chi, cam thảo và nghệ thường được dùng để điều trị viêm loét dạ dày và cải thiện hệ tiêu hóa. Chúng có tác dụng giảm viêm, bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm cơn đau.
Châm cứu: Châm cứu giúp giảm căng thẳng và thư giãn cơ thể, từ đó hỗ trợ giảm đau và cải thiện chức năng tiêu hóa. Phương pháp này có thể giúp cân bằng năng lượng trong cơ thể, làm giảm sự kích thích quá mức của dạ dày.
Xoa bóp và day ấn huyệt: Các phương pháp xoa bóp nhẹ nhàng hoặc day ấn huyệt trên vùng bụng có thể giúp giảm cơn đau và cải thiện tuần hoàn máu, từ đó giảm bớt cảm giác đau dạ dày trong đêm.

Triệu chứng đau dạ dày trong đêm có thể gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Tuy nhiên, nếu bạn kết hợp các phương pháp điều trị phù hợp, từ thuốc Tây y, thay đổi thói quen sinh hoạt đến liệu pháp y học cổ truyền, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu và kiểm soát tình trạng này hiệu quả.